Այսօր` մայիսի 23-ին, ծննդյան 23-րդ տարեդարձն է նշում ապրիլյան պատերազմի մերօրյա հերոսներից Արցախի «Մարտական խաչ» 2-րդ աստիճանի շքանշանի ասպետ Ռաֆայել Հովհաննիսյանը: Ախուրյանում ծնված Ռաֆայել Հովհաննիսյանի կենսագրությունը շատ չի տարբերվում իր հազարավոր հասակակիցների կյանքի ընթացքից՝ մանկապարտեզ, դպրոց, ուսումնարան կամ քոլեջ:
Ռաֆայելը նախ Ախուրյանում է հաճախել դպրոց, ապա Գյումրիում, ավարտել է Գյումրու թիվ 42 դպրոցը, հետո սովորել է արհեստագործական ուսումնարանի փայտի գեղարվեստական փորագրություն բաժնում, հետո համակարգչային դասընթացների է հաճախել, նաև սպորտով է զբաղվել:
Ինչպես հազարավոր այլ զինապարտ տղաներ, 18 տարեկանում զորակոչվել է պարտադիր ծառայության, կրտսեր հրամանատարական կազմի (սերժանտական) դասընթացների ընթացքում Ռաֆայել Հովհաննիսյանը պատրաստվել է որպես ականանետի նշանառու, ապա՝ հրետանու հետախույզ, իսկ հետո ստացել է հակատանկային հաշվարկի («Ֆագոտ» հակատանկային հրթիռային համալիրի) օպերատորի որակավորում:
Այս հրաշալի երիտասարդի ժամկետային ծառայության ավարտին մի քանի ամիս էր մնացել, երբ հակառակորդի նախահարձակ գործողություններով սկսվեց «ապրիլյան քառօրյան»:
Դեռևս 2016-ի հունվարին Ռաֆայել Հովհաննիսյանը նշանակվել էր հակատանկային դասակի հրամանատարի տեղակալ, «Ֆագոտ» հաշվարկի հրամանատար, իսկ մեկ ամիս անց նաև սերժանտի կոչում էր ստացել: Հետաքրքիր է, որ մարտական հերթապահության հերթափոխով Ռաֆայելը հակառակորդի հարձակման նախօրեին էր դիրքեր բարձրացել: Իսկ ապրիլի լույս 2-ի գիշերը սկսվում է հակառակորդի լայնածավալ հարձակումը: Առավոտյան նկատելով հակառակորդի մեկ տասնյակից ավելի տանկերի առաջխաղացումը մեր դիրքերի ուղղությամբ Ռաֆայել Հովհաննիսյանը, դասակի հրամանատար Տոնիկ Մարտիրոսյանի հետ անցնում է պատասխան գործողությունների:
Գնահատելով իրավիճակը, արդեն դրանից կես ժամ անց, 09:00 – 09:30-ի սահմաններում Ռաֆայել Հովհաննիսյանը առաջին իսկ արձակված հրթիռով խոցում է հակառակորդի տանկը: Հաջորդ հրթիռարձակմամբ ոչնչացնում է երկրորդ տանկը: Կարելի է չկասկածել, որ երրորդ կրակոցը ևս դիպուկ էր, բայց հակառակորդը հասցնում է գործածել հակահրթիռային պաշտպանության միջոց:
Պետք է անպայման նշել, որ Ռաֆայել Հովհաննիսյանն ու իր մարտական ընկերները գործում էին հակառակորդի կողմից իրենց ուղղությամբ տարբեր զինատեսակներից վարվող ինտենսիվ կրակի պայմաններում: Եվ չնայած դրան, հակատանկային դիպուկահարը չորրորդ հրթիռն է արձակում ու ոչնչացնում հակառակորդի ևս մեկ տանկ:
Ցուցաբերած բացառիկ քաջության ու արիության համար 2016 թվականի ապրիլի 15-ին Արցախի Հանրապետության նախագահ Բակո Սահակյանի հրամանագրով Ռաֆայել Հովհաննիսյանը պարգևատրվել է Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության «Մարտական խաչ» 2-րդ աստիճանի շքանշանով:
Հարգանք՝ մեր երիտասարդ հերոսին, որ զորացրվելուց հետո ընդունվել է մանկավարժական համալսարան և այժմ 3-րդ կուրսի ուսանող է:
Շնորհավոր տարեդարձդ, Ռաֆայել Հովհաննիսյան, և թող կատարվեն քո նվիրական երազանքները:
Այսօր, մայիսի 23-ին 85-ամյակն է նշում Դևիլ Մինասբեկովը
Արմատներով արցախցի, ավելի կոնկրետ՝ շուշեցի գիտնականը հրթիռային շարժիչների ինժեներ և տեխնոլոգ է, աերոտիեզերական տեխնիկայի մասնագետ:
Մեր հայրենակցի մասին, բնականաբար, այնքան էլ շատ բան չէ հայտնի: Բնականաբար՝ քանի որ նա երկար տարիներ զբաղվել է հրթիռների ստեղծմամբ, մշակել ու կատարելագործել դրանց տեսակները, ստեղծել նորերը: Ինքներդ եք հասկանում, որ դա գործունեության այն ոլորտը չէ, որտեղ ներգրավված մասնագետների մասին օրումեջ գրեն թերթերում:
Բայց որոշ տեղեկություններ բաց աղբյուրներում կան: Օրինակ, հայտնի է, որ Դևիլ Մինասբեկովը (Մինասբեկյան) ավարտել է Մոսկվայի Ն. Բաումանի անվան բարձրագույն տեխնիկական ուսումնարանի հրթիռային տեխնիկայի ֆակուլտետը, ինչից անմիջապես հետո ընդգրկվել է ակադեմիկոս Վ.Չելոմեյի կոնստրուկտորական բյուրո, նախ՝ որպես շարքային ինժեներ, իսկ կարճ ժամանակ անց դարձել է լաբորատորիայի վարիչ:
Արդեն 1980-ին Մինասբեկովը գլխավոր կոնստրուկտորի տեղակալ էր, հետո՝ «Մեքենաշինություն» ԳԱՄ կենտրոնական բյուրոյի պետի տեղակալ:
Ինչ վերաբերում է հրթիռներին, ապա դեռ 22 տարեկանում Դևիլ Մինասբեկովն աշխատում էր «Պ-5» առաջին ծովային թևավոր հրթիռի վրա: Հետագայում նույն բյուրոյում նա ստեղծում է «Պ-6», «Պ-7», «Պ-35», հականավային հրթիռներ, «Ռեդուկտ» ցամաքային պաշտպանության հականավային համալիրները, «Պ-500» հրթիռները:
Իսկ 1970-80-ական թվականներին ստեղծում է թևավոր հրթիռների նոր սերունդ, ղեկավարում բալիստիկ հրթիռների ստեղծման աշխատանքները:
Հականավային հրթիռների գործում մատուցած մեծ ծառայությունների համար, 1988 թվականին, նրան շնորհվել է ԽՍՀՄ պետական մրցանակ:
Մինասբեկովը մի քանի հարյուր գիտական աշխատությունների հեղինակ է, տեխնիկական գիտությունների թեկնածու, դոցենտ:
Մեր հայրենակցի գործունեության մասին ավելի ամբողջական պատկերացում կարելի կազմել՝ ծանոթանալով Ա.Սարգսյանի՝ 1998-ին լույս տեսած «20-րդ դարի հայ ռազմական գիտնականներ, կոնստրուկտորներ, արտադրական մասնագետներ և փորձարկողներ» գրքի այս հատվածին:
Ի դեպ, արժե նշել, որ 1988-ին ստացած պետական մրցանակի ամբողջ գումարը հայ հրթիռաստեղծ-գիտնականը նվիրաբերել է Հայաստանի երեխաների օգնության հիմնադրամին:
