https://arm.sputniknews.ru/20220427/tapvony-zenq-e-veramshakvats-plastikic-zinvvorneri-hamar-taq-irer-en-steghtsvelu-41204563.html

Թափոնը զենք է. վերամշակված պլաստիկից զինվորների համար տաք իրեր են ստեղծվելու

Թափոնը զենք է. վերամշակված պլաստիկից զինվորների համար տաք իրեր են ստեղծվելու

Sputnik Արմենիա

Ցանկացած տեսակի պլաստիկ կարող է վերամշակվել ու զինվորի համար տաք իրերի հումք դառնալ։ Հիմա հումքի, այսինքն՝ թափոնի կարիք կա. յուրաքանչյուրը կարող է միանալ... 27.04.2022, Sputnik Արմենիա

2022-04-27T08:58+0400

2022-04-27T08:58+0400

2022-04-27T09:04+0400

պլաստիկ

սահման

զենք

սինտեպոն

https://cdn.am.sputniknews.ru/img/07e6/04/19/41287692_0:83:1600:983_1920x0_80_0_0_de845f2767b4447b414fd99a0bb4d1ff.jpg

Պլաստիկը վերամշակվում է, դառնում սինտեպոն, դրանից էլ սահմանին կանգնած զինվորների համար տաք իրեր են կարվում։ Այս նախաձեռնության հեղինակը ռադիոֆիզիկոս, ինժեներ, կոնստրուկտոր Էրիկ Սարգսյանն է։ Նրա ղեկավարած «Շանի» ՀԿ-ն դեռ պատերազմի օրերին սկսեց սահմանի համար վրաններ, քողարկիչ ցանցեր, տարբեր անհրաժեշտ պարագաներ արտադրել, նաև անհատների, տարբեր կազմակերպությունների տրամադրած հանգանակությունների շնորհիվ ձեռք բերել ու բանակին տրամադրել անհրաժեշտ գույք։ Հիմա էլ Էրիկ Սարգսյանը նոր սարքեր է նախագծել պլաստիկի թափոնները վերամշակելու, դրանցից սինտեպոն ստանալու համար։ Սրանով միանգամից 2 խնդիր է լուծվում՝ և՛ բնությունն է մաքրվում, և՛ մեր զինվորների համար տաք իրեր են կարվում։ Պլաստիկի վերամշակումից ստացված սինտեպոնով պատրաստվում են արտադրել քնապարկեր, ներքնակներ, վերմակներ, վրանների համար ջերմամեկուսիչ պատեր և այլն։ՀՕՊ համակարգերի մշակում, ռոբոտաշինություն, հատուկ անտենաներ... Էրիկն այս տարիների ընթացքում իր թիմի հետ բանակի համար տարբեր նախագծերով է զբաղվել ու զբաղվում։ Պետական աջակցություն չեն ստանում։«Իմ կռիվը չի վերջացել»,- ասում է Էրիկն ու շարունակում իր գործը։Հիմա հերթը թափոնների վերամշակմանն է հասել։ Դրա համար գնում են հին հոսքագծերը, վերանորոգում ու վերագործարկում։ Էրիկը բացատրում է, թե ինչպես է պինդ պլաստիկը թեթև սինտեպոն դառնալու. պլաստիկը տաքանում, հալվում, կաթում է, ու մեծ ճնշման տակ այդ կաթիլը ցրվում է, թեթև նյութ դառնում։«Օրինակ, սա օրական 1000 կգ թողարկելիությամբ հոսքագիծն է. 10 րոպեն մեկ 1 ներքնակ ենք ստանալու, 1 ներքնակի համար 3 ու կես կգ պլաստիկ է պետք, բայց այս պահին մեր հավաքած հումքը բավական չէ, որ անգամ միացնենք այս հոսքագիծը։ Հիմա փոքր հոսքագիծ ենք սարքում․ սա ժամում 15կգ թողարկելիություն է ունենալու, այսինքն՝ մեր հավաքածը մեկ օրում կվերջանա»,- ներկայացնում է Էրիկը։ Ասում է՝ մոտ մեկուկես ամսվա ընթացքում կարողացել են կես տոննայի չափ պլաստիկ հավաքել։«Բայց այդքան պլաստիկ կա՞, որ մշտական արտադրություն լինի»,- միամիտ հարցիս ի պատասխան պարզվում է՝ Հայաստանում ամեն օր մոտ 8 տոննա պլաստիկ է նետվում, որից պետությունը վերամշակում է միայն մոտ 2 տոննան, իսկ մնացած 6 տոննան մնում են բնության մեջ։ Մարզերում պլաստիկի ահռելի քանակներ կան, բայց տեղափոխման խնդիր կա։«Եթե ֆինանսավորում լիներ, մեքենաներ ձեռք կբերեինք, հատուկ արկղեր կտեղադրեինք... Իդեան աշխատեց, մարդիկ ուզում են բանակին աջակցել, բայց առայժմ եթե եկող է լինում ու հնարավորություն կա, խնդրում են, հետը բերում է»։Պետության աջակցության վրա էլի հույս չեն դնում։ Ասում են՝ բյուրոկրատական ընթացակարգերն այնքան շատ ու բարդացված են, որ այս գործին կարող է միայն մասնավոր հատվածն աջակցել։ Մասնավորին էլ չի հետաքրքրում, որովհետև շահույթ չկա։ Ուստի այս գործում էլ հույսը կամավորներն են․ նախաձեռնությանը տարբեր դպրոցներ, անհատներ են միացել, որոնք հավաքում են պլաստիկն ու հավաքագրման կետ հասցնում։Պլաստիկի վերամշակումը մի քանի փուլերից է բաղկացած․ առաջին փուլում այն սորտավորվում է՝ ըստ գույնի, չափի, ամրության և այլն։ Այս գործը երկուսով են անում՝ տիկին Ռուզանն ու Լուսինեն։ Տիկին Ռուզանը «Շանի»-ին պատերազմի օրերից է միացել, իսկ Լուսինեն՝ դրանից հետո։ Վրաններ էին կարում սահմանի համար։«Տղաս պատերազմի առաջին օրերից սահմանում էր, օրեր էին լինում՝ լուր չէինք ունենում, ահավոր ծանր էր, բայց ոչ մի օր ու ժամ չեմ դադարեցրել աշխատանքը, կարում էի իմ տղայի ու մյուսների համար, իրենք էլ են իմ տղաները։ Կարում էի աղոթքով, մաղթանքով․․․»,- պատմում է տիկին Ռուզանը։«Հիմա էլ է էդպես, այս գործը որ անում ենք, աղոթում ենք, որ խաղաղ օրերի համար պետք գան։ Արդեն փողոցով քայլելիս ոչ մի պլաստիկի կողքով անտարբեր չենք անցնում, հավաքում ենք, հետներս այստեղ բերում»,- ավելացնում է Լուսինեն։Ռուզան–Որ օգնողները շատ լինեն, գործն ավելի արագ առաջ կգնա. ամեն մեկս տանն ինչքան պլաստիկ ենք թափում՝ թթվասերի, մածունի ամաններ, տոպրակներ, յուղի տարա, կոնֆետի թղթեր, շշեր, որ բոլորը հավաքեն, այստեղ բերեն, մաքրեն իրենց շուրջը, մեր տղաների համար ավելի արագ կկարողանանք օգտակար գործ անել, մեր բանակի համար է։Լուսինե. Թափոնն աղբ չէ, թափոնը զենք է։Սորտավորումից հետո պլաստիկն աղացվում, մանրացվում է։ Ըստ պլաստիկի տեսակի՝ տարբեր աղացներ են պետք։ Էրիկն ասում է՝ պետք է նաև ավտոմեքենաների պլաստմասե մասերի աղաց ստեղծել։«Մեր երկրում խնդիր կա մեքենաների շիթերի հետ կապված, սա մեքենաների գերեզմանոց է։ Մեծ աղացով կարող ենք դրանք էլ աղալ, որովհետև այն պլաստիկը, որից սինտեպոն չենք կարող ստանալ, հատուկ ձևով եփում են, դա ուտիլիզացիա է կոչվում. ավազի հետ խառնած բրիկետ են սարքում, դա կարելի է օգտագործել, օրինակ, խրամատ շարելիս և այլն։ Դա բավականին խիտ նյութ է, զրահապատում է ապահովում, բայց մեկ խրամատ շարելու համար մոտ 5 տոննա կգնա, այս տեմպերով 1 տարի հումքը կհավաքենք, այսինքն՝ տեմպերն է պետք բարձրացնել»,- նշում է Էրիկը։Առաջիկայում նպատակ կա ամենաակտիվ մարզերում պլաստիկի վերամշակման մամլիչներ, աղացներ տեղադրելու, որ հումքի տեղափոխումը հեշտանա։ Առայժմ հավաքագրման երկու կետ կա, մեկը Երևանում է՝ Գյուրջյան 15/2 հասցեում (Գրիգոր Լուսավորիչ հիվանդանոցից ոչ հեռու), ևս մեկ կետ էլ Մասիս քաղաքում է։Էրիկ Սարգսյանն ասում է՝ այս ամբողջ նախաձեռնության հաջող իրականացումը և՛ պարենի անվտանգության խնդիր է լուծում (որովհետև պլաստիկը մնում է հողի մեջ, հետո մենք դա «ուտում ենք»), և' ամենակարևորը՝ սահմանի անվտանգության։

2022

Լուրեր

am_HY

պլաստիկ, սահման, զենք, սինտեպոն