Հայաստանցի դպրոցականներն ուսուցչուհու հետ ստեղծել են երկրաշարժից պաշտպանվելու հավելված
Հայաստանցի դպրոցականներն ուսուցչուհու հետ ստեղծել են երկրաշարժից պաշտպանվելու հավելված
Sputnik Արմենիա
1 տարի առաջ Երևանը ցնցած երկրաշարժից հետո պարզ դարձավ, որ 88-ի աղետ տեսած երկրի բնակչությունն իրականում երկրաշարժից պաշտպանվելու վարքականոնները չգիտի։ Սա հիմք... 07.12.2022, Sputnik Արմենիա
Ինչպե՞ս վարվել, ի՞նչ քայլեր ձեռնարկել երկրաշարժի ժամանակ տարբեր իրավիճակներում ու վայրերում։ Ներբեռնում ես «Be safe» (Եղիր ապահով) հավելվածն ու մատչելի, պատկերավոր նկարագրությամբ սովորում կյանք փրկող վարքականոնները։ Հավելվածը ստեղծել են հայաստանցի մի խումբ դպրոցականներ իրենց ուսուցիչ-մենթորի՝ Լալա Խուրշուդյանի հետ միասին, որն արդեն 23 տարի է՝ դասավանդում է Թալինի ավագ դպրոցում։Խուրշուդյանը կարողացել է յուրահատուկ կապող օղակ դառնալ հարազատ կրթօջախի և Երևանի Գևորգ Վարդանյանի անվան թիվ 192 դպրոցի միջև։ Արդյունքում երևանցի ու թալինցի դպրոցականները համատեղել են ջանքերն ու գիտելիքները երկրաշարժից պաշտպանվելու բջջային հավելված ստեղծելու համար։Բջջային հավելվածը ստեղծելու գաղափարը ծնվեց 2021 թվականի փետրվարի 13-ին Երևան քաղաքից ոչ հեռու գրանցված երկրաշարժից հետո։ Հարցումները ցույց տվեցին, որ 88-ի ավերիչ երկրաշարժ տեսած երկրի բնակիչներն առանձնապես պատրաստված չեն ու չգիտեն` ինչպես իրենց պահեն այս բնական աղետի ժամանակ։«Մենք ուսումնասիրեցինք դաշտը վստահ լինելու համար, որ նման հավելված չկա ու հեղինակային իրավունքների խախտում չի լինելու։ Դրանից հետո անցանք նախագծմանն ու փայլուն արդյունք ստացանք»,- հպարտությամբ ասում է Խուրշուդյանը։«Be safe» հավելվածով նրանք 2021–ին «Տեխնովացիա աղջիկներ» մրցույթի գրան պրի մրցանակն են շահել, բայց շարունակել են աշխատել դրա կատարելագործման վրա։ Արդյունքում ավելացվել են հավելվածի բաժինները, նաև ինտերակտիվ խաղ է գումարվել, որը սովորեցնում է, թե պայուսակում առաջին անհրաժեշտության ինչ իրեր պետք է լինեն երկրաշարժի ժամանակ։Առանձին բաժին է ստեղծված նաև հատուկ կարիքներով մարդկանց համար և այլն։Հավելվածը հասանելի է Play market-ում՝ և՛ ios, և՛ android համակարգերի համար։ Քայլերը պարզ ու հասկանալի են ցանկացած տարիքի մարդու համար։Թիմը ստեղծեց նաև փազլ, խաղ-խորանարդիկներ (кубики), սեղանի խաղ, որոնք նախատեսված են նախադպրոցական տարիքի երեխաների համար։ Բայց սա դեռ վերջը չէր. որոշվեց ստեղծել նաև վիրտուալ իրականություն։ Այդ նպատակով ձեռք բերեցին VR ակնոցներ, ստեղծեցին VR լաբորատորիա, Խուրշուդյանը դիմեց գործընկերներից մեկի օգնությանն ու միասին մշակեցին նաև երկրաշարժի ցնցումները վերարտադրող հատուկ վիբրատոր սարք։Էլեկտրական այս հատուկ սարքն այնպես է մշակված, որ 6-8 բալանոց երկրաշարժի զգացողություն է տալիս։ Խուրշուդյանն ասում է՝ ԱԻՆ-ից եկել, գնահատել են արդեն։VR ակնոցով այդ զգացողությունն ավելանում է՝ սենյակում ամեն բան ցնցվում է, իրերը սկսում են թափվել, պահարան է շրջվում և այլն։ Վարքականոնին տեսականորեն տիրապետելու առումով սա կարևոր է իրական երկրաշարժի ժամանակ խուճապի չմատնվելու համար։Լալա Խուրշուդյանը նպատակ ունի իր աշակերտների հետ առավել զարգացնել այս ծրագիրը, այն ստարտափ դարձնել, ինչպես նաև ֆինանսական նոր միջոցներ ներգրավել ավելի առաջ գնալու, նոր գաղափարներ իրականացնելու համար։
1 տարի առաջ Երևանը ցնցած երկրաշարժից հետո պարզ դարձավ, որ 88-ի աղետ տեսած երկրի բնակչությունն իրականում երկրաշարժից պաշտպանվելու վարքականոնները չգիտի։ Սա հիմք դարձավ բջջային նոր հավելվածի ստեղծման համար։
Ինչպե՞ս վարվել, ի՞նչ քայլեր ձեռնարկել երկրաշարժի ժամանակ տարբեր իրավիճակներում ու վայրերում։ Ներբեռնում ես «Be safe» (Եղիր ապահով) հավելվածն ու մատչելի, պատկերավոր նկարագրությամբ սովորում կյանք փրկող վարքականոնները։ Հավելվածը ստեղծել են հայաստանցի մի խումբ դպրոցականներ իրենց ուսուցիչ-մենթորի՝ Լալա Խուրշուդյանի հետ միասին, որն արդեն 23 տարի է՝ դասավանդում է Թալինի ավագ դպրոցում։
Խուրշուդյանը կարողացել է յուրահատուկ կապող օղակ դառնալ հարազատ կրթօջախի և Երևանի Գևորգ Վարդանյանի անվան թիվ 192 դպրոցի միջև։ Արդյունքում երևանցի ու թալինցի դպրոցականները համատեղել են ջանքերն ու գիտելիքները երկրաշարժից պաշտպանվելու բջջային հավելված ստեղծելու համար։
Բջջային հավելվածը ստեղծելու գաղափարը ծնվեց 2021 թվականի փետրվարի 13-ին Երևան քաղաքից ոչ հեռու գրանցված երկրաշարժից հետո։ Հարցումները ցույց տվեցին, որ 88-ի ավերիչ երկրաշարժ տեսած երկրի բնակիչներն առանձնապես պատրաստված չեն ու չգիտեն` ինչպես իրենց պահեն այս բնական աղետի ժամանակ։
«Մենք ուսումնասիրեցինք դաշտը վստահ լինելու համար, որ նման հավելված չկա ու հեղինակային իրավունքների խախտում չի լինելու։ Դրանից հետո անցանք նախագծմանն ու փայլուն արդյունք ստացանք»,- հպարտությամբ ասում է Խուրշուդյանը։
«Be safe» հավելվածով նրանք 2021–ին «Տեխնովացիա աղջիկներ» մրցույթի գրան պրի մրցանակն են շահել, բայց շարունակել են աշխատել դրա կատարելագործման վրա։ Արդյունքում ավելացվել են հավելվածի բաժինները, նաև ինտերակտիվ խաղ է գումարվել, որը սովորեցնում է, թե պայուսակում առաջին անհրաժեշտության ինչ իրեր պետք է լինեն երկրաշարժի ժամանակ։
Թիմը ստեղծեց նաև փազլ, խաղ-խորանարդիկներ (кубики), սեղանի խաղ, որոնք նախատեսված են նախադպրոցական տարիքի երեխաների համար։ Բայց սա դեռ վերջը չէր. որոշվեց ստեղծել նաև վիրտուալ իրականություն։ Այդ նպատակով ձեռք բերեցին VR ակնոցներ, ստեղծեցին VR լաբորատորիա, Խուրշուդյանը դիմեց գործընկերներից մեկի օգնությանն ու միասին մշակեցին նաև երկրաշարժի ցնցումները վերարտադրող հատուկ վիբրատոր սարք։
«88-ի երկրաշարժի ժամանակ ես 4-րդ դասարանում էի։ Շատ լավ հիշում եմ, թե ինչքան սարսափելի ցնցումներ էին. բացարձակ պատրաստ չէինք, չգիտեինք` ինչ անել։ Գիտեմ, որ ուսուցիչներից շատերն աշակերտներին հրահանգել էին տեղից չշարժվել, նստած մնալ և այլն։ Ինչքան էլ խոսենք, պատմենք` դժվար է պատկերացնել ցնցումները, հասկանալ, թե ինչ կզգաս այդ ժամանակ և այլն։ Վիրտուալ իրականությունն ու այս վիբրատոր սարքն այդ հարցում օգնում են»,- պատմում է Լալա Խուրշուդյանը։
Էլեկտրական այս հատուկ սարքն այնպես է մշակված, որ 6-8 բալանոց երկրաշարժի զգացողություն է տալիս։ Խուրշուդյանն ասում է՝ ԱԻՆ-ից եկել, գնահատել են արդեն։
VR ակնոցով այդ զգացողությունն ավելանում է՝ սենյակում ամեն բան ցնցվում է, իրերը սկսում են թափվել, պահարան է շրջվում և այլն։ Վարքականոնին տեսականորեն տիրապետելու առումով սա կարևոր է իրական երկրաշարժի ժամանակ խուճապի չմատնվելու համար։
Լալա Խուրշուդյանը նպատակ ունի իր աշակերտների հետ առավել զարգացնել այս ծրագիրը, այն ստարտափ դարձնել, ինչպես նաև ֆինանսական նոր միջոցներ ներգրավել ավելի առաջ գնալու, նոր գաղափարներ իրականացնելու համար։