ԵՐԵՎԱՆ, 8 փետրվարի — Sputnik. Հանձնաժողովը ԵՏՄ երկրների տնտեսությունների աճ է ակնկալում, Sputnik Արմենիա մամուլի կենտրոնում Մոսկվա-Երևան-Աստանա տեսակամրջի ժամանակ ասաց ԵԱՏՀ մակրոէկոնոմիկայի և ինտեգրման հիմնական ուղղությունների նախարար Տատյանա Վալովայան։
Տիգրան Սարգսյանը` փայլուն ընտրություն
Հայաստանի նախկին վարչապետ Տիգրան Սարգսյանն անցել է ԵԱՏՀ նախագահի իր պարտականությունների կատարմանն` այդ պաշտոնում փոխարինելով Ռուսաստանի ներկայացուցիչ Վիկտոր Խրիստենկոյին։
Վալովայայի խոսքով` Սարգսյանը քաջատեղյակ է ինտեգրման գործընթացներին, և «ԵՏՄ երկրների նախագահները փայլուն ընտրություն» են կատարել։
«Հայաստանի` ԵՏՄ-ին անդամակցելու սկզբնական որոշումների կայացման փուլում Սարգսյանը գլխավորում էր Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունն ու քաջատեղյակ է ինտեգրման գործընթացին», — նշեց Վալովայան։
Ընդհանուր առմամբ կադրային փոփոխությունները, նրա կարծիքով, միանգամայն տրամաբանական են։ Կոլեգիայի նոր կազմում միության յուրաքանչյուր պետություն նախկին երեքի փոխարեն այժմ ներկայացված է երկու անդամով։ Այսպիսով` փետրվարի 1-ից կոլեգիայի ընդհանուր անդամների թիվը կազմում է 10 մարդ` նախկին 15-ի փոխարեն։
ԵՏՄ Գերագույն խորհրդի որոշման համաձայն` հանձնաժողովում նոր պաշտոն է մտցվել` ներքին շուկաների, տեղեկատվության, տեղեկատվա-հաղորդակցական տեխնոլոգիաների հարցերով կոլեգիայի անդամ (նախարար)։ Այդ պաշտոնը զբաղեցրեց Կարինե Մինասյանը։
Այդպիսով` նոր և հին կադրերի համատեղ աշխատանքի շնորհիվ ավելի արդյունավետ և հաջորդաբար կլուծվեն Միության առաջիկա 4 տարիների խնդիրները։
ԵՏՄ-ն որպես պատասխան գլոբալ տնտեսական ճգնաժամին
ԵՏՄ խնդիրներն ուղղակիորեն կապված են համաշխարհային ճգնաժամի հետ, կարծում է նախարարը։ Նրա կարծիքով` հիմա հազիվ թե հարկ կա խոսել ԵՏՄ երկրներում հետընթացի մասին։
«Ավելի շուտ պետք է խոսել այդ հետընթացից դուրս գալու մասին։ Այն, ինչ մենք այժմ տեսնում ենք, այն տնտեսական գործընթացների շարունակությունն է, որոնք սկսվել են 2007-2008 թվականներին», — նշեց Վալովայան։
Նրա խոսքով` ԵՏՄ երկրներն այժմ գնում են հետընթացից դուրս գալու ճանապարհով, իսկ Միության ստեղծումն արդեն իսկ պատասխան էր գլոբալ ճգնաժամին։
«Պատասխանը համաշխարհային ճգնաժամին պետք է լինի տնտեսության վերակազմավորումը։ Եվրասիայում այս գլոբալ փոփոխությունը դարձավ հենց ԵՏՄ-ի ստեղծումը», — ընդգծեց Վալովայան։
Նա մեկնաբանեց բոլոր ԵՏՄ երկրներում հնչած կասկածներն այն մասին, որ 2015 թվականը չարդարացրեց Միության երկրների տնտեսական սպասումները։ Նրա խոսքով` բացասական աճն ու առևտրի նվազումը, բնականաբար, առկա են, սակայն առանց ինտեգրման բացասական ցուցանիշներն ավելի վատը կլինեին։
2016 թվականի համար ԵԱՏՀ-ն փորձում է զգույշ կանխատեսումներ անել` ակնկալելով ԵՏՄ տնտեսությունների զարգացման որոշակի դրական դինամիկա։
Միասնական արժույթ մտցնելու համար դեռ շուտ է
ԵԱՏՀ-ում կարծում են, որ ներկա տնտեսական փուլում դեռ շուտ է միասնական արժույթի մասին խոսելը, ավելին` այն կարող է հանգեցնել բացասական տնտեսական հետևանքների։
Վալովայայի խոսքով` անհրաժեշտ է ակտիվորեն զարգացնել պայմանագրի այն դրույթները, որոնք համագործակցություն են ենթադրում մակրոէկոնոմիկայի ու արժույթի բնագավառներում։ Սա, նրա կարծիքով, առաջին հերթին վերաբերում է ազգային արժույթներով փոխադարձ հաշվարկների ընդլայնմանը։
«Մենք հասկանում ենք, որ այժմ երրորդ երկրների դրամային միավորների նկատմամբ մեր արժույթների փոխարժեքների տատանման պայմաններում ազգային արժույթների օգտագործման ընդլայնումը կարող է կայունացնել իրավիճակը», — ասաց Վալովայան։
ԵՏՄ-ն մոտ է Իսրայելի հետ ԱԱԳ մասին համաձայնագրի ստորագրմանը
Նախարարը նաև անդրադարձել է մյուս երկրների հետ ԵՏՄ համագործակցության խորացման հեռանկարներին։ Ներկա պահին Ազատ առևտրի գոտու մասին համաձայնագիր է ստորագրված միայն Վիետնամի հետ, սակայն, նրա խոսքով, տարբեր պետություններից մի քանի հայտ է ստացվել։
«Ներկա պահին երկրորդ հավակնորդը Իսրայելն է, քանի որ արդեն խնդրի նախնական քննարկման փուլն ավարտված է, ու նախագահները որոշում են կայացրել, որ մենք արդեն կարող ենք սկսել բանակցությունները», — ասաց Վալովայան։
Նա նշեց, որ քննարկվում է նաև Եգիպտոսի, Հնդկաստանի և մի շարք այլ պետությունների հետ համաձայնագիր ստորագրելու հնարավորությունը։
Ներուժի մասին խոսելիս Վալովայան նշեց, որ համագործակցությունը կարող է զարգանալ ոչ միայն ԱԱԳ ստեղծման օգնությամբ, այլև տարբեր տեխնիկական հարցերի ու ընթացակարգերի հեշտացման մասին հուշագրերի շրջանակում։
Ավելի սերտ համագործակցության հնարավորություններ Իրանի հետ
Առանձին խոսվել է նաև Իրանի հետ հարաբերությունների մասին։ Վալովայայի խոսքով` դեռ ամենասկզբում, երբ քննարկվում էր ԵՏՄ-ին անդամակցելուց հետո Հայաստանի առավելությունների ու հեռանկարների հարցը, հաշվի էր առնվում նաև Իրանի գործոնը։
«Հաշվի առնելով այն մի շարք նախագծերը, որոնք քննարկվել են Իրանի ու Ռուսաստանի, Իրանի և Ղազախստանի միջև, միությանը անդամակցությունից հետո Հայաստանի համար մեծ հնարավորություններ ու հեռանկարներ են բացվում տրանսպորտի ու լոգիստիկայի, ինչպես նաև առևտրատնտեսական փոխգործակցության ոլորտներում», — ասաց Վալովայան։
Պատժամիջոցների հանումը ևս մեկ խթան դարձավ Իրանի հետ ԵՏՄ տնտեսական հարաբերությունների ակտիվացման համար։
