Օձը` ինքնաթիռում, օդաչուն` երկնքում

«Armenia» ավիաընկերության օդաչու Արմեն Պապիկյանը, որը 1700 ժամ թռիչքի փորձ ունի, Sputnik Արմենիային պատմել է թռիչքի նրբությունների և քաղաքացիական ավիացիայի մասին: Զրուցել է Լաուրա Սարգսյանը:

- Ինչու՞ եք ընտրել օդաչուի բարդ մասնագիտությունը:

— Ես մանկուց կապված եմ ավիացիայի հետ, քանի որ ծնողներս աշխատել են այս համակարգում, հորեղբայրս նույնպես օդաչու է եղել: Ինձ ոգեշնչել է հորեղբորս, նրա ընկերների աշխատանքն ու կենսակերպը: Ուստի դեռ փոքր հասակում որոշեցի ընտրել այս մասնագիտությունը: Այսօր կարող եմ վստահությամբ ասել, որ ճիշտ ընտրություն եմ կատարել:

Դպրոցն ավարտելուց հետո ես չկարողացա ընդունվել ավիացիոն ուսումնարան ո՛չ Ռուսաստանում, ո՛չ Հայաստանում, հնարավորություններ ու պայմաններ չկային, բայց ես երազանքիս հասնելու համար որոշեցի պայքարել նաև բանակում ծառայելուց հետո. 2007թ-ին ընդունվեցի ավիացիոն ուսումնական կենտրոն: Ավարտելով ուսումս՝ 2011թ-ին սկսեցի աշխատել «Արմավիա» ավիաընկերությունում:

- Ի՞նչ տեղի ունեցավ «Արմավիայի» սնանկությունից հետո:

— Մենք (օդաչուների կազմը, խմբ.) ծանր տարանք «Արմավիա» ավիաընկերության կորուստը, քանի որ այն ուժեղ էր և կայացած: Այդ ժամանակ ես մեր օդաչուների մեծամասնության պես ստիպված էի աշխատելու համար մեկնել արտասահման: Ես Երևան վերադարձա, երբ հայտարարեցին նոր «Էյր Արմենիա» ավիաընկերության բացման մասին: Սակայն մինչ ես վերապատրաստում էի անցնում Airbus-ի հայրենիքում (Ֆրանսիա), սնանկացավ նաև «Էյր Արմենիան»:

Վերջին կես տարին աշխատում եմ «Արմենիա» ավիաընկերությունում և քաղաքացիական ավիացիայի վերածնունդը կապում եմ հենց այս ընկերության հայտնվելու հետ: Մենք լավ մասնագետներ ունենք, որոնք այսօր ստիպված են աշխատել աշխարհի տարբեր երկրներում, և եթե սկզբում հեշտ էր նրանց վերադարձնելը, ապա այսօր դա գրեթե անհնար է:

- Ինչո՞վ է պայմանավորված, որ հայ օդաչուները լավագույնների շարքն են դասվում:

— Օդաչուի աշխատանքն ուղղակիորեն կապված է ինտելեկտի հետ: Օդաչու լինելու համար պետք է մեծ գիտելիքներ և ճկուն խելք ունենալ: Գաղտնիք չէ, որ հայերը խելացի են, ուստի չկա մի ոլորտ, որտեղ մենք առաջինների կամ լավագույնների շարքում չկանք: Բացառություն չէ նաև ավիացիայի ոլորտը:
Ավիացիան կարևորագույն ուղղություն է երկրի և տնտեսության զարգացման համար: Ի վերջո, դա ինտելեկտուալ մարդկանց ոլորտ է: Եթե դուք այսօր օգտագործում եք և գիտեք GPS համակարգի մասին, ապա ավիացիայում այն օգտագործում էին 80-ականների վերջից: Ավիացիան հասարակության համար փակ ոլորտ է ամբողջ աշխարհում, ուստի երբեմն լինում է, որ ուղևորներն անհեթեթ հարցեր են տալիս: Օրինակ՝ կարող են հարցնել. «Ինքնաթիռը պեդալ ունի՞»:

- Ո՞րն է օդանավի անվտանգության գնահատման հիմնական գործակիցը:

— Բարդ հարց է: Անվտանգության գործակիցը որոշվում է հետևյալ կերպ. տեղափոխված ուղևորների քանակը համեմատում են դժբախտ դեպքերի թվի հետ տրանսպորտի բոլոր ոլորտներում և պարզում, թե որն է ամենաավտանգ փոխադրամիջոցը:
Կարող եմ հավաստիացնել Ձեզ, որ եթե մեքենայի ղեկին անփորձ վարորդ կարող է նստել, ապա ինքնաթիռը երբեք չի կարող վարել նորեկ կամ անփորձ օդաչուն: Իրականում ավիավթարներ միշտ եղել են և նույնիսկ ավելի շատ, քան այսօր: Սակայն տեղեկատվությունը հանրային չի եղել: Ինքնաթիռներն ավելի անվտանգ են դարձել, քանի որ տեխնիկան զարգացել է:

- Վթարային իրավիճակներում որքանո՞վ են օգնում այն հրահանգները, որոնք ուղեկցորդուհիներն ամեն անգամ ցույց են տալիս ուղևորներին:

— Որքան էլ պարադոքսալ հնչի, օգնում են նույնիսկ այն դեպքում, երբ ուշադիր չես հետևում, թե ինչ է ցույց տալիս ուղեկցորդուհին: Նախադեպեր են եղել, երբ հրահանգները մարդկանց կյանք են փրկել: Մի քանի տարի առաջ Նյու Յորքից թռչող A-320 ինքնաթիռի շարժիչի մեջ թռչուններ էին ընկել: Կրագավարները կապ էին հաստատելվօդաչուի հետ և առաջարկել վայրէջք կատարել մոտակա օդանավակայանում:
Սակայն օդաչուն որոշել էր վայրէջք կատարել ջրի վրա: Բոլոր ուղևորները ողջ էին մնացել հրահանգները կատարելու և անվտանգության կանոններին հետևելու շնորհիվ: Հետաքննության ժամանակ պարզվել էր, որ եթե ինքնաթիռը փորձեր վայրէջք կատարել օդանավակայանում, ապա դա ավիաաղետով կավարտվեր: Հավատացեք՝ ավիացիայում կարևոր է ցանկացած տեղեկություն և ցանկացած մանարուք ունի իր բացատրությունը:

-Ձեր կարիերայում եղե՞լ են այնպիսի դեպքեր, որոնք երբեք չեք մոռանա:

— Մի անգամ մենք Մոսկվա էինք մեկնում: Մեզ ասացին, որ չորս կիլոգրամ բեռ են ավելացրել: Պարզվեց՝ օձ էր: Ամեն ինչ բարեհաջող ավարտվեց, իսկ ահա եգիպտական ինքնաթիռում օձի հետ կապված պատմությունն այնքան էլ հաճելի զարգացում չի ունեցել: Egypt Air ավիաընկերության օդանավի օդաչուները ստիպված են եղել արտակարգ վայրէջք կատարել, երբ ինքնաթիռում կոբրա է հայտնվել: Օձը փախել է հորդանանցու ձեռքի ուղեբեռից և խայթել նրան, երբ տերը փորձել է բռնել օձին: Դրանից հետո հայկական ավիաուղիների ղեկավարությունը զերծ էր մնում կենդանիներ տեղափոխելուց:

-Ի՞նչ է պետք օդաչուին հաջող թռիչք իրականացնելու համար:

— Օդաչուն պետք է չափավոր լարվածություն ունենա: Հաջող թռիչք իրականացնելու առաջին գրավականը զգոնությունն է: Պետք է միշտ ուշադիր լինել՝ որևէ բան բաց չթողնելու համար: Պետք է կարողանաս տիրապետել օդային իրավիճակին, անգամ այն դեպքում, երբ ավտոպիլոտն է միացված:

- Ի՞նչն է ամենաբարդը Ձեր մասնագիտությունում:

— Ցանկացած աշխատանքում կան բարդություններ, բայց եթե դու սիրում ես քո գործը, ապա ցանկացած դժվարություն էլ հաղթահարելի է:

Նյութի ռուսերեն տարբերակը