Գլոբալ գործընթացները ՌԴ–ին և ՀՀ–ին դրդում են եվրասիական գործընկերության․ փորձագետներ
14:45 01.06.2023 (Թարմացված է: 14:47 01.06.2023)
© Sputnik / Asatur YesayantsДвусторонняя российско-армянская конференция "Развитие российско-армянских отношений в евразийском пространстве" (1 июня 2023). Еревaн
![Двусторонняя российско-армянская конференция Развитие российско-армянских отношений в евразийском пространстве (1 июня 2023). Еревaн Двусторонняя российско-армянская конференция Развитие российско-армянских отношений в евразийском пространстве (1 июня 2023). Еревaн - Sputnik Արմենիա, 1920, 01.06.2023](https://cdn.am.sputniknews.ru/img/07e7/06/01/60490012_0:291:1600:1191_1920x0_80_0_0_d6c7fe8c9986c521364b0cc69ceec623.jpg)
© Sputnik / Asatur Yesayants
Բաժանորդագրվել
Եվրասիական մեծ գործընկերության մեջ խոսք անգամ լինել չի կարող միակողմանի պատժամիջոցների կիրառման մասին, ինքնիշխանությունը հարգելու հարցը հիմնարար է։
ԵՐԵՎԱՆ, 1 հունիսի – Sputnik. Գլոբալ բնույթի անընդհատ առաջացող մարտահրավերները ոչ միայն ստուգում են Հայաստանի և Ռուսաստանի հարաբերությունների ամրությունը, այլև բարձրացնում են պետությունների հետագա շարժման, փոփոխվող աշխարհակարգում նրանց տեղի հարցը։ Այս հայտարարությունն արեց ԵԱՏՄ միջազգային-իրավական համագործակցության կենտրոնի տնօրեն Դմիտրի Ստասյուլիսը «Ռուս-հայկական հարաբերությունների զարգացումը եվրասիական տարածքում» խորագրով համաժողովի ժամանակ։ Միջոցառումը կազմակերպել են «Ինտեգրացիա և զարգացում» վերլուծական կենտրոնը և Եվրասիական փորձագիտական ակումբը:
© Sputnik / Asatur YesayantsԴմիտրի Ստասյուլիս
![Дмитрий Стасюлис на двусторонней российско-армянской конференции Развитие российско-армянских отношений в евразийском пространстве (1 июня 2023). Еревaн Дмитрий Стасюлис на двусторонней российско-армянской конференции Развитие российско-армянских отношений в евразийском пространстве (1 июня 2023). Еревaн - Sputnik Արմենիա, 1920, 01.06.2023](https://cdn.am.sputniknews.ru/img/07e7/06/01/60491497_0:0:1600:1067_1920x0_80_0_0_b0f19fa9062e90ca7596b072dfc5cfa4.jpg)
Դմիտրի Ստասյուլիս
© Sputnik / Asatur Yesayants
Ստասյուլիսի կարծիքով՝ միաբևեռ համակարգի ոչնչացման դարաշրջանում մեծ դեր է ստանում եվրասիական մեծ գործընկերությունը։ Այս գաղափարը դեռևս 2015թ․-ին արտահայտել էր Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինը։ Եվ ի շարունակություն այս գաղափարի, ելույթ ունենալով 2022 թվականին Բիշքեկում կայացած Եվրասիական տնտեսական համաժողովի նախորդ լիագումար նիստում, Ռուսաստանի ղեկավարը նշել էր, որ Մեծ Եվրասիան քաղաքակրթական խոշոր նախագիծ է, և գլխավոր գաղափարը տարածաշրջանային կազմակերպությունների համար իրավահավասար համագործակցության ընդհանուր տարածքի ստեղծումն է։
«Եվրասիական մեծ գործընկերության ձևավորման հայեցակարգը նախատեսում է համակեցություն «ինտեգրացիաների ինտեգրման» տեսքով, որտեղ հիմքում կլինեն այնպիսի կազմակերպություններ, ինչպիսիք են ԵԱՏՄ-ն, Շանհայի համագործակցության կազմակերպությունը (ՇՀԿ), ACEAN-ը և մի շարք այլ միավորումներ: Գաղափարը ենթադրում է նաև ապրանքների տեղափոխման համար միասնական լոգիստիկ և տրանսպորտային տարածքի ստեղծում, նոր պահուստային արժույթների օգտագործում, փոխադարձ հաշվարկներում ազգային արժույթների դերի բարձրացում և եվրասիական պետությունների միջև արդյունաբերական կոոպերացիայի դերի մեծացում»,- նշեց Ստասյուլիսը։
Փորձագետը կարծում է, որ եվրասիական մեծ գործընկերության շրջանակում հարաբերությունները պետք է կառուցվեն ինքնիշխանության նկատմամբ հարգանքի և փոխադարձ շահերի վրա: Այս դասավորության մեջ չպետք է խոսք լինի միակողմանի, անօրինական պատժամիջոցների կիրառման մասին։
«Ինտեգրացիա և զարգացում» կենտրոնի ղեկավար և Եվրասիական փորձագիտական ակումբի համակարգող Արամ Սաֆարյանն իր հերթին կարծում է, որ Արևմուտքի և Ռուսաստանի գլոբալ բախումը հետխորհրդային տարածքում փոխգործակցության նոր ձևերի որոնման անհրաժեշտություն է թելադրում:
© Sputnik / Asatur YesayantsԱրամ Սաֆարյան
![Арам Сафарян на двусторонней российско-армянской конференции Развитие российско-армянских отношений в евразийском пространстве (1 июня 2023). Еревaн Арам Сафарян на двусторонней российско-армянской конференции Развитие российско-армянских отношений в евразийском пространстве (1 июня 2023). Еревaн - Sputnik Արմենիա, 1920, 01.06.2023](https://cdn.am.sputniknews.ru/img/07e7/06/01/60491414_0:0:1600:1067_1920x0_80_0_0_2daab82df75620abd16f2e561b13aa59.jpg)
Արամ Սաֆարյան
© Sputnik / Asatur Yesayants
Նրա խոսքով՝ այն արժեքները, որոնցով առաջնորդվում էին քաղաքական էլիտաները ԽՍՀՄ-ի փլուզման պահին, չանցան քննությունը։ Միանգամայն ակնհայտ է, որ աշխարհն ուրիշ է դարձել և թելադրում է նոր մոտեցումներ։ Եվ այս ֆոնին հատկանշական է, որ հետխորհրդային պետությունների մեծ մասը շահագրգռված է միմյանց հետ համագործակցությամբ, ինչի մասին է վկայում Եվրասիական տնտեսական բարձրագույն խորհրդի վերջին նիստը Մոսկվայում և ԵԱՏՄ անդամ չհանդիսացող երկրների ղեկավարների մասնակցությունը:
Սաֆարյանը կարծում է, որ, իհարկե, եվրասիական ինտեգրացիոն գործընթացների արագացված տեմպերին հասնելուն դեռ շատ կա, սակայն մեծ հետաքրքրություն կա, և այդ հետաքրքրությունը ցույց է տալիս միավորող արժեքների և ուղենիշների առկայությունը: Սաֆարյանը վստահ է` հենց որ Ռուսաստանն ավելի մեծ ցանկություն ցուցաբերի ընդհանուր եվրասիական տարածքում տնտեսական ինտեգրումն արագացնելու հարցում, այդ նախագծի նկատմամբ հետաքրքրությունը կմեծանա:
Հիշեցնենք, որ ԵԱՏՄ-ին անդամակցում են Հայաստանը, Ռուսաստանը, Բելառուսը, Ղազախստանը և Ղրղզստանը: Կազմակերպության և ասիական ու աֆրիկյան մի շարք խոշոր պետությունների միջև բանակցություններ են ընթանում կամ արդեն ստորագրվել են ազատ առևտրի գոտու մասին համաձայնագրեր: