https://arm.sputniknews.ru/20241106/hajastany-banakcum-e-adrbejany-karucum-pvordzagety-arevajin-energetikaji-masin-82720189.html
Հայաստանը բանակցում է, Ադրբեջանը` կառուցում. փորձագետը` արևային էներգետիկայի մասին
Հայաստանը բանակցում է, Ադրբեջանը` կառուցում. փորձագետը` արևային էներգետիկայի մասին
Sputnik Արմենիա
«Այգ-1» արևային ֆոտովոլտային կայանի կառուցման վերջնաժամկետը նախանշված էր 2024թ–ին, հետո` 2025-ին։ Բայց շինարարութունը առայսօր չի էլ մեկնարկել։ 06.11.2024, Sputnik Արմենիա
2024-11-06T08:55+0400
2024-11-06T08:55+0400
2024-11-06T08:55+0400
արևային կայան
«այգ-1» արևային կայան
արևային էներգիա
հայաստան
https://cdn.am.sputniknews.ru/img/979/25/9792500_0:0:1600:901_1920x0_80_0_0_94781bd398e6a71ed30185bd290ebea5.jpg
ԵՐԵՎԱՆ, 6 նոյեմբերի – Sputnik. Մինչ Հայաստանի կառավարությունը տարիներ շարունակ բանակցում է արաբ ներդրողների հետ, Ադրբեջանը գրավված տարածքներում նույն արաբական ընկերության հետ արդեն ավարտում է արևային նույնպիսի կայանի կառուցումը։ Լրագրողների հետ կազմակերպված ոլորտային քննարկման ժամանակ այս մասին ասել է էներգետիկ անվտանգության փորձագետ Արթուր Ավետիսյանը։Հայտնել ենք, որ «Մասդար» ներդրումային ծրագրի շրջանակներում նախատեսվում է Հայաստանում արդյունաբերական մասշտաբի «Այգ-1» արևային ֆոտովոլտային ծրագրի իրականացում, որը կդառնա խոշորագույնը հանրապետությունում։ Այն տեղակայված կլինի Աշնակ գյուղի մոտ՝ Թալին քաղաքից ոչ հեռու։ Կայանի շահագործումը նախատեսվում է 2025-ին: Նոյեմբերի 5–ին հայտնի դարձավ, որ ՀՀ կառավարությունը կստանա կառուցվող «Այգ-1» արևային կայանի բաժնետոմսերի 15 տոկոսը։Փոխարենը, ինչպես Արթուր Ավետիսյանն է նշում, նույն ընկերությունն Ադրբեջանի պատվերով նույն 2021թ–ից նույնատիպ կայանի շինարարություն է սկսել 44–օրյա պատերազմի հետևանքով գրավված Ջրականի (Ջաբրայիլի) տարածաշրջանում։ Եվ այդ կայանը, ի տարբերություն Հայաստանում նախագծվածի, արդեն կառուցվել է և շուտով կհանձնվի շահագործման։Երևանյան լճի լողացող արևային կայանը հաջող փորձարկումներից հետո լիցենզիա է ստացելԱրդեն մի քանի տարի է` Հայաստանում` Վարդենիսի տարածաշրջանի Մեծ և Փոքր Մասիկ գյուղերի միջակայքում, մեկ այլ արևային կայան է կառուցվում`` «Մասրիկ-1»–ը։ Այն 55 ՄՎտ հզորություն ունի։ Արթուր Ավետիսյանի տվյալներով` 44-օրյա պատերազմից հետո այս ծրագիրը ևս ժամանակավորապես դադարեցվել էր, բայց հիմա վերագործարկվել է, փոխվել են նաև ներդրողները։«Գերմանացի գործընկերներն այն փոխանցեցին չինացիներին, չինացիները` հայկական «Շտիգեն» ընկերությանը։ Շինարարական աշխատանքներն այս պահին ավարտական փուլում են, նախատեսվում է, որ 2025թ–ին կայանը կմիանա ցանցին»,– նշում է փորձագետը։Եթե դա տեղի ունենա, «Մասրիկ–1»-ը, նրա խոսքով, կդառնա Հայաստանում առաջին և առայժմ միակ համակարգային արևային կայանը։Հայաստանում ոլորտի ազատականացման արդյունքում դրվածքն այնպիսին է, որ ով իր տանը անհատական արևային վահանակ կտեղակայի, պետությունը պարտավորվում է ձեռք բերել արտադրված ամբողջ էլեկտրաէներգիան։Հայաստանը մեկ տարում կրկնապատկել է արևային վահանակների հզորությունները. պաշտոնյաՄյուս կողմից, սակայն, եթե նույնիսկ այդ էլեկտրաէներգիան ավելցուկային է լինում, պետությունն արևային կայանները համակարգից անջատելու իրավունք չունի։ Կարող է անջատել ՀԷԿ–երը, հողմային կայանները, անգամ ՋԷԿ–երը, բայց ոչ արևայինները։ Միաժամանակ անհատական արևային կայաններում արտադրված էլեկտրաէներգիան նաև արտահանման ենթակա չէ, քանզի, ըստ Ավետիսյանի, պետությունը կարող է արտահանել միայն համակարգային կայաններում արտադրված էլեկտրաէներգիան, իսկ այդպիսիք Հայաստանում այս պահի դրությամբ դեռ չկան։Անդրադառնալով ՀՀ–ում արևային էներգետիկայի զարգացմանը` Ավետիսյանը արձանագրում է, որ այս ճյուղը հատկապես կտրուկ աճել է 2021թ–ից հետո` շուկայի ազատականացմանը զուգահեռ։ Նրա խոսքով` «էներգետիկայի բնագավառի զարգացման ռազմավարական ծրագրով» նախատեսված է մինչև 2040թ–ն ՀՀ–ում արևային և հողմային էլեկտրակայանների դրվածքային հզորությունը հասցնել 2000 ՄՎտ–ի, ինչը համարժեք է մեր երկրում արտադրվող էլեկտրաէներգիայի 60 տոկոսին։Միջազգային արևային դաշինքի ստեղծման համաձայնագրի վավերացումը հավանության արժանացավ«Այսօր Հայաստանում դասական վերականգնվող էներգետիկ աղբյուրներում արդեն իսկ արտադրվում է մինչև 45 տոկոսը։ Բայց, քանի որ աշխարհում հիմա նոր տերմին է մտցվել` «նոր վերականգնվող էներգետիկա», որից հանվել են խոշոր ՀԷԿ–երը, Հայաստանում ևս վիճակագրությունը այդ սկզբունքով է վարվում, և այդ հաշվարկով էլեկտրաէներգիայի ընդամենը 13 տոկոսն է համարվում նոր վերականգնվող էներգետիկ աղբյուրներից ստացված։ Ընդ որում, դրա ճնշող մեծամասնությունը ստացվում է արևային անհատական կայաններից»,– արձանագրում է Արթուր Ավետիսյանը։Նշենք, որ համաշխարհային նոր սկզբունքով` նոր վերականգնվող էներգետիկ աղբյուրներ են համարվում փոքր ՀԷԿ–երը, հողմային և արևային կայանները։
Sputnik Արմենիա
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
2024
Sputnik Արմենիա
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Լուրեր
am_HY
Sputnik Արմենիա
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Sputnik Արմենիա
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
արևային կայան, «այգ-1» արևային կայան, արևային էներգիա, հայաստան
արևային կայան, «այգ-1» արևային կայան, արևային էներգիա, հայաստան
Հայաստանը բանակցում է, Ադրբեջանը` կառուցում. փորձագետը` արևային էներգետիկայի մասին
«Այգ-1» արևային ֆոտովոլտային կայանի կառուցման վերջնաժամկետը նախանշված էր 2024թ–ին, հետո` 2025-ին։ Բայց շինարարութունը առայսօր չի էլ մեկնարկել։
ԵՐԵՎԱՆ, 6 նոյեմբերի – Sputnik. Մինչ Հայաստանի կառավարությունը տարիներ շարունակ բանակցում է արաբ ներդրողների հետ, Ադրբեջանը գրավված տարածքներում նույն արաբական ընկերության հետ արդեն ավարտում է արևային նույնպիսի կայանի կառուցումը։ Լրագրողների հետ կազմակերպված ոլորտային քննարկման ժամանակ այս մասին ասել է էներգետիկ անվտանգության փորձագետ Արթուր Ավետիսյանը։
Հայտնել ենք, որ «Մասդար» ներդրումային ծրագրի շրջանակներում նախատեսվում է Հայաստանում արդյունաբերական մասշտաբի «Այգ-1» արևային ֆոտովոլտային ծրագրի իրականացում, որը կդառնա խոշորագույնը հանրապետությունում։ Այն տեղակայված կլինի Աշնակ գյուղի մոտ՝ Թալին քաղաքից ոչ հեռու։ Կայանի շահագործումը նախատեսվում է 2025-ին: Նոյեմբերի 5–ին
հայտնի դարձավ, որ ՀՀ կառավարությունը կստանա կառուցվող «Այգ-1» արևային կայանի բաժնետոմսերի 15 տոկոսը։
«Շինարարության ավարտը նախանշված էր 2024թ–ին։ Բայց ձեզ որպես գաղտնիք ասեմ` այն չի էլ մեկնարկել։ Հիմա որպես նոր ժամկետ նշվում է 2025թ–ը, բայց ռազմավարական նոր փաստաթղթով, որը շուտով կհրապարակվի, արդեն 2028թ–ն է նախատեսված»,– ասել է փորձագետը։
Փոխարենը, ինչպես Արթուր Ավետիսյանն է նշում, նույն ընկերությունն Ադրբեջանի պատվերով նույն 2021թ–ից նույնատիպ կայանի շինարարություն է սկսել 44–օրյա պատերազմի հետևանքով գրավված Ջրականի (Ջաբրայիլի) տարածաշրջանում։ Եվ այդ կայանը, ի տարբերություն Հայաստանում նախագծվածի, արդեն կառուցվել է և շուտով կհանձնվի շահագործման։
Արդեն մի քանի տարի է` Հայաստանում` Վարդենիսի տարածաշրջանի Մեծ և Փոքր Մասիկ գյուղերի միջակայքում, մեկ այլ արևային կայան է կառուցվում`` «Մասրիկ-1»–ը։ Այն 55 ՄՎտ հզորություն ունի։ Արթուր Ավետիսյանի տվյալներով` 44-օրյա պատերազմից հետո այս ծրագիրը ևս ժամանակավորապես դադարեցվել էր, բայց հիմա վերագործարկվել է, փոխվել են նաև ներդրողները։
«Գերմանացի գործընկերներն այն փոխանցեցին չինացիներին, չինացիները` հայկական «Շտիգեն» ընկերությանը։ Շինարարական աշխատանքներն այս պահին ավարտական փուլում են, նախատեսվում է, որ 2025թ–ին կայանը կմիանա ցանցին»,– նշում է փորձագետը։
Եթե դա տեղի ունենա, «Մասրիկ–1»-ը, նրա խոսքով, կդառնա Հայաստանում առաջին և առայժմ միակ համակարգային արևային կայանը։
«ՀՀ–ում արդեն ավելի քան 25 000 ինքնավար արևային կայան է գործում` դրվածքային 300 ՄՎտ–ից ավելի հզորությամբ։ Բայց Հայաստանն արևային երկիր է, և արևոտ եղանակին մենք մինչև 500 ՄգՎ արտադրություն ենք ունենում։ Ցերեկային ժաերին այդ 500 ՄՎտ–ը կարող է լինել մեր ամբողջ սպառումը։ Բայց այդ ինքնավար արևային կայաններից ոչ մեկը չի ենթարկվում կարգավորման»,– նշում է փորձագետը։
Հայաստանում ոլորտի ազատականացման արդյունքում դրվածքն այնպիսին է, որ ով իր տանը անհատական արևային վահանակ կտեղակայի, պետությունը պարտավորվում է ձեռք բերել արտադրված ամբողջ էլեկտրաէներգիան։
Մյուս կողմից, սակայն, եթե նույնիսկ այդ էլեկտրաէներգիան ավելցուկային է լինում, պետությունն արևային կայանները համակարգից անջատելու իրավունք չունի։ Կարող է անջատել ՀԷԿ–երը, հողմային կայանները, անգամ ՋԷԿ–երը, բայց ոչ արևայինները։ Միաժամանակ անհատական արևային կայաններում արտադրված էլեկտրաէներգիան նաև արտահանման ենթակա չէ, քանզի, ըստ Ավետիսյանի, պետությունը կարող է արտահանել միայն համակարգային կայաններում արտադրված էլեկտրաէներգիան, իսկ այդպիսիք Հայաստանում այս պահի դրությամբ դեռ չկան։
Անդրադառնալով ՀՀ–ում արևային էներգետիկայի զարգացմանը` Ավետիսյանը արձանագրում է, որ այս ճյուղը հատկապես կտրուկ աճել է 2021թ–ից հետո` շուկայի ազատականացմանը զուգահեռ։ Նրա խոսքով` «էներգետիկայի բնագավառի զարգացման ռազմավարական ծրագրով» նախատեսված է մինչև 2040թ–ն ՀՀ–ում արևային և հողմային էլեկտրակայանների դրվածքային հզորությունը հասցնել 2000 ՄՎտ–ի, ինչը համարժեք է մեր երկրում արտադրվող էլեկտրաէներգիայի 60 տոկոսին։
«Այսօր Հայաստանում դասական վերականգնվող էներգետիկ աղբյուրներում արդեն իսկ արտադրվում է մինչև 45 տոկոսը։ Բայց, քանի որ աշխարհում հիմա նոր տերմին է մտցվել` «նոր վերականգնվող էներգետիկա», որից հանվել են խոշոր ՀԷԿ–երը, Հայաստանում ևս վիճակագրությունը այդ սկզբունքով է վարվում, և այդ հաշվարկով էլեկտրաէներգիայի ընդամենը 13 տոկոսն է համարվում նոր վերականգնվող էներգետիկ աղբյուրներից ստացված։ Ընդ որում, դրա ճնշող մեծամասնությունը ստացվում է արևային անհատական կայաններից»,– արձանագրում է Արթուր Ավետիսյանը։
Նշենք, որ համաշխարհային նոր սկզբունքով` նոր վերականգնվող էներգետիկ աղբյուրներ են համարվում փոքր ՀԷԿ–երը, հողմային և արևային կայանները։
