https://arm.sputniknews.ru/20211202/chi-bacarvum-vor-britaniaji-khvorhrdarann-arden-hajvord-shabat-tshanachi-hajvoc-ceghaspanutjuny-35984527.html

Չի բացառվում, որ Բրիտանիայի խորհրդարանն արդեն հաջորդ շաբաթ ճանաչի Հայոց ցեղասպանությունը

Չի բացառվում, որ Բրիտանիայի խորհրդարանն արդեն հաջորդ շաբաթ ճանաչի Հայոց ցեղասպանությունը

Sputnik Արմենիա

Համայնքների պալատի խմբակցությունների ղեկավարները պայմանավորվել են արագացնել Հայոց ցեղասպանության պաշտոնական ճանաչման հարցի քննարկումը: Հնարավոր է, որ այն... 02.12.2021, Sputnik Արմենիա

2021-12-02T22:50+0400

2021-12-02T22:50+0400

2021-12-02T22:50+0400

հայոց ցեղասպանություն

հայ

ամն

հայ համայնք

մեծ բրիտանիա

խորհրդարան

https://cdn.am.sputniknews.ru/img/1790/62/17906222_0:161:3071:1888_1920x0_80_0_0_a9d1e9ac1c0533dff4c442319564f6b0.jpg

Օսմանյան կառավարության կողմից իրականացված Ցեղասպանության ճանաչումը և դատապարտումը ենթադրող օրինագծի առաջին լսումը Համայնքների պալատում տեղի է ունեցել նոյեմբերի 9-ին։ Այն ժամանակ խորհրդարանականներից ոչ ոք իրեն թույլ չտվեց դեմ արտահայտվել։ Որոշվեց հարցն առավել մանրամասն քննարկել հաջորդ տարվա գարնանը՝ պատգամավորներին հնարավորություն տալով ավելի լավ ծանոթանալ խնդրին և պատրաստվել լսումներին։ Նշվեց նույնիսկ երկրորդ ընթերցման կոնկրետ ամսաթիվը՝ մարտի 22-ին։ Սակայն երեկ հայտնի դարձավ, որ Համայնքների պալատի քարտուղարությունը որոշել է, որ պետք է շտապել։ Գործընթացն արագացնելու առաջարկը, ըստ ամենայնի, բխում էր հենց օրինագիծը նախաձեռնողից՝ պահպանողական Թիմ Լոութոնից։ Մեծ Բրիտանիայի Հայ դատի հանձնախումբը ողջունել է գործը չձգձգելու օրենսդիրների պատրաստակամությունը։Խորհրդարանական լսումների ձևաչափը, սակայն, դեռևս որոշված չէ։ Չի բացառվում, որ հաջորդ ուրբաթ քվեարկություն, որպես այդպիսին, չլինի, և պատգամավորները սահմանափակվեն միայն բանավեճերով։ Ամեն դեպքում բրիտանացի խորհրդարանականների ակտիվությունը հույս է տալիս 20 հազարանոց հայ համայնքի առաջնորդներին։Մեծ Բրիտանիայի Հայ դատի հանձնախմբի հայտարարության մեջ ասվում է. «Միացյալ Թագավորությունը այն սակավաթիվ արևմտյան երկրներից է, որոնք մինչ օրս չեն ճանաչել Հայոց ցեղասպանությունը։ Դա վկայում է արդարության հիմնարար սկզբունքները չպահպանելու մասին։ Թիմ Լոութոնի օրինագիծը Մեծ Բրիտանիային թույլ կտա շտկել այդ անարդարությունը»։Հայտնի պահպանողական Լոութոնի առաջարկած փաստաթուղթը երեք հիմնական դրույթ է պարունակում։ Առաջինում հայերի զանգվածային ջարդերը որակվում են որպես ցեղասպանություն։ Կարևոր է նշել, որ օրինագծի հեղինակը չափազանց կոռեկտ է մանրամասներին վերաբերող ձևակերպումներում։Նշվում է, որ խոսքը վերաբերում է «1915-1923 թվականներին Օսմանյան կայսրությունում և հարակից տարածքներում տեղի ունեցած իրադարձություններին»: Այս ձևակերպումը թույլ է տալիս մի կարևոր փաստ արձանագրել՝ ժամանակակից թուրքական պետության հիմնադիր Մուստաֆա Քեմալ Աթաթուրքը երիտթուրքերի տապալումից հետո շարունակել է նրանց սկսած ցեղասպանությունը։ Կարևոր է նաև այն հանգամանքը, որ ցեղասպանությունն իրականացվել է նաև Թուրքիայի սահմաններից դուրս։ Սա ևս մեկ առիթ է հիշեցնելու Հայաստանի Հանրապետության արևմտյան շրջաններում 1920 թվականին Քյազիմ Կարաբեքիրի իրագործած արյունալի կոտորածի մասին։Փաստաթղթի երկրորդ դրույթը ենթադրում է ցեղասպանությունների, այդ թվում՝ Հայոց ցեղասպանության զոհերի ամենամյա հիշատակում։ Երրորդ կետում խոսվում է Հայոց ցեղասպանության և մարդկության դեմ նմանատիպ այլ հանցագործությունների մասին հանրությանը տեղեկացնելու կարևորության մասին։Թիմ Լոութոնի նախաձեռնությունը Բրիտանական խորհրդարանում Հայոց ցեղասպանության պաշտոնական ճանաչման հասնելու ամենևին էլ առաջին փորձը չէ։ Թեման արդիական է 2009 թվականից։Ուղիղ 12 տարի առաջ Լորդերի պալատում տեղի ունեցավ թագավորական փաստաբան Ջեֆրի Ռոբերթսոնի՝ մարդու իրավունքների հարցերով փորձագիտական զեկույցի լսումը՝ «Եղե՞լ է արդյոք Հայոց ցեղասպանությունը» թեմայով։ Այս հարցի պատասխանի վերաբերյալ իր տեսլականը ներկայացրեց նաև արտաքին գործերի նախարարությունը։ Մեկնաբանելով արտաքին քաղաքական գերատեսչության մոտեցումները՝ Ռոբերթսոնը Harvard Political Review պարբերականին տված հարցազրույցում հայտարարել էր. «ԱԳՆ ղեկավարները մասնավոր կարգով ընդունում են, որ դա ցեղասպանություն է եղել, սակայն նրանք չեն կարող բարձրաձայն ասել դա, քանի որ վախենում են, որ Թուրքիայի կողմից դիվանագիտական և տնտեսական ճնշումներ կլինեն»:Էրդողանը Քավալային չներեց Հայոց ցեղասպանության ճանաչմանն ուղղված ջանքերի համար2010թ.-ի մարտի վերջին խորհրդարանականներն առաջին անգամ հիասթափեցրին Բրիտանիայի հայ համայնքի ներկայացուցիչներին։ Լորդերի պալատը, ըստ էության, մերժեց ապրիլի 24-ը Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակի օր հռչակելու առաջարկը։ Ի տարբերություն լորդերի` Համայնքների պալատի անդամներն ավելի դրական էին տրամադրված։ Նույն 2010 թ․-ին ստորին պալատի 495 պատգամավորներից 254-ը կողմ քվեարկեցին փաստաթղթի ընդունմանը, որում Հայոց ցեղասպանությունը հիշատակվում է առանց չակերտների:«Մենք դատապարտում ենք Հոլոքոսթի, ինչպես նաև 1915 թվականին հայերի և ասորիների ցեղասպանության ժխտման քաղաքականությունը։ Համայնքների պալատը դատապարտում է ատելությունը, որը հանգեցրել է այդ իրադարձություններին։ Խորհրդարանի անդամներին կոչ ենք անում հարգել Հոլոքոսթի և 1915 թվականի Ցեղասպանության հիշատակի օրը ՝ դրանով իսկ ապացուցելով, որ այդ զոհերը երբեք չեն մոռացվի»,-ասված է օրենսդրական ուժ չունեցող փաստաթղթում:Զուգահեռաբար աշխատանքներ էին տարվում Միացյալ Թագավորության տարածաշրջանների ներկայացուցչական իշխանության մարմինների կողմից Ցեղասպանության ճանաչման ուղղությամբ։ Ուելսի խորհրդարանականները դա արել էին դեռևս 2007 թվականին։ 2011թ․-ին, հետևելով օրենսդիրների օրինակին, Ուելսի վարչապետը Հոլոքոստի զոհերի հիշատակի օրը 20-րդ դարում իրականացված ցեղասպանությունների շարքում առաջինը հիշատակեց հայերի կոտորածը։ Նույն թվականին Ուելսի մայրաքաղաք Քարդիֆում կանգնեցվեց Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակին նվիրված հուշարձան: 2013 թ․-ին Հայոց ցեղասպանությունը ճանաչեց և դատապարտեց Ուելսի անգլիկան եկեղեցին։Գործարք, թե ճնշում Թուրքիայից. ինչո՞ւ է Հունաստանը Նիշանյանին անցանկալի անձ հայտարարել2009 թ.-ին երիտթուրքերի ոճրագործությունների նկատմամբ իրենց վերաբերմունքն են հայտնել Թագավորության՝ Շոտլանդիայից և Հյուսիսային Իռլանդիայից ընտրված խորհրդարանականները: Շոտլանդիան ներկայացնող 59 պատգամավորներից 37-ը և 18 իռլանդացի օրենսդիրներից 11-ը հայտարարել են, որ 1915-ի իրադարձությունները ցեղասպանություն են համարում։ Այսպիսով, արդեն բավականին ամուր հող է ստեղծված, ինչը թույլ է տալիս հուսալ, որ Համայնքների պալատը վերջապես իրերն իրենց անուններով կոչելու վճռականություն կունենա։Առաջին լսումների նախօրեին պատգամավորներին կոչով դիմեցին Բրիտանիայի հայկական լոբբիի գլխավոր գործընկերները: Պահպանողական կուսակցության ականավոր անդամ Չարլզ Թանոքը, որը երկար տարիներ Լոնդոնն էր ներկայացնում Եվրախորհրդարանում, օրենսդիրներին կոչ արեց բարոյականություն և սկզբունքայնություն դրսևորել՝ անտեսելով Անկարայից հնչող սպառնալիքները:Ելույթ ունեցավ նաև Թագավորության առողջապահության նախկին նախարար Արա Դարզին, որը հայ փախստականների ժառանգ է։Ինչպես միշտ, համոզիչ հնչեցին բարոնուհի Քերոլայն Քոքսի խոսքերը։«Միջազգային հանրությունը շարունակում է անպատիժ թողնել Թուրքիային և Ադրբեջանին, որոնք շարունակում են խախտել մարդու իրավունքները և զանգվածային սպանություններ կազմակերպել։ Ես Միացյալ Թագավորության խորհրդարանին և կառավարությանը կոչ եմ անում ճանաչել Հայոց ցեղասպանությունը: Ես ամաչում եմ, որ դա մինչև հիմա չի արվել»,-հայտարարեց բարոնուհին։Ի տարբերություն Ֆրանսիայի և ԱՄՆ-ի` Բրիտանիայում հայ համայնքը փոքր է և ոչ այդքան ազդեցիկ։ Ուստի ցեղասպանության ճանաչման հարցում նկատելի առաջընթացը դժվար է կապել լոբբիստների ջանքերի հետ։ Ակնհայտ է, որ թեմայի առաջխաղացմանը նպաստել է ավելի շուտ ընդհանուր միջազգային ֆոնը։ Անկասկած, կարևոր դեր է խաղացել ԱՄՆ Կոնգրեսի և նախագահ Բայդենի կողմից Հայոց ցեղասպանության ճանաչումը։Մերձավոր Արևելքում ընթացող գործընթացներում Թուրքիայի ապակառուցողական դերի պատճառով Արևմուտքում աճող դժգոհությունը նույնպես մեծացնում է հայամետ նախաձեռնության հնարավորությունները։ Դա ստիպում է Հայաստանի հետ համերաշխության տեսանելիություն ստեղծել, որը Արցախյան 44-օրյա պատերազմում պարտվեց հիմնականում Թուրքիայի թաքուն մասնակցության հետևանքով։ Այս ամենը, ինչպես նաև մի շարք այլ հանգամանքներ, թույլ են տալիս հուսալ, որ Լոնդոնի կողմից Հայոց ցեղասպանության ճանաչման հավանականությունն այժմ ավելի մեծ է, քան երբևէ։ Չի բացառվում, որ դա տեղի ունենա արդեն հաջորդ շաբաթ։

https://arm.sputniknews.ru/20211130/100-tari-anc-inch-kta-hajerin-turqiaji-dem-kilikivo-katvoghikvosutjan-sksats-datakan-prvocesy-35904569.html

https://arm.sputniknews.ru/20211120/erdvoghann-uzum-e-vor-iren-entarkven-hajastann-u-evrasiaji-evs-15-petutjunner-35572956.html

https://arm.sputniknews.ru/20211117/inchu-en-tjurqakan-erkrneri-arajnvordnern-irenc-tujl-talis-qnnarkel-sjuniqi-tshakatagiry-35426187.html

https://arm.sputniknews.ru/20211201/turqakan-detektiv-kam-inchpes-en-hajery-tuntunik-khaghum-35926499.html

ամն

մեծ բրիտանիա

2021

Լուրեր

am_HY

հայոց ցեղասպանություն, հայ, ամն, հայ համայնք, մեծ բրիտանիա, խորհրդարան