Լաուրա Սարգսյան, Sputnik.
Հարավային Կովկասում իսլամիստների հիմնական թիրախը Ադրբեջանն ու Վրաստանն են։ Ո՛չ Թբիլիսին, ո՛չ էլ Բաքուն ինչպես հարկն է պաշտպանված չեն ահաբեկչության սպառնալիքից, սակայն դա չի նշանակում, որ Երևանը չպետք է զգոն լինի, կարծում է արաբագետ Սարգիս Գրիգորյանը։
Նախօրեին` նոյեմբերի 22–ին, Թբիլիսիում հակաահաբեկչական ծավալուն հատուկ գործողություն իրականացվեց` ուղղված ահաբեկիչների դեմ, որոնք ուժային կառույցներին լուրջ հակազդեցություն ցուցաբերեցին։ Գործողությունը, որի ընթացքում հատուկ ջոկատային մահացավ, ավելի քան 15 ժամ տևեց։ Ուժայիններին հաջողվեց վերացնել երեք մարդու, խմբավորման ևս մեկ անդամ ձերբակալված է։
«Ծայրահեղ իսլամիստները, հատկապես ակտիվ են այն երկրներում, որտեղ մահմեդականներ շատ կան։ Այդ երկրներում ավելի հեշտ է համախոհներ գտնել, որոնք պատրաստ են նպաստել` և՛ հոգեպես, և՛նյութապես», – Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում ասաց Գրիգորյանը։
Նա Թբիլիսիի միջադեպը կապում է տարածաշրջանում ծայրահեղ իսլամիստների ավելացման հետ։ Իրավիճակը Սիրիայում ու Իրաքում չէր կարող չգտնել իր արտացոլումը Հարավային Կովկասում։ Չի բացառվում, որ իրավիճակը ոչ ուղղակի կերպով ազդի նաև Հայաստանի վրա։
Որպես Թբիլիսիում ահաբեկչության կազմակերպիչ ԶԼՄ–ները նշում են Ահմեդ Չատաևին։ Լուրեն այն մասին, որ նախօրեին վրացի ուժայինները վերացրել են նրան, չեն հաստատվել։ Նախնական տվյալների համաձայն` խմբավորման բոլոր անդամներն օտարերկրացի են։ Նրանց ինքնությունը պարզելու համար Վրաստանի անվտանգության պետական ծառայությունը համագործակցում է միջազգային հակաահաբեկչական կազմակերպությունների հետ։
Եթե հաստատվի, որ Թբիլիսիի հատուկ գործողության մեջ Չատաևի մատը խառն է, ապա կարելի է պնդել, որ պետական անվտանգության վրացի աշխատակիցները թերացել են։
«Այն, որ բավականին վտանգավոր մարդիկ կարող են հատել Վրաստանի սահմանը, խոսում է վրացական հատուկ ծառայությունների վատ աշխատանքի մասին», – ասաց Գրիգորյանը։
Չատաև VS Սահակաշվիլի
Մահմեդ Չատաևի անունը շոշափվել է Վրաստանի երրորդ նախագահ Միխեիլ Սահակաշվիլիի մասնակցությամբ սկանդալի մեջ։ Վրաստանի նախագահի աշխատակազմի նախկին պետ Պետրե Մամրաձեի խոսքով` Չատաևը Սահակաշվիլու խենթ պլանի համախոհներից է։
«Սահակաշվիլին որոշել է Հյուսիսային Կովկասից հավաքել մարդկանց, որոնք պատարստ են սովորել զինվորականների, դիվերսանտների, ահաբեկիչների հմտությունները, որպեսզի հետո համապատասխան գործողություններ իրականացնեն», – ասաց Մեմրաձեն։
Այդ պատրաստված մարդկանց շարքում էր նաև Չատաևը, որն այն ժամանակ աշխատում էր Վրաստանի Պետական անվտանգության ծառայությունում։
2014 թվականին Չատաևը վերջնականապես լքել է Վրաստանն ու միացել է «Իսլամական պետություն» ահաբեկչական կազմակերպությանը։ 2015 թվականին ՄԱԿ–ի որոշմամբ Չատաևը ահաբեկիչ է ճանաչվել ու ներառվել է ահաբեկչական կազմակերպությունների հետ կապ ունեցող անձանց ցուցակում։
Հարկ է ուժեղացնել Հայաստանը սահմանային անցակետերի հսկողությունը
Փորձագետներն այսօր կանխատեսում են Իսլամական պետության մոտալուտ տապալումը, սակայն դա չի նշանակում, որ վարձու կռվողները կվերանան։
Հայաստանի պետական կառավարման ակադեմիայի տարածաշրջանային հետազոտությունների կենտրոնի գիտաշխատող, Վրաստանի հարցերով փորձագետ Ջոնի Մելիքյանը կարծում է, որ Հայաստանը պետք է կանխարգելի ահաբեկչության վտանգը։
«ԻՊ շարքերում գործող վարձու զինվորներն ու կամավորները պետք է վերադառնան ու սուսփուս իրենց մութ գործերն անեն։ Այն երկրները, որոնց քաղաքացիները պատերազմել են ԻՊ շարքերում, պետք է պատրաստ լինեն նման միջադեպերի։ Վրաստանն էլ բացառություն չէ», – ասաց Մելիքյանը։
Նրա խոսքով` տարբեր տվյալների համաձայն` Իսլամական Պետության կողմից կռվել է 70–ից 100 վրաստանցի, որոնցից 10–ից 15–ը մահացել են։
«Սակայն մինչ հետաքննության ավարտը վաղ է հայտարարություններ անել զավթիչների անձերի հետ կապված», –ասաց Մելիքյանը։
Վրաստանի պատկան մարմինները չեն մեկնաբանում Վրաստանում Ահմեդ Չատաևի հնարավոր ոչնչացումը` կոչ անելով լրագրողներին, սպասել պաշտոնական մեկնաբանությանը։
Վրաստանի նախագահի աշխատակազմի նախկին պետը խոստացավ, որ Թբիլիսում հատուկ գործողության մանրամասները մի քանի օրվանից կհրապարակվեն։
Վրաստանի վարչապետ Գիորգի Կվիրիկաշվիլին նույնպես կոչ է արել զերծ մնալ այդ թեմայով ենթադրություններից։
