Ընտանիքը ցանկացած երկրի հասարակության հիմքն է: Որոշ պետություններում անցկացվում են ընտանիքի ինստիտուտն ամրապնդելուն ուղղված միջոցառումներ: Օրինակ` արևմուտքում մի հետաքրքիր պրակտիկա գոյություն ունի` պարգևատրել 25 տարին միասին բոլորած ամուսնական զույգերին: Վատ չէր լինի նման խրախուսանքներ լինեին նաև մեր երկրում:
«Հայկական ընտանիքն ավելին է, քան ընտանիքը»
Այս թևավոր արտահայտությունն ասել է Հայաստան այցելած հայտնի ռուս մանկական վիրաբույժ Լեոնիդ Ռոշալը, ով նկատի է ունեցել փոխադարձ նվիրվածությունը, հարգանքը մեծերի նկատմամբ և երեխաների հանդեպ ունեցած անսահման սերը:
Հայաստանում ավանդաբար ընտանիքին հատուկ սիրով են վերաբերվել, խորհրդային տարիներին երկիրը հայտնի էր դատարկ մանկատներով, իսկ այսօր պատկերը մի փոքր այլ է: Երբեմն նման հաստատություններում ապրում են երեխաներ, որոնց ծնողները ողջ և առողջ են:
Երկրորդ ընտանիքի հայտնվելը
Այն փոփոխությունները, որոնց հետ բախվեց հասարակությունը երրորդ հազարամյակի շեմին` ԽՍՀՄ փլուզում, անկախության կայացում, ռազմական գործողություններ Ղարաբաղում, այս ամենը զանգվածային աշխատանքային միգրացիայի պատճառ դարձավ` հիմնականում հայ տղամարդիկ են մեկնում գումար աշխատելու։
Գումար վաստակելու և ընտանիքին գումար հասցնելու հետ մեկտեղ տղամարդն ընտանիքից գաղտնի հարաբերություններ է ստեղծում և երկրորդ կես գտնում։ Ընդ որում` շատերը ամեն տարի գալիս են «ընտանիքներին տեսակցության», հետո բողոքում, թե կինը որտեղից կարող էր ՄԻԱՎ-ով վարակվել: Ինտիմ հարաբերություններ ունենալով արտերկրում և հայրենիք վերադառնալով` հաճախ այդ տղամարդիկ հասցնում են իրենց կանանց «օտար» սեռական հիվանդություններով վարակել:
Կանայք ավելի ուժեղ են դառնում
Սակայն ոչ միայն տղամարդիկ են գումար աշխատելու մեկնում: Այնպես է ստացվել, որ կանայք էլ ցուրտ ու մութ 90-ականներից սկսած մեկնում էին ԱՄՆ, Եվրոպա, Ռուսաստան և այլ երկրներ` հացի փող վաստակելու: Եվ մինչ օրս այս հոսքը չի դադարում` կինը դարձել է ընտանիքի նոր կերակրողը:
Պրակտիկան ցույց է տվել, որ երեխաների հետ մենակ մնալով` կանայք ինչ-որ պահի դադարում են ամուսնու բացակայությունից տառապել, ոտքի են կանգնում, ավելի ուժեղ են դառնում (ինչպես հոգեպես, այնպես էլ ֆիզիկապես), սկսում միաժամանակ և՛ մոր, և՛ հոր դեր կատարել:
Հայ կինը շատ է փոխվել: Նա ավելի խիստ է դարձել, սովորել է շատ հարցեր ինքնուրույն լուծել:
Նրանք այն մայրերն են, ովքեր չեն տեսնում, թե ինչպես են մեծանում իրենց երեխաները, քանի որ ստիպված են, օրինակ, Իսպանիայում դայակ աշխատել, որպեսզի գոնե ինչ-որ գումար ուղարկեն Հայաստանի իրենց գործազուրկ ընտանիքներին:
Երիտասարդ տղաները, առողջությունը վտանգելով, շինարարական աշխատանքներ են անում, «ասֆալտ փռում» ու այլ «սև» աշխատանք կատարում: Այս ամենը կարելի է անվանել ընտանիքի ապրուստի միջոցի տղամարդկանց և կանանց որոնումներ:
Վերը նշվածն, անկասկած, իր ազդեցությունն է թողնում ընտանիքի անդամների վրա: Նրանք սովորում են ապրել իրարից հեռու, զգացմունքները սառչում են, իսկ վատագույն դեպքում` կանայք և տղամարդիկ տանջվում են ամուսնու կամ կնոջ երկարատև բացակայության պատճառով:
Ընտանիքի քայքայման ևս մեկ պատճառ` սոցիալական հոռետեսության բարձր մակարդակը: Եթե մոտ ժամանակներում վստահության մակարդակը իշխանությունների նկատմամբ չբարձրանա, ապա Հայաստանում իսկապես ժողովրդագրական աղետն իրականություն կդառնա:
