https://arm.sputniknews.ru/20230713/dilijanum-turqeri-dem-krvats-haj-ev-rus-hervosneri-hishatakin-nvirvats-hushardzan-e-bacvel-62703840.html

Դիլիջանում հուշարձան է բացվել՝ նվիրված թուրքերի դեմ կռված հայ և ռուս հերոսների հիշատակին

Դիլիջանում հուշարձան է բացվել՝ նվիրված թուրքերի դեմ կռված հայ և ռուս հերոսների հիշատակին

Sputnik Արմենիա

Հայոց հողում իրենց վերջին հանգրվանն են գտել ռուսական կայսերական բանակի հերոսները՝ գեներալ Եվգենի Վիշինսկին, գնդապետ Վլադիմիր Պերեկրյոստովը և կապիտան Տոմիչը... 13.07.2023, Sputnik Արմենիա

2023-07-13T18:00+0400

2023-07-13T18:00+0400

2023-07-13T20:31+0400

դիլիջան

հայաստան

գեներալ

ռուսաստան

թուրք

սարդարապատ

պատերազմ

https://cdn.am.sputniknews.ru/img/07e7/07/0d/62570710_0:0:1600:901_1920x0_80_0_0_25f3ea892a6195caf39d3c8d9bf690aa.jpg

ԵՐԵՎԱՆ, 13 հուլիսի - Sputnik. Դիլիջանում՝ 19-20-րդ դարերի ռուս-թուրքական պատերազմների հերոսներ, ռուսական կայսերական բանակի սպաներ Եվգենի Վիշինսկու, գնդապետ Վլադիմիր Պերեկրյոստովի և կապիտան Դմիտրի Տոմիչի թաղման վայրում, կայացել է հուշատախտակ-ցուցանակի բացման արարողություն:Միջոցառումը նվիրված էր Վիշինսկու ծննդյան 150-ամյակին և անցկացվում էր «Ռոսսոտրուդնիչեստվոյի» «XIX դարի ռուս-պարսկական և ռուս-թուրքական պատերազմների ժամանակաշրջանում ռուս-հայկական գործընկերության վայրերի պատմական մուլտիմեդիա քարտեզ» նախագծի շրջանակներում:Վերոհիշյալ երեք զորահրամանատարները թաղված են Դիլիջանի Ռուս ուղղափառ եկեղեցու բակում։ 20-րդ դարի կեսերին նրանց գերեզմանները՝ տաճարի հետ միասին, ավերվել են սողանքի հետևանքով։ Այսպիսով, հերոսների հիշատակը գրեթե ջնջվել էր։«Ցուցանակի վրա QR կոդեր կան, որոնցով կարելի է տեսնել ռուս-թուրքական և ռուս-պարսկական պատերազմների ժամանակ ռուս և հայ ժողովուրդների մարտական փառքի վայրերի ինտերակտիվ մուլտիմեդիա քարտեզը, ինչպես նաև տեղեկություններ գտնել զորահրամանատարների մասին։ Նրանց անունները, ցավոք, մոռացվել էին, իսկ այսօր մենք հիշում ենք նրանց»,-նշել է Հայաստանում «Ռոսսոտրուդնիչեստվոյի» ներկայացուցչության ղեկավար Վադիմ Ֆեֆիլովը։Եվգենի ՎիշինսկիԳեներալ-լեյտենանտ, ցար Միխայիլ Ֆեոդորովիչի Երևանյան 13-րդ լեյբ-գրենադերների գնդի հրամանատար, Սուրբ Գևորգի շքանշանի ասպետ Եվգենի Վիշինսկին (1873-1918) հայկական բանակի շարքերում կռվել է Կարսում, Արդահանում և Ղարաքիլիսայում, ինչպես նաև Սարդարապատի ճակատամարտում, որի արդյունքում ջախջախվեցին օսմանյան զորքերը։Վիշինսկին զինվորական-արևելագետ էր, զբաղվում էր Անդրկովկասի և Թուրքիայի ուսումնասիրությամբ։ Գեներալը սերում էր Սուվալկսկայա նահանգի ժառանգական ազնվականներից, այնտեղ էլ ծնվել է։ 1900 թվականից շտաբս-կապիտանի կոչումով ծառայել է Կովկասյան ռազմական օկրուգում։ Արագ ծառայողական առաջընթաց է ունեցել, կատարել է տարբեր կարևոր հանձնարարականներ, մինչև 1914 թվականի մայիսի 9-ը եղել է Էրզրումում Ռուսաստանի հյուպատոսության քարտուղար։ Մեկ տարի անց նշանակվել է Երևանի 13-րդ Լեյբ-գրենադերական գնդի հրամանատար, իսկ 1917 թվականի հունիսի 9-ին՝ Կովկասյան բանակի շտաբի պետ։Վիշինսկին 1917 թվականի դեկտեմբերի 1-ին Էրզինջանում թուրքերի հետ զինադադարի շուրջ բանակցությունների հանձնաժողովի անդամ էր։ 1918 թվականի մարտին գեներալը գլխավորել է Հայկական Առանձին կորպուսի շտաբը։Հայաստանի Ազգային գրադարանի հատուկ ֆոնդում պահվում են Վիշինսկու «Կովկասյան ռազմական օկրուգի ռազմաաշխարհագրական և վիճակագրական նկարագրությունները», «Թերեք-Դաղստանյան շրջան. ռազմական վիճակագրական ակնարկ», «Էրզրումի երթուղիները դեպի Սևծովյան երկրամաս և այնտեղից դեպի Սև ծովի ափ» և այլ ակնկարկներ։ Կովկասյան ռազմական օկրուգի հետախուզության մարմիններում Վիշինսկին համակարգել է Թուրքիայի և նրա զինված ուժերի մասին տեղեկությունների հավաքման և մշակման աշխատանքները։Դմիտրի ՏոմիչԴիլիջանում թաղված երկրորդ զորահրամանատարը՝ Դմիտրի Տոմիչը (1858-1907), մասնակցել է 1877-1878 թվականների ռուս-թուրքական պատերազմի ժամանակ Կարսի և Արդահանի ազատագրման մարտերին։ Այնուհետև գլխավորել է Դիլիջանի կայազորը և 19-րդ դարի վերջին վերջնականապես հաստատվել է հայկական գեղատեսիլ քաղաքում, որտեղ ամուսնացել է ռուս աղջկա՝ Լիդայի հետ։ Նրանք ունեցել են 10 երեխա՝ 3 որդի և 7 դուստր։Վլադիմիր ՊերեկրյոստովՎլադիմիր Պերեկրյոստովը (...–1918) ծնվել է Պոլտավայի նահանգում: Սարդարապատի ճակատամարտի ժամանակ ղեկավարել է հետևակային պարտիզանական կորպուսը։ Այդ իրադարձությունների ականատեսների և մասնակիցների հիշողություններից․«Մայիսի 26-ին Պերեկրյոստովի պարտիզանական գունդը գրոհում էր աջ եզրից, իսկ կենտրոնում պատրաստ էր հարվածն ընդունել Պողոս Բեկ-Փիրումովի 5-րդ գունդը։ Աջ եզրից գրոհում էին Պանդուխտ Սեֆերյանի՝ մշեցիներից և աշխարհազորայիններից կազմված ջոկատները։ Իսկ մինչ այդ, ինչպես և ծրագրված էր, թուրքերին հետևի թևից հարվածեց Խնաուսի՝ Կարո Ղասաբաբյանի ջոկատը»։ Թուրքական բանակը ջախջախվեց: Հաջորդ երկու օրերին հայկական զորքն ու աշխարհազորը հետապնդում էին նահանջող թշնամուն։ Այդ մասին հուշեր է թողել նաև մարշալ Բաղրամյանը։

դիլիջան

գեներալ

սարդարապատ

2023

Լուրեր

am_HY

դիլիջան, հայաստան, գեներալ, ռուսաստան, թուրք, սարդարապատ, պատերազմ