ԵՐԵՎԱՆ, 18 նոյեմբերի — Sputnik, Լաուրա Սարգսյան. Վրաստանի Սահմանադրական դատարանն, ըստ ամենայնի, չի բավարարի ՀՀ քաղաքացիների պահանջը, որոնք բողոքում են միայն երկրի քաղաքացիներին տրվող արտոնությունների դեմ, կարծում է Հայաստանի պետական կառավարման ակադեմիայի տարածաշրջանային հետազոտությունների կենտրոնի գիտաշխատող, Վրաստանի հարցերով փորձագետ Ջոնի Մելիքյանը:
Ավելի վաղ Վրաստանի Սահմանադրական դատարանը սկսել էր ուսումնասիրել երեք ՀՀ քաղաքացիներ` Անի Մինասյանի, Գառնիկ Վարդանյանի և Արտավազդ Խաչատրյանի ներկայացրած հայցը: Նրանք պնդում են, որ իրենց իրավունքները ոտնահարվում են, իսկ Վրաստանում սահմանված նորմերը խտրական բնույթ են կրում, քանի որ Վրաստանի քաղաքացիություն չունեցող անձանց թույլ չեն տալիս օգտվել բարձրլեռնային շրջանում մշտապես բնակվողների կարգավիճակից, հետևաբար, որոշակի արտոնություններից: Դրանով, ըստ հայցվորների, խախտվում է Վրաստանի Սահմանադրության 14-րդ հոդվածով սահմանված իրավահավասարության իրավունքը:
2016 թվականի հունվարի 1-ից Վրաստանում ուժի մեջ է մտել «Բարձր լեռնային շրջանների զարգացման մասին» օրենքը, որն ուղղված է լեռներում բնակվողների կենսամակարդակի բարձրացմանը: Օրենքի համաձայն` բարձր լեռնային շրջանի բնակչի կարգավիճակ ունեն Վրաստանի այն քաղաքացիները, որոնք նման տեղանքում են ապրում, արտոնություններ ունեն:
«Առաջին հերթին, պետք է պարզել, ինչ է նշանակում «օտարերկրյա քաղաքացի» հասկացությունը և սահմանել այն չափորոշիչները, որոնցով տարբերակելու են օտարերկրացիներին: Վրաստանի մշտական բնակիչները պետք է այլ կարգավիճակ և իրավունքներ ունենան»,- Sputnik Արմենիայի թղթակցի հետ զրույցում ասաց Մելիքյանը:
Նրա խոսքով` հայց են ներկայացրել անձինք, որոնք նախկինում Վրաստանի քաղաքացիություն են ունեցել: Հայկական անձնագիր ստանալուց հետո նրանք ավտոմատ զրկվել են Վրաստանի քաղաքացիությունից: Նման խնդիր է առաջացել 2011 թվականի վերջից. այլ երկրի քաղաքացիություն ձեռք բերելով վրաստանցիներն ավտոմատ զրկվում էին Վրաստանի քաղաքացիությունից: Այս տարիների ընթացքում Վրաստանի քաղաքացիությունից զրկված 30 հազար հոգուց 80%-ն էթնիկ հայեր են: Քաղաքացիությունից հայերին սկսել են զրկել այն բանից հետո, երբ նրանք Ռուսաստան խոպան մեկնելու համար սկսեցին զանգվածային ՀՀ քաղաքացիություն ստանալ:
2016 թվականին երկրի Սահմանադրության մեջ կատարված փոփոխությունների ուսումնասիրությունից հետո Վրաստանի նախկին արտգործնախարարը՝ ներկա անկախ պատգամավոր Սալոմե Զուրաբիշվիին, առաջարկեց փոփոխությունների իր փաթեթը, որը երկքաղաքացիություն էր ներառում: Այդ ժամանակ էլ հենց որոշեցին արգելել ավտոմատ քաղաքացիությունից զրկելու հնարավորությունը: Նոր Սահմանադրությունն ուժի մեջ կմտնի 2018 թվականի գարնանը նախատեսված նախագահական ընտրություններից հետո:
«Այն քաղաքացիների խնդիրը, որոնց հայցը չի բավարարելու Սահմանադրական դատարանը, հնարավոր է լուծել` վերականգնելով նրանց Վրաստանի քաղաքացիությունը»,- ասաց Մելիքյանը:
Նա համոզված է, որ այդ մարդիկ նույնքան հայրենասեր են և սիրում են Վրաստանը, որքան և Վրաստանի մյուս քաղաքացիները, հետևաբար, պետք է արտոնություններ ունենան:
ՀՀ քաղաքացիների շահերի պաշտպան, «Վրաստանի երիտասարդ իրավաբանների ասոցիացիա» հեղինակավոր վրացական ՀԿ-ի փաստաբան Գեորգի Գոցիրիձեն համոզված է, որ հայցվորները պետք է չհանձնվեն և ամեն գնով շարունակեն բողոքարկել բարձր լեռնային շրջանների զարգացման մասին օրենքի նորմը, որը վերաբերում է Վրաստանում մշտապես բնակվող օտարերկրյա քաղաքացիներին:
«Ւ տարբերություն այլ օտարերկրացիների, հայցվորները (Անի Մինասյան, Գառնիկ Վարդանյան, Արտավազդ Խաչատրյան) աշխատում են և պետության հաշվին չեն ապրում»,- ասաց Գոցիրիձեն:
Վրաստանի բարձր լեռնային շրջաններում բնակվող ընտանիքներն առաջին և երկրորդ երեխայի դեպքում ամեն ամիս պետությունից 1 տարվա ընթացքում ստանում է առնվազն 100 լարի, երրորդից հետո 2 տարվա ընթացքում ստանում են առնվազն 200 լարի: Բարձր լեռնային շրջաններում բնակվող ֆիզիկական անձինք և գործարարներն ազատվում են պետական հարկերից` եկամտահարկից և գույքահարկից: Օրենքի համաձայն՝ պետությունը վճարում է սպառողի ծախսած էլեկտրաէներգիայի 50 տոկոսը և այլն:
2013-2017 թվականներին Վրաստանում ապրելու իրավունք են ստացել 85600 մարդ, որոնցից 26 հազարը մշտական բնակության իրավունք ունեն: Քաղաքացիություն է շնորհվել 23 հազարի:
