00:00
01:00
02:00
03:00
04:00
05:00
06:00
07:00
08:00
09:00
10:00
11:00
12:00
13:00
14:00
15:00
16:00
17:00
18:00
19:00
20:00
21:00
22:00
23:00
00:00
01:00
02:00
03:00
04:00
05:00
06:00
07:00
08:00
09:00
10:00
11:00
12:00
13:00
14:00
15:00
16:00
17:00
18:00
19:00
20:00
21:00
22:00
23:00
Ուղիղ եթեր
Լուրեր
09:20
46 ր
Ուղիղ եթեր
Լուրեր
10:00
46 ր
Ուղիղ եթեր
Ուրիշ նորություններ
10:47
5 ր
Ուղիղ եթեր
Ուրիշ նորություններ
10:52
0 ր
Ուղիղ եթեր
Լուրեր
11:00
46 ր
Ուղիղ եթեր
Լուրեր
13:00
46 ր
Ուղիղ եթեր
Լուրեր
14:00
46 ր
Ուղիղ եթեր
Լուրեր
17:00
46 ր
Ուղիղ եթեր
Լուրեր
18:00
46 ր
Ուղիղ եթեր
Լուրեր
19:00
46 ր
ԵրեկԱյսօր
Եթեր
ք. Երևան106.0
ք. Երևան106.0
ք. Գյումրի90.1

Հայկական օբսիդիանի գաղտնիքը, կամ ինչպես «Սատանայի եղունգը» ոգևորեց ֆրանսահայ Թունդարյանին

Բաժանորդագրվել
Հայտնի ոսկերիչ Թիերի Վանդոմը (Թունդարյան) իր ստեղծագործությունները բաժանում է օրգանականի, քանդակվածի և, ինչպես ինքն է ասում, «հանքայինի»: Ռուբեն Գյուլմիսարյանը պատմում է, թե ինչպես են սովորական քարերը և տարբեր առարկաները, որոնք առաջին հայացքից չեն կարող օգտակար լինել ոսկերչական գործում, կյանք առնում արվեստում վարպետի ձեռքերով:

Լեգենդար անձինք իրենք են լեգենդներ ստեղծում և, երբեմն, դեմ չեն դառնալու այդ լեգենդների հեղինակները։ Համաձայնեք, որ մի քիչ խորհրդավորությունը նաև հմայք է հաղորդում: Չեմ կարող պնդել, թե Թիերի Թունդարյանը հորինում է, բայց ասում է, որ գիտի, թե Հայաստանում որտեղ կարող ես գտնել կապույտ օբսիդիան, ինչը շատ հազվադեպ է: Այդ վայրը, ըստ Թիերի, Հայաստանում փորձում են գաղտնի պահել, և հազվագյուտ այցելու դա գիտի:

Մեր երկրաբանները կարող են հաստատել դա ու նաև հերքել: Սակայն, նույնիսկ եթե կապույտ օբսիդիանը բառացիորեն ոտքերի տակ ընկած լիներ, ապա դրան ստիպել  «սատանի եղունգից» վերածվել մի հրաշալի  մանյակի, վզնոցի կամ թևնոցի`կարող է միայն մեծ Վարպետը` Թիերի Թունդարյան-Վանդը:

Эдуард Кеонджян - Sputnik Արմենիա
Հայկական հանճարի «ամերիկյան երազանքը». գյուտարար Քեոնջյանի մի քանի կյանքերը

Թիերին, ով  ճակատագրի բերումով պիտի դառնար Ֆրանսիայի ամենահայտնի դիզայներն ու ոսկերիչը, ծնվել է 1964 թվականին, Փարիզի մոտակայքում`Վիլլմոբլում: Հայրը` Ժան Վանդոմը,  իսկ իրականում, փաստորեն, Օհան Թունդարյանը, բավականին հայտնի էր ոսկերչական գործում:  Հորից որդուն է անցել հմտությունը և յուրաքանչյուր գաղափարի յուրօրինակության և եզակիության զգացողությունը,  որն առանձնացնում է վարպետին բազմության մեջ:

Թիերին պատմում է, որ հոր  զարմանալի տաղանդն օգնել է  նրան զարգացնել սեփական գեղարվեստական տեսլականը: Իսկ Օհանը հայրիկը, տեսնելով որդու անզուգական ունակությունները և ուրախանալով այս բացահայտումից,  մեծահոգաբար նրան տեղ է տվել իր արվեստանոցում, որի մեծ պատուհանը նայում էր  Սենտ-Օնորե փողոց: Որդին անգնահատելի հնարավորություն է ունեցել գրեթե մեկ քառորդ դար աշխատելու հոր հետ:

Թիերին ոգեշնչվում է  մշտական ճանապարհորդություններից, նրան միշտ ձգում են էկզոտիկ երկրները, նրա անձնագրում կան Իսլանդիայի, Կամերունի, Պոլինեզիայի կղզիների և էլի շատ ու շատ երկրների մուտքի արտոնագրեր: Վերջին տարիներին նա հաճախ սկսել է գալ իր պատմական հայրենիքը: Թիերին ասում է, որ իր ընտանիքի վրա, ինչպես հազարավոր այլ հայ ընտանիքների, մեծ ազդեցություն է ունեցել Ցեղասպանությունը:  Ահա օրինակ` նրա զարդերից  մեկը, որ ստեղծվել է այդ մռայլ թեմայի ոգեշնչմամբ,  մի ադամանդներով ոսկյա մանյակ է, որը  բաղկացած է փամփուշտների և ռումբերի բեկորներից, այլ զինամթերքների և կոտրած խաչի մասնիկներից:

Фотография Уинстона Черчилля, сделанная Юсуфом Каршем - Sputnik Արմենիա
Հանդգնության շնորհիվ ծնված. ինչպես հայ հանճար Քարշը լուսանկարեց Չերչիլին և Չե Գևարային

Թիերի Վանդոմը իր ստեղծագործությունները բաժանում է օրգանականի, քանդակվածի և, ինչպես ինքն է ասում, « հանքայինի», բայց միշտ ձգտում է հավասարակշռություն պահպանել աբստրակցիայի անսպասելիության և ոսկերչական արվեստում ընդունված գեղեցկության դասական կանոնների միջև: Բնական քարերն ու մի շարք առարկաներ, որոնք առաջին հայացքից ոչ մի կերպ չեն կարող օգտակար լինել ոսկերչական բիզնեսին, աննկարագրելիորեն համադրվում են թանկարժեք քարերի և ազնիվ մետաղների հետ: Այսպես էլ ստեղծվում է հերթական գլուխգործոցը,  որի խորքային հմայքը միանգամից գուցե և չի հասկացվում:

Այս ամենը ծնվում է տասնամյակների ընթացքում իր հոր աշխատանքին հետևելու արդյունքում, որը նա մեծահոգաբար ներկայացնում է իր որդուն: Իհարկե, հայրիկի դասերը ապավինում էին աշակերտի յուրահատուկ տաղանդին, բայց, փառք Աստծո, դրա պակասը չկար: Քմահաճ Փարիզը ճանաչել և ընդունել է Թիերի Վանդոմին` մեկընդմիշտ դադարելով նրան անվանել «այն ոսկերիչի որդին»: Այժմ նա արդեն ինքնուրույն է, և ինքն է իր տերը:

«Իրականում ես շատ եմ սիրում անսպասելի համադրություններ: Իմ ստեղծագործություններում ես հակադրական էֆեկտի հաճախ եմ հասնում` ոչ ավանդական նյութերի հետ օգտագործելով ոսկի և ադամանդ: Սովորաբար, հավաքում եմ դրանք ճամփորդությունների ժամանակ: Շատ եմ սիրում ձեռքերով հողը փորփրել և փոքրիկ ու հետաքրքիր իրեր գտնել, թող դրանք կեղտոտ լինեն, մաշված կամ ժանգոտած:  Հենց դրանց սեփական պատմության առկայությունը հիանալի հավելված է դառնում թանկարժեք քարերի և ազնվական մետաղների համար: Չմշակված ոսկին հասարակ մետաղների հետ` սա իմ «ֆիրմային» համակցությունն է, որը  թույլ է տալիս  կրկնել վայրի բնության և մաքուր գեղեցկության խառնուրդը, որը նույնպես բնությունն ինքն է ստեղծում», — մի հարցազրույցի ժամանակ ասել է Թիերի Վանդոմը:

Председатель совета директоров компании ABBYY Давид Ян - Sputnik Արմենիա
Հայուհու և չինացու որդին. ինչպես Դավիթ Յանի «խելահեղ» նախագծերը փոխեցին աշխարհը

«Փոքր հետաքրքիր առարկաներ»`սրանք գրեթե այն ամենն է, ինչը կարող է ընկնել ձեռքիս տակ` ապակի, փայտ, սատկած թռչունների ոսկորներ, ծովափնյա լողափի խխունջներ, և այլն: Թիերի Թունդարյանը սիրում է նաև տարբեր փորձեր կատարել ժանգով, իհարկե` դեկորատիվ: Երկար ժամանակ գլուխ ջարդել պետք է եղավ, թե այդ դեկորատիվ ժանգը որտեղից գտնել: Մոտակայքում մի այդպիսի վայր գտնվեց, որ նախկինում ռազմական բազա էր եղել, այնտեղ նա  հավաքում էր ռումբերի  ժանգոտ բեկորներ և մետաղյա տեխնիկայի կտորներ:

Թիերին ասում է, որ ինքն այս ուղղվածության հայտնաբերողը չէ, աշխարհում կան դիզայներներ, որոնք դեմ չեն զվարճանալու տարբեր ժանգոտ բաներով, բայց որքանով նրան է հայտնի, միայն ինքն է կարողանում  ժանգին ադամանդներ ամրացնել և դեռ մտադիր չէ  բացահայտել իր տեխնոլոգիայի գաղտնիքը: Միգուցե ինչ-որ մեկին, երբևիցե…

Մի անգամ Թիերրի Թունդարյանի մշտական հաճախորդուհիներից մեկը տեղափոխվեց նոր տուն, որտեղ վերանորոգում սկսեց: Դրանից հետո հաճախորդը բերեց նրան մի տոպրակ ժանգոտ մեխ` խնդրելով մի որևէ բան սարքել դրանցից: Այդ մեխերը բավականին երկար էին պտտվում Թիերիի գլխում, ինչն ավարտվեց նրանով, որ նա ստեղծեց ոսկյա վզնոց` պատված տիկնոջ բերած բոլոր մեխերով և ձիթակնով (օլիվինով). այդ քարը քրիզոլիտների բազմաթիվ ընտանիքից է: Ավելորդ է ասել, որ հաճախորդը շոկի մեջ էր և հիացած հին մեխերով հորինվածքից:  Երբ մենք իմանայինք, թե ինչպիսի աղբից ինչ…

Դրանից հետո, երբ Թիերի Վանդոմը տարվեց հայկական օբսիդիանով, պետք է ենթադրել, որ այն, այսինքն`օբսիդիանը, առանձնահատուկ բան է: Վանդոմն ասաց, որ ամբողջ աշխարհը լի է օբսիդիանով, բայց նրան հենց հայկականն է հարկավոր,  այն բոլորից շատ կկիրառվի  նրա գլխում ակնթարթորեն ծնված ոսկերչական հավաքածուի գործերում: Այս հավաքածուն նա ստեղծեց` անվանելով  այն «Հայաստան. ոգեշնչման երկիր»:

Լրահոս
0