https://arm.sputniknews.ru/20250805/anajlyntranqajin-mijvoc-inchu-hh-banterum-aveli-shat-kalanavvorvats-ka-qan-datapartjal-92007484.html
Անայլընտրանքային միջոց. ինչու ՀՀ բանտերում ավելի շատ կալանավորված կա, քան դատապարտյալ
Անայլընտրանքային միջոց. ինչու ՀՀ բանտերում ավելի շատ կալանավորված կա, քան դատապարտյալ
Sputnik Արմենիա
Հայաստանյան ՔԿՀ-ներում գրեթե երկու հարյուրով ավելի կալանավորվածներ կան, քան դատապարտյալներ, թեև երկրում արդեն վաղուց գործում են այլընտրանքային խափանման... 05.08.2025, Sputnik Արմենիա
2025-08-05T22:12+0400
2025-08-05T22:12+0400
2025-08-05T22:12+0400
կալանավորել
կալանավոր
դատապարտյալ
բանտ
քրեակատարողական հիմնարկ (քկհ)
https://cdn.am.sputniknews.ru/img/07e6/03/11/39857650_0:83:1600:983_1920x0_80_0_0_2a3954181cee391a8f6b99a3de070efe.jpg
ԵՐԵՎԱՆ, 5 օգոստոսի -Sputnik. Հայաստանյան քրեակատարողական հիմնարկներում (ՔԿՀ) ավելի շատ կալանավորվածներ կան, քան դատապարտյալներ, քանի որ դատարաններն ու քննչական մարմինները շարունակում են կալանքը դիտարկել որպես խափանման հիմնական միջոց՝ անկախ հանցագործության ծանրությունից: Այս մասին Sputnik Արմենիային հայտնեց փաստաբան Մարինե Ֆարմանյանը։Ավելի վաղ արդարադատության նախարարությունը հայտնել էր, որ երկրի բանտերում գտնվում է 2826 մարդ, որոնցից 1498-ը կալանավորվածներ են, իսկ 1328-ը՝ դատապարտյալներ:«2022 թվականից ուժի մեջ է մտել Քրեական դատավարության նոր օրենսգիրքը, և մենք պետք է անցնեինք նոր չափորոշիչներով աշխատանքի։ Սակայն գործնականում հետընթաց է տեղի ունեցել։ Տպավորություն է ստեղծվում, որ այլընտրանքային խափանման միջոցները դարձել են ավելորդ գործիք՝ դատարաններն անտեսում են դրանք և զանգվածաբար կիրառում կալանավորումը», - նշեց Ֆարմանյանը։Նրա խոսքով՝ կալանքը կիրառվում է նույնիսկ այն դեպքերում, երբ դրա կարիքը չկա։ Տնային կալանքը կամ վարչական վերահսկողությունը կարող են նորմալ այլընտրանք լինել: Միևնույն ժամանակ, պետությունն արդեն զգալի միջոցներ է ներդրել այլընտրանքային մեխանիզմների զարգացման համար, բայց գործնականում դրանք չեն օգտագործվում: Ֆարմանյանը չհամաձայնեց փորձագետների այն փաստարկին, թե կալանավորումների զանգվածային կիրառման պատճառը Պրոբացիայի ծառայությունում ռեսուրսների պակասն է: Նրա խոսքով՝ ավելի տրամաբանական կլիներ ռեսուրսներն ուղղել այդ ծառայության զարգացմանը, այլ ոչ թե գումար ծախսել կալանավորվածներին պահելու համար։ Փաստաբանը մատնանշեց նաև հնարավոր իրավական հետևանքները։«Դատախազության համար, իհարկե, ավելի հեշտ է կալանավորել մարդուն և հետո զբաղվել ապացույցների հավաքագրմամբ։ Բայց դա անհետևանք չի մնա. ավելի ու ավելի հաճախ են քաղաքացիները, որոնց ձերբակալել են առանց հետագա մեղադրանքի, հայցեր ներկայացնում և փոխհատուցում պահանջում։ Եվ խոսքը միլիոնավոր դրամների մասին է», - ասաց Ֆարմանյանը։Նրա խոսքով՝ հետագայում Հայաստանը կարող է բախվել միջազգային դատարաններում քաղաքական գործերով հայցերի ալիքի, քանի որ հիմա երկրում հաճախ են հարուցում շինծու գործեր, որոնցով բացառապես կալանք է կիրառվում։«Քննչական մարմիններն ու դատարանները պետք է գիտակցեն իրենց պատասխանատվությունը և առաջ տանեն այլընտրանքային խափանման միջոցները։ Չի կարելի խոսել իրավական պետության մասին և միաժամանակ կալանավորել մարդկանց իրենց արտահայտությունների կամ քննադատությունների համար։ Մենք անխուսափելիորեն պատասխանատվություն ենք կրելու այս իրավական անարխիայի համար», - ընդգծեց փաստաբանը։Անգամ այլընտրանքային միջոցների դիմելիս դատարանները ամենից հաճախ տնային կալանքն են կիրառում։ Միևնույն ժամանակ, այնպիսի միջոցներ, ինչպիսին գրավն է, չնայած կիրառվում է, բայց քաղաքական դրդապատճառներով գործերում փաստացի չի օգտագործվում: Բացի այդ, Մարինե Ֆարմանյանը նշեց, որ փաստաբանական համայնքը դժգոհ է գրավների չափից, որոնք կալանավորվածների համար հաճախ չափազանց մեծ են:«Եթե այլընտրանքային միջոցներն իրապես կիրառվեին, մեր բանտերը կիսադատարկ կլինեին։ Ես նույնիսկ մտածում էի, որ որոշ հաստատություններ կփակվեն։ Բայց մեզ մոտ շարունակվում է կալանավորումների համատարած կիրառումը», - եզրափակեց իրավաբանը։Արդարադատության նախարարության տվյալներով՝ ներկա դրությամբ Հայաստանի բանտերում պահվում է 2826 անձ, որոնցից 1498-ը կալանավորվածներ են, իսկ 1328-ը՝ դատապարտյալներ: Հաստատությունների ընդհանուր առմամբ նախատեսված են 4000 հոգու, այդ թվում 1805-ը՝ կալանավորվածների համար։ Պահվողների թվում կա նաև 344 օտարերկրացի (272 կալանավորված և 72 դատապարտյալ):Հայաստանում գործում է 10 ՔԿՀ, որոնցից 1-ը դատապարտյալների մասնագիտացված հիվանդանոցն է: Կանայք և անչափահասները պահվում են «Աբովյան» ՔԿՀ-ում:Ավելի վաղ հայկական ԶԼՄ-ները հայտնել էին, որ նոր բանտ կառուցելուց հետո նախատեսվում է այնտեղ տեղափոխել «Նուբարաշեն», «Վարդաշեն», «Դատապարտյալների հիվանդանոց» և «Երևան-Կենտրոն» քրեակատարողական հիմնարկներում պահվող կալանավորվածներին և դտապարտյալներին:
Sputnik Արմենիա
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
2025
Sputnik Արմենիա
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Լուրեր
am_HY
Sputnik Արմենիա
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Sputnik Արմենիա
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
կալանավորել, կալանավոր, դատապարտյալ, բանտ, քրեակատարողական հիմնարկ (քկհ)
կալանավորել, կալանավոր, դատապարտյալ, բանտ, քրեակատարողական հիմնարկ (քկհ)
Անայլընտրանքային միջոց. ինչու ՀՀ բանտերում ավելի շատ կալանավորված կա, քան դատապարտյալ
Հայաստանյան ՔԿՀ-ներում գրեթե երկու հարյուրով ավելի կալանավորվածներ կան, քան դատապարտյալներ, թեև երկրում արդեն վաղուց գործում են այլընտրանքային խափանման միջոցներ:
ԵՐԵՎԱՆ, 5 օգոստոսի -Sputnik. Հայաստանյան քրեակատարողական հիմնարկներում (ՔԿՀ) ավելի շատ կալանավորվածներ կան, քան դատապարտյալներ, քանի որ դատարաններն ու քննչական մարմինները շարունակում են կալանքը դիտարկել որպես խափանման հիմնական միջոց՝ անկախ հանցագործության ծանրությունից: Այս մասին
Sputnik Արմենիային հայտնեց փաստաբան Մարինե Ֆարմանյանը։
Ավելի վաղ արդարադատության նախարարությունը հայտնել էր, որ երկրի բանտերում գտնվում է 2826 մարդ, որոնցից 1498-ը կալանավորվածներ են, իսկ 1328-ը՝ դատապարտյալներ:
«2022 թվականից ուժի մեջ է մտել Քրեական դատավարության նոր օրենսգիրքը, և մենք պետք է անցնեինք նոր չափորոշիչներով աշխատանքի։ Սակայն գործնականում հետընթաց է տեղի ունեցել։ Տպավորություն է ստեղծվում, որ այլընտրանքային խափանման միջոցները դարձել են ավելորդ գործիք՝ դատարաններն անտեսում են դրանք և զանգվածաբար կիրառում կալանավորումը», - նշեց Ֆարմանյանը։
Նրա խոսքով՝ կալանքը կիրառվում է նույնիսկ այն դեպքերում, երբ դրա կարիքը չկա։ Տնային կալանքը կամ վարչական վերահսկողությունը կարող են նորմալ այլընտրանք լինել: Միևնույն ժամանակ, պետությունն արդեն զգալի միջոցներ է ներդրել այլընտրանքային մեխանիզմների զարգացման համար, բայց գործնականում դրանք չեն օգտագործվում: Ֆարմանյանը չհամաձայնեց փորձագետների այն փաստարկին, թե կալանավորումների զանգվածային կիրառման պատճառը Պրոբացիայի ծառայությունում ռեսուրսների պակասն է: Նրա խոսքով՝ ավելի տրամաբանական կլիներ ռեսուրսներն ուղղել այդ ծառայության զարգացմանը, այլ ոչ թե գումար ծախսել կալանավորվածներին պահելու համար։ Փաստաբանը մատնանշեց նաև հնարավոր իրավական հետևանքները։
«Դատախազության համար, իհարկե, ավելի հեշտ է կալանավորել մարդուն և հետո զբաղվել ապացույցների հավաքագրմամբ։ Բայց դա անհետևանք չի մնա. ավելի ու ավելի հաճախ են քաղաքացիները, որոնց ձերբակալել են առանց հետագա մեղադրանքի, հայցեր ներկայացնում և փոխհատուցում պահանջում։ Եվ խոսքը միլիոնավոր դրամների մասին է», - ասաց Ֆարմանյանը։
Նրա խոսքով՝ հետագայում Հայաստանը կարող է բախվել միջազգային դատարաններում քաղաքական գործերով հայցերի ալիքի, քանի որ հիմա երկրում հաճախ են հարուցում շինծու գործեր, որոնցով բացառապես կալանք է կիրառվում։
«Քննչական մարմիններն ու դատարանները պետք է գիտակցեն իրենց պատասխանատվությունը և առաջ տանեն այլընտրանքային խափանման միջոցները։ Չի կարելի խոսել իրավական պետության մասին և միաժամանակ կալանավորել մարդկանց իրենց արտահայտությունների կամ քննադատությունների համար։ Մենք անխուսափելիորեն պատասխանատվություն ենք կրելու այս իրավական անարխիայի համար», - ընդգծեց փաստաբանը։
Անգամ այլընտրանքային միջոցների դիմելիս դատարանները ամենից հաճախ տնային կալանքն են կիրառում։ Միևնույն ժամանակ, այնպիսի միջոցներ, ինչպիսին գրավն է, չնայած կիրառվում է, բայց քաղաքական դրդապատճառներով գործերում փաստացի չի օգտագործվում: Բացի այդ, Մարինե Ֆարմանյանը նշեց, որ փաստաբանական համայնքը դժգոհ է գրավների չափից, որոնք կալանավորվածների համար հաճախ չափազանց մեծ են:
«Եթե այլընտրանքային միջոցներն իրապես կիրառվեին, մեր բանտերը կիսադատարկ կլինեին։ Ես նույնիսկ մտածում էի, որ որոշ հաստատություններ կփակվեն։ Բայց մեզ մոտ շարունակվում է կալանավորումների համատարած կիրառումը», - եզրափակեց իրավաբանը։
Արդարադատության նախարարության տվյալներով՝ ներկա դրությամբ Հայաստանի բանտերում պահվում է 2826 անձ, որոնցից 1498-ը կալանավորվածներ են, իսկ 1328-ը՝ դատապարտյալներ: Հաստատությունների ընդհանուր առմամբ նախատեսված են 4000 հոգու, այդ թվում 1805-ը՝ կալանավորվածների համար։ Պահվողների թվում կա նաև 344 օտարերկրացի (272 կալանավորված և 72 դատապարտյալ):
Հայաստանում գործում է 10 ՔԿՀ, որոնցից 1-ը դատապարտյալների մասնագիտացված հիվանդանոցն է: Կանայք և անչափահասները պահվում են «Աբովյան» ՔԿՀ-ում:
Ավելի վաղ հայկական ԶԼՄ-ները հայտնել էին, որ նոր բանտ կառուցելուց հետո նախատեսվում է այնտեղ տեղափոխել «Նուբարաշեն», «Վարդաշեն», «Դատապարտյալների հիվանդանոց» և «Երևան-Կենտրոն» քրեակատարողական հիմնարկներում պահվող կալանավորվածներին և դտապարտյալներին:
