00:00
01:00
02:00
03:00
04:00
05:00
06:00
07:00
08:00
09:00
10:00
11:00
12:00
13:00
14:00
15:00
16:00
17:00
18:00
19:00
20:00
21:00
22:00
23:00
00:00
01:00
02:00
03:00
04:00
05:00
06:00
07:00
08:00
09:00
10:00
11:00
12:00
13:00
14:00
15:00
16:00
17:00
18:00
19:00
20:00
21:00
22:00
23:00
13:00
Ուղիղ եթեր
09:00
6 ր
Ռուբեն Սարգսյան
Արցախցիներին աշխատանքի տեղավորելու համար իրականացվում են նաև ուսուցման ծրագրեր. Ռուբեն Սարգսյան
09:06
12 ր
Գագիկ Մակարյան
ՓՄՁ-ներին ընդհանուր հարկման դաշտ բերելը պայմանավորված է նաև բյուջեն լցնելու պահանջով. Գագիկ Մակարյան
09:20
13 ր
Սիլվա Մեսրոպյան
Օրենքի փոփոխությունը որևէ վերլուծությամբ հիմնավորված չէ. Սիլվա Մեսրոպյան
09:33
6 ր
Ուղիղ եթեր
09:39
20 ր
Ուղիղ եթեր
10:00
6 ր
Ուղիղ եթեր
10:06
52 ր
Ուղիղ եթեր
11:00
5 ր
Տիգրան Ավինյան
Որոշում եմ կայացրել ամբողջությամբ փոխհատուցել ԱՄՆ ուղևորության ծախսերը. Տիգրան Ավինյան
11:05
3 ր
Տիգրան Ավինյան
Հունվարի 1-ից անցնում ենք տրանսպորտի տոմսային համակարգի բացառապես անկանխիկ վճարման եղանակի. Տիգրան Ավինյան
11:09
8 ր
Ուղիղ եթեր
13:00
5 ր
Ուղիղ եթեր
14:00
5 ր
Ուղիղ եթեր
17:00
5 ր
Գրիգոր Բալասանյան
Արցախի հարցը նուրբ է և պիմիտիվ մակարդակում քննարկել չի կարելի. Գրիգոր Բալասանյան
17:06
3 ր
Հասմիկ Խաչատրյան
Բախտագուշակ Վարսիկի հարսի գործով ՄԻԵԴ-ը նախադեպային որոշում է կայացրել
17:14
1 ր
Ուղիղ եթեր
18:00
4 ր
5 րոպե Դուլյանի հետ
On air
18:04
7 ր
Աբովյան time
On air
18:12
41 ր
Ուղիղ եթեր
19:00
4 ր
Ուղիղ եթեր
09:00
6 ր
Սուրեն Սուրենյանց
Փաշինյանն ակտիվորեն զբաղված է պատմությունը կեղծելով.Սուրենյանց
09:07
5 ր
Դավիթ Խաժակյան
Փաշինյանի հայտարարությունը հակասում է Հայաստանի Սահմանադրությանը.Խաժակյան
09:13
4 ր
Դավիթ Մարգարյան
Նախադրյալներ կան կասկածելու, որ Ավինյանը տեղյակ է եղել տոմսի գնի մասին.Մարգարյան
09:18
5 ր
Ուղիղ եթեր
09:24
2 ր
Ուղիղ եթեր
09:27
33 ր
Ուղիղ եթեր
10:00
4 ր
Ուղիղ եթեր
10:05
26 ր
Ուղիղ եթեր
Լուրեր
13:00
46 ր
Եթեր
Ուղիղ եթեր
Լուրեր
14:00
46 ր
Ուղիղ եթեր
Լուրեր
17:00
46 ր
Ուղիղ եթեր
Լուրեր
18:00
46 ր
Ուղիղ եթեր
Լուրեր
19:00
46 ր
ԵրեկԱյսօր
Եթեր
ք. Երևան106.0
ք. Երևան106.0
ք. Գյումրի90.1
Петербургский международный экономический форум. День первый - Sputnik Արմենիա
ՌԱԴԻՈ

Ֆերմիի պարադոքսը. ինչու ձայն չեն հանում այլմոլորակայինները

© Sputnik / Кирилл Каллиников / Անցնել մեդիապահոցЦирковой спектакль "OFU.Приземление"
Цирковой спектакль OFU.Приземление - Sputnik Արմենիա
Բաժանորդագրվել
Եկեք անկեղծ լինենք: Երբեմն, մանավանդ հունվարյան տոներից հետո, ցանկություն է առաջանում վերանալ բոլորիս վաղուց արդեն հոգնեցրած թեմաներից և մի պահ մտածել տիեզերական հիմնախնդիրների մասին: Օրինակ, արդյոք մենք մենակ ենք ու չկա որևէ այլ քաղաքակրթություն:

Դեռ 17-րդ դարում ֆրանսիացի գիտնական Բլեզ Պասկալը խոստովանել է.

«Ինձ սարսափեցնում է այս անսահման տարածությունների հավերժ լռությունը»։

Մոտ 70 տարի առաջ իտալացի ֆիզիկոս էնրիկո Ֆերմին շատ ավելի հակիրճ ու կոնկրետ է ձևակերպել այս միտքը՝

«Բա որտեղ են բոլորը»։

Այս հարցը պատմության մեջ մտել է որպես Ֆերմիի պարադոքս: Իմաստը երևի հասկանում եք՝ տիեզերքում կան միլիարդավոր մոլորակներ, որոնց առնվազն մի մասը պետք է պիտանի լինի կյանքի զարգացման համար, և միլիարդավոր տարիների ընթացքում դրանց վրա անպայման պետք է տեխնոլոգիապես մեզանից շատ ավելի զարգացած քաղաքակրթություններ ձևավորվեին: Բա ինչու նրանք ձայն չեն հանում, բա ուր են բոլորը:

Ֆերմիի պարադոքսը. ինչու ձայն չեն հանում այլմոլորակայինները
00:00
1
  • 0,8
  • 1
  • 1,5
  • 2
iՀաղորդման մասին
ՌԱԴԻՈ
Ունկնդրեք Հայաստանի նորությունները Sputnik ռադիոյի եթերում
Դիտել բոլոր դրվագները
Ֆերմիի պարադոքսը. ինչու ձայն չեն հանում այլմոլորակայինները
Ֆերմիի պարադոքսը. ինչու ձայն չեն հանում այլմոլորակայինները

Անցած տասնամյակների ընթացքում բազմաթիվ գիտնականներ փորձել են բացատրել Ֆերմիի պարադոքսը: Ուղիղ երեք տարի առաջ՝ 2016 թվականի հունվարին Ավստրալիայի ազգային ինստիտուտի մի խումբ գիտնականներ իրենց տեսությունն են ներկայացրել «Աստրոբիոլոջի» գիտական հանդեսում: Վարկածի էությունը հետևյալն է.

 

Եթե կյանքը որևէ մոլորակում զարգանում է մինչև որոշակի աստիճան, այնուհետև հենց ինքն էլ սկսում է ապահովել իր գոյատևման համար անհրաժեշտ կենսոլորտը, ինչպես դա կատարվել է Երկրի վրա:

Տեսեք՝ եթե մեր մոլորակը ժամանակին չպատվեր բուսականությամբ, որը թթվածին է արտադրում, մեր մթնոլորտը հիմա կյանքի համար պիտանի չէր լինի, բնականաբար, մենք էլ չէինք լինի:

Доктор физико-математических наук Евгений Арамович Абрамян у испытательного стенда. - Sputnik Արմենիա
Կկարողանա՞նք խուսափել ինքնաոչնչացումից. Եվգենի Աբրահամյանի հոռետեսությունն ու հույսը
Այսինքն՝ միլիոնավոր տարիների ընթացքում ցանկացած մոլորակի վրա տեղի են ունենում կլիմայական հսկայական փոփոխություններ, եթե այդ ընթացքում կյանքը հասցնում է բավականաչափ զարգանալ, հետո արդեն հենց ինքը՝ կյանքը կայունացնում է մոլորակի կլիման, ինչը թույլ է տալիս նրան գոյատևել ու զարգանալ: Եթե չի հասցնում՝ ուրեմն ամեն ինչ կորած է: Այնպես որ՝ եթե տիեզերքում գոյություն ունեն միլիոնավոր մոլորակներ, որոնք պիտանի են կյանքի համար, դա ամենևին չի նշանակում, որ կյանքը կհասցնի զարգանալ այնտեղ մինչև այն աստիճան, որ կարողանա կայունացնել կենսոլորտը և պահպանել ինքն իրեն:
Այս ենթադրությունից, իհարկե, բխում է նաև շատ էական մեկ այլ հարց, որը պետք է հուզի բոլորիս: Իսկ արդյոք կյանքը, որին հաջողվել է այնուամենայնիվ գոյատևել և կայունացնել տվյալ մոլորակի կենսոլորտը, այնուհետև չի հասնում մի այնպիսի մակարդակի, որ պարզապես ոչնչացնում է ինքն իրեն: Համաձայնեք՝ ամենակարևոր հարցն է ողջ մարդկության համար: Ժամանակին աշխարհի ամենահայտնի գիտնականներից մեկը՝ բրիտանացի Սթիվեն Հոքինգը քաղաքակրթության ինքնաոչնչացման նույնիսկ ոչ թե մեկ, այլ չորս սցենար է կանխատեսել:

Стивен Хокинг - Sputnik Արմենիա
Մարդիկ պետք է նոր տուն փնտրեն, բայց ոչ Երկրի վրա. Սթիվեն Հոքինգ
Առաջինն ակնհայտ է՝ կործանարար միջուկային պատերազմ: Երկրորդ՝ գենային ինժեներիայի արդյունքում ստեղծվում է այնպիսի նոր մահաբեր վիրուս, որի դեմ մարդկությունն անզոր է պայքարել: Ընդ որում՝ ըստ Հոքինգի, սա միջուկային պատերազմից շատ ավելի վտանգավոր է, որովհետև ատոմային ռումբ ստեղծելու համար հսկայական միջոցներ են պահանջվում: Մահաբեր վիրուսը կարող է ստեղծվել հասարակ լաբորատորիայում, ընդ որում` նույնիսկ մարդկանց կամքից անկախ՝ պատահաբար:
Երրորդը, իհարկե, գլոբալ ջերմացումն է, որը բրիտանացի գիտնականի կարծիքով, կարող է հասնել մի աստիճանի, երբ պարզապես անկառավարելի կդառնա, այսինքն գազերի արտանետումները սահմանափակելունն ուղղված ոչ մի Կիոտոյի կամ Փարիզի համաձայնագիր այլևս չի օգնի. կործանարար գործընթացը կընթանա ինքնաբերաբար:
Եվ վերջապես չորրորդ սցենարը՝ մենք ստեղծում ենք արհեստական բանականություն, որը որոշ մակարդակից հետո ձեռք է բերում ինքնակատարելագործման անսպառ հնարավորություն:

Портрет Бетховена Йозефа Карла Штилера - Sputnik Արմենիա
Արհեստական բանականությունը կփորձի ավարտել Բեթհովենի տասներորդ սիմֆոնիան
Այդ ինքնակատերալագործման հետևից մարդկությունը ուղղակի չի հասնի, որովհետև մեր էվոլյուցիան ունի իր օրինաչափությունները, մենք չենք կարող ինքներս արագացնել մեր զարգացումը: Ու ինչ-որ պահի ստիպված կլինենք համակերպվել այն մտքի հետ, որ մեր իսկ ստեղծած արհեստական բանականությունը մեր հարազատ մոլորակում կունենա կայուն մեծամասնություն և մենք բոլորս կրակը կնկնենք մեր իսկ ձևավորած կայուն մեծամասնության ձեռքը:

Մնում է հուսալ, որ Սթիվեն Հոքինգի կանխատեսած չորս սցենարներից ոչ մեկը չի իրականանա։

 

Լրահոս
0