Հայաստանի առողջապահությունն ընդհանրապես ծանոթ չէ կապիկի ծաղիկ հիվանդությանը, բայց զգոնությունը բարձրացնելու նպատակով բուժկետերին հանձնարարություններ են տրվել։ Այս մասին Sputnik Արմենիայի եթերում ասաց Հիվանդությունների վերահսկման և կանխարգելման ազգային կենտրոնի համաճարակաբանության բաժնի պետ Լուսինե Պարոնյանը։
«Մենք ծանոթ չենք, որովհետև մինչև հիմա նման դեպք չի արձանագրվել, բայց մենք էլ, հնարավոր է, ունենանք կասկածելի դեպքեր, հանձնարարություն է տրվել բժշկական կենտրոններին, որ եթե լինեն դեպքեր, անմիջապես կազմակերպեն մեկուսացում, նմուշառում և այլն»,- ասաց Պարոնյանը։
Նրա խոսքով՝ աշխարհում այս հիվանդությանը ծանոթ են, քանի որ կապիկների մոտ առաջին անգամ այն հայտնաբերվել է 1958թ, մարդկանց մոտ՝ 1970-ից հետո։ Դրանք հիմնականում հայտնաբերվել են էնդեմիկ երկրներում՝ ներկրված կենդանիներից։ Այնուամենայնիվ՝ հաշվի առնելով այս հանգամանքը, Հայաստանը սահմանի անցման կետերում ևս բարձրացրել է զգոնությունը։
«ՍԱՏՄ ենք դիմել, որպեսզի էկզոտիկ կենդանիների՝ կապիկների, կրծողների մուտքը երկիր ժամանակավորապես դադարեցվի, ինչպես նաև առողջապահական և աշխատանքի տեսչական մարմին գրություն ենք ուղարկել, որ անհրաժեշտության դեպքում կասկածելի դեպքերը մեկուսացվեն»,- ասաց Պարոնյանը։
Նա ընդգծեց, որ արդեն Հայաստան մտած կենդանիների մոտ չի կարող առաջանալ վարակը, եթե դրսից չբերվի վարակված կենդանի։
Խոսելով հիվանդության առաջացման ու ընթացքի մասին, Պարոնյանը նշեց, որ այն դժվար է փոխանցվում մարդուց մարդուն՝ շատ սերտ շփման միջոցով, սակայն ունի 5-21 օր գաղտնի շրջան՝ սկզբում առաջանում են ջերմություն, գլխացավ, մկանացավեր, այնուհետև առաջանում է ցան, մեծանում են ավշային հանգույցները։
«Ախտանշանների փուլում գտնվող մարդու հետ սերտ շփումից հետո է հիվանդությունը փոխանցվում՝ շնչառական կաթիլների, կենսաբանական հեղուկների կամ ախտահարված հյուսվածքների հետ շփման արդյունքում։ Փոխանցումը հնարավոր է նաև օգտագործված սրբիչների և անկողնային պարագաների միջոցով»,- մանրամասնեց Պարոնյանը։
Հիվանդությունը, ըստ Պարոնյանի, առանձնահատկություններ ունի՝ ի տարբերություն, օրինակ, ջրծաղիկի։ Ցանը սկսում է զարգանալ դեմքի շրջանից, գլխից և տարածվել ամբողջ մարմնի վրա, իսկ ջրծաղիկի դեպքում ցանը տարբեր մասերից կարող է սկսել։ Մեկ այլ առանձնահատկությունն այն է, որ ցանավորման բոլոր էլեմենտները գտնվում են միևնույն փուլում, ջրծաղիկի դեպքում կարող են տարբեր փուլերում լինել։
Բուժումը, Պարոնյանի խոսքով, տևում է 2 շաբաթ, այնուհետև լինում է ինքնալավացում։ Երբ ցանի էլեմենտները չորանում են, ու կեղևները թափվում են, մարդն արդեն վարակիչ չի լինում։
«Բուժումն իրականացվում է հեղուկների, ջերմիջեցնողների և որոշակի հակավիրուսային պատրաստուկների միջոցով։ Կարծիք կա, որ նախկինում բնական ծաղկի դեմ ստացած պատվաստանյութն օգնում է այս հիվանդությունը կանխելու համար։ Այս վիրուսի դեմ էլ պատվաստանյութ ստեղծվել է, բայց հիմա որևէ մեկը խորհուրդ չի տալիս զանգվածային պատվաստումներ անել»,- նշեց Պարոնյանը։
Կապիկի ծաղիկը, Պարոնյանի տվյալներով, չի համարվում մահացու հիվանդություն, մահաբերությունն ընդամենը 1-10 տոկոս է։ Կա հիվանդության երկու խումբ՝ կենտրոնաաֆրիկյանը, որն ավելի ծանր է և ավելի բարձր մահաբերություն ունի, և արևմտաաֆրիկյանը, որի մահաբերությունը 1 տոկոս է։
«Հիմա նկարագրված բոլոր դեպքերը պատկանում են երկրորդ՝ արևմտաաֆրիկյան շրջախմբին։ Դրանք հիմնականում արձանագրվել են երիտասարդ տարիքի տղամարդկանց մոտ, իսկ ավելի ծանր հիվանդությունն ընթանում է երեխաների և իմունհամակարգի խնդիր ունեցող անձանց շրջանում։ Մինչ այժմ ոչ էնդեմիկ երկրներում մահացության դեպքեր չկան»,- ընդգծեց Պարոնյանը։
Հիշեցնենք, որ կապիկի ծաղիկը կենդանիներից մարդկանց փոխանցվող, հազվադեպ հանդիպող, վիրուսային ծագման հիվանդություն է։ Այն հիմնականում արձանագրվում է Կենտրոնական և Արևմտյան Աֆրիկայի հեռավոր շրջաններում: Մարդուն փոխանցվում է հիմնականում վայրի կենդանիներից: Այս վիրուսը նման է բնական ծաղիկ հիվանդության վիրուսին:
Կապիկի ծաղիկ հիվանդությամբ վարակման դեպքեր են հաստատվել եվրոպական մի շարք երկրներում, ներառյալ՝ Մեծ Բրիտանիա, Իսպանիա, Պորտուգալիա, Գերմանիա, Բելգիա, Ֆրանսիա, Նիդեռլանդներ, Իտալիա և Շվեդիա։ Կապիկի ծաղկով վարակման դեպքերի մասին հաղորդվել է նաև ԱՄՆ-ում, Կանադայում և Ավստրալիայում։