Երևանի Աշոտ Նավասարդյանի անվան թիվ 196 դպրոցում սովորող աշակերտների թվում ֆիլիպինցի մի տղա կա ու եմենեցի մի աղջնակ։ Պիերը սովորում է նախակրթարանում, Ալիան՝ վեցերորդ դասարանում։ Sputnik Արմենիան այցելել է դպրոց ու զրուցել փոքրիկների հետ։
Ֆիլիպիններ-Լիբանան-Հայաստան. փոքրիկ Պիեր Ռոջերի «հայկական երջանկությունը»
Դռնից ներս ենք մտնում թե չէ, լուսանկարչի հետ ժպիտները դեմքներիս անշարժանում ենք։ Պայծառ աչուկներով փոքրիկները ոտքի են կանգնում ու հյուրերին ողջունելու մի ամբողջ բեմականացված արարողություն սկսում։ Եվ սա հատուկ լրագրողների ու տեսախցիկների համար չէ. նրանք այսպես են ողջունում նախակրթարանի յուրաքանչյուր հյուրի։ Մինչ փոքրիկները հետաքրքրությամբ ուսումնասիրում են ֆոտոխցիկով տղային, թուղթն ու գրիչը ձեռքին աղջիկը հայացքով փնտրում ու գտնում է ասիացուն բնորոշ դիմագծերով տղային։
Պիեր Ռոջերը նախակրթարան է եկել սեպտեմբերին, այս ամիսների ընթացքում հասցրել է ընկերանալ խմբակիցների հետ. եթե մեծերի համար լեզվական արգելքներ կան, ապա փոքրիկները հաղորդակցվում են խաղի միջազգային լեզվով։ Պիեր Ռոջերն արդեն հայերեն հասկանում է, նաև քիչումիչ խոսում, անգամ բանաստեղծություններ է արտասանում՝ հաճախ բառերը շփոթելով։
Ֆիլիպիններում մնացած ընտանիքից բացի, Անը կարոտում է ծովն ու ծովամթերքը։ Ասում է՝ ուտելիք համեղ է, բայց բազմատեսակ, առատ, ամենակարևորը՝ թարմ ձկնեղեն չկա, փոխարենը՝ կա հրաշալի եղանակ և զարմանալի խաղաղություն, որը զգացել է Երևան ոտք դնելու առաջին իսկ րոպեից։ «Պիերն այստեղ երջանիկ է, շատ ընկերներ ունի»,- ասում է մամա Անն ու նշում, որ հավանաբար այստեղ էլ մնալու են։
Եմենից փախուստ Սոմալի. եմենցի Ալիայի գտնված խաղաղությունը
Ալիայի հետ հանդիպումից առաջ գիտենք, որ կարող է մերժել լուսանկարվելու մեր խնդրանքը։ Վերջին շրջանում տարբեր լրատվամիջոցներից, միջազգային կազմակերպություններից Ալիային տեսնելու և տեսանկարահանելու են գալիս, նրա ինտեգրման առաջընթացը շատերին է հետաքրքրել, իսկ աղջիկն էլ չափազանց ամաչկոտ է ուշադրության կենտրոնում այդքան հաճախ լինելու համար։
Ծաղկավոր գլխաշորն ուղղելով՝ մեզ է մոտենում փոքրամարմին, ժպտերես Ալիան, համեստորեն ենթարկվում լուսանկարչի ցուցումներին՝ որտեղ կանգնել, ինչպես կանգնել, որ ուղղությամբ նայել։ Հենց սկզբից բացատրում է՝ իր անունն արաբերենից թարգմանաբար նշանակում է «բարձր», տատիկի պատվին են այդպես կոչել։ Ալիան արդեն 6-րդ դասարանում է սովորում, հայերենի հարցում լուրջ առաջընթաց ունի, Ալիան համադասարանցիների նման հայերենին մայրենի է ասում, անգլերենը բավականին լավ է, այ ռուսերենը հեշտ չի տրվում։ Արաբերենի լեզվամտածողությունից շատ հեռու լեզու է։
Ալիան ասում է՝ Եմենից ստիպված էին հեռանալ պատերազմի պատճառով. սկզբում գնացին Սոմալի, որի մասին շատ հիշողություններ չունի, միայն հիշում է, որ փողոցում անընդհատ իրենց մատնացույց էին անում, ասում էին՝ «արաբ են, արաբ»։
Երեք տարի առաջ էլ դժվար, երկար, խճճված ճանապարհներով Սոմալիից Հայաստան հասան ու այստեղ գտան այն խաղաղությունը, որը Եմենում էին կորցրել։ Եմենի մասին խոսելիս Ալիայի աչքերը մի տեսակ պայծառանում, հետո էլ տխրում են։ Գիտի, որ ծնողները ծննդավայրից հեռանալու որոշումը ստիպված են կայացրել, ապրելու համար երկրում իրավիճակն այն չէր, բայց կարոտում է։
«Մեր տունը երկհարկանի էր, գնում էի երկրորդ հարկ, այնտեղից կարող էի ամպերը տեսնել, երբեմն այնտեղ էի քնում։ Դպրոցս պապիկիս տան մոտ էր, դպրոցից առաջ ու հետո պապիկի մոտ էի գնում։ Շատ եմ կարոտել պապիկիս, մորեղբայրներիս»,- ասում է Ալիան ու նշում, որ իրենց հարազատները ցրված են աշխարհի տարբեր երկրներում՝ Մեծ Բրիտանիա, Կանադա, Սաուդյան Արաբիա։ Եմենում մնացած ընկերներին էլ է կարոտել, ինչ հեռացել են, նրանց հետ կապ չի ունեցել, հեռախոսահամարները չունի, սոցիալական ցանցերից էլ չի օգտվում, չգիտի, թե նրանց ինչպես գտնի։ Հայաստանում լավ ընկերներ ունի. հերթով թվարկում է նրանց անունները։
Պատմում է, որ դասընկերները զարմացել են, երբ առաջին անգամ գլխաշորով է եկել դպրոց, հետո սովորեցին իրեն այդպես տեսնել, ասում են, որ շատ է սազում։ Հայ հարևաններից էլ է գոհ, ասում է՝ շատ են օգնում. երբ, օրինակ, ինչ-որ մարդիկ են իրենց տուն գալիս, ինքը տանը չի լինում, որ թարգմանի ծնողների համար կամ էլ եթե տանն է, բայց չի հասկանում, հարևանները փորձում են բացատրել կամ էլ իրենք են հարցերին պատասխանում։ Հայրն ու մայրը չեն աշխատում, ընտանիքի բեռը հիմնականում ավագ երկու եղբայրների վրա է, նրանք էլ հիմնական աշխատանք չունեն.
«Այստեղ լեզուն կարևոր է, եղբայրներս լավ չեն խոսում, բայց հիմա սովորում են հայերեն, ես էլ եմ փորձում օգնել իրենց։ Ժամանակավոր գործեր են անում»,- պատմում է Ալիան։
Հարցիս, թե արդյոք հայրդ, եղբայրներդ խիստ են քո ու քույրիկիդ հանդեպ, Ալիան զարմացած ասում է. «Խիստն ի՞նչ է»։
Ուսուցչի օգնությամբ բացատրում ենք, թե դա ինչ բան է, Ալիան միանգամից ասում է` ոչ։ «Լինում են բաներ, որ թույլ չեն տալիս, բայց ավելի շատը թույլ են տալիս»։
Առաջինն ու միակը. ինչպես ալոեն փոխեց հայ ինժեներ-երկրաբանի կյանքը
Հյուր գնալ չի սիրում, նախընտրում է տանը նստել, հեռուստացույց դիտել, նկարել, երգել։ Երազում է դառնալ երգչուհի և նկարչուհի, Ալիայի երգացանկում արաբական ու անգլերեն երգեր են, բայց հայկականներն էլ է սիրում, հատկապես՝ «Իմ անունը հայ է» և «Մի գնա»-ն։ Քանի որ Հայաստանում իրեն շատ է դուր գալիս, չի բացառում, որ երգչուհու կարիերան հենց այստեղ էլ կանի, հատկապես որ իր մոտ շատ լավ են ստացվում հայկական պարերը։
Ladaniva–ի հայ երգչուհին կնստի «Լադա Նիվայի» ղեկին ու կբացահայտի Հայաստանը
