https://arm.sputniknews.ru/20211113/dedo-mer-polkajum-arden-torqern-en-garegin-papn-yntaniqic-tsatsuk-e-paterazm-meknel-35284506.html

«Դեդո, մեր պոլկայում արդեն թորքերն են». Գարեգին պապն ընտանիքից ծածուկ է պատերազմ մեկնել

«Դեդո, մեր պոլկայում արդեն թորքերն են». Գարեգին պապն ընտանիքից ծածուկ է պատերազմ մեկնել

Sputnik Արմենիա

Գարեգին պապը երեք պատերազմի է մասնակցել` իհարկե, վերջին պատերազմին առաջնագիծ գնալու համար երկար է համոզել զինկոմիսարիատում։ Նա իր ունեցվածքը թողել է թշնամուն... 13.11.2021, Sputnik Արմենիա

2021-11-13T20:36+0400

2021-11-13T20:36+0400

2021-11-13T20:36+0400

հեղինակներ

արցախյան պատերազմ

արցախ

ադրբեջանական ագրեսիան արցախում - 2020

խաղաղապահներն արցախում

https://cdn.am.sputniknews.ru/img/07e5/0b/0c/35280207_0:84:1600:984_1920x0_80_0_0_03d46c0bf82913e27cd1238775b3a4b4.jpg

Պատերազմը սկսվելու օրը` սեպտեմբերի 27-ին, 70-ամյա Գարեգին Հովհաննիսյանը բոլորին քնեցրել և որսորդական հրացանը վերցրել` ուշ գիշերին զինկոմիսարիատ է շտապել։ Քաշաթաղի շրջանի Արվական գյուղից մինչև Լաչին` շուրջ 40 կիլոմետր, Գարեգին պապը քայլել է ու միայն առավոտյան է հասել զինկոմիսարիատ։«Երբ պատերազմը սկսվեց, երկու որդիներս եկան ու ասացին` գնում են կռիվ։ Խնդրեցի, որ ինձ էլ տանեն, բայց ինձ լսողն ո՞վ էր. ես էլ գիշերով թաքուն տնից դուրս եկա։ Զինկոմիսարիատում ինձ ասացին` դեդո, ո՞ւր ես գնում այս տարիքիդ։ Ծիծաղեցի և պատասխանեցի, որ արդեն երկու կռիվ եմ գնացել–եկել` սա էլ պիտի գնամ, բա 18-19 տարեկանների կողքն ո՞վ պետք է կանգնի։ Մի խոսքով` զոռով, համոզելով զենք ստացա ու գնացի Ջրական»,–ոգևորված պատմում է Գարեգին պապը։Նա հիշում է` մարտի դաշտում էլ, երբ զինվորնները տեսել են իրեն, խնդրել են, որ անվտանգ մի տեղում մնա, իրենց հետ առաջ չշարժվի։ Գարեգին պապը բոլորին հավաքել է իր գլխին ու ասել` եկեք «ժիմ» անենք։ Սա պատմելիս պապը լայն ժպտում է` ամենաշատն ինքն է «ժիմ» արել։Չնայած այս ամենին՝ Գարեգին պապը խոստովանում է` սա իր կռիվը չէր, իր իմացած մարտերը չէին` նման բան չկար ո՛չ 1990-կաններին, ո՛չ էլ ապրիլյան պատերազմի ժամանակ։ Երկնքից ԱԹՍ–ներն էին կրակում անձրևի նման, և ավտոմատով պայքարելն իմաստ չուներ։ Սակայն մի օր, երբ հարմար մի տարածքում են եղել, մոտ տարածության մեջ է մարտ բռնկվել ու Գարեգին պապը մյուս զինվորների հետ ավտոմատն է գործի դրել։«Այդ օրը մի լավ ջարդ տվեցինք թորքին, սիրտներս հովացավ։ Բայց մենք էլ երկու զոհ ունեցանք... Երանի մի քոռ փամփուշտ ինձ կպներ, ու իմ փոխարեն մի երիտասարդ ողջ մնար` ես իմ կյանքն ապրել եմ»,–ասում է Գարեգին պապը և հավելում` երևի իր ճակատին գրված էր, որ պիտի վերադառնա։Գարեգին պապը շատ երկար չի մնացել մարտի դաշտում. մի օր զանգել ու իմացել է` հարազատ գյուղից բոլորը հեռացել են և միայն կինն ու երկու` հաշմանդամություն ունեցող երեխաներն են մնացել այնտեղ։ Պապը գնացել ու նրանց դուրս է բերել գյուղից, տարել Լաչին։ Եվ երբ հետ է զանգել իր ջոկատի հրամանատարին, որպեսզի ասի` արդեն վերադառնում է, պատասխանել են` «դեդո ջան, մեր պոլկայում արդեն թորքերն են»։Գարեգին պապը տխրում է ու ծխախոտ վառում։ Երկար ժամանակ հուշերի գիրկն է ընկնում և ծանր դադարից հետո ասում.«Չպետք է դիրքս թողնեի. իմ սխալն էր, որ թողեցի ու տուն եկա»։Դրանից հետո Գարեգին պապը մեկ այլ դիրքում է կռիվը շարունակել, սակայն 4-5 օր անց ԱԹՍ–ն հարվածել է նրա ջոկատի մոտակայքում։ Առաջացրած ալիքից պապն ուշաթափվել է` նրան Հայաստան են բերել, այնուհետև թույլ չեն տվել մեկնել ռազմի դաշտ։«Ես, ճիշտ է, իմ կյանքում Նժդեհ չդարձա, բայց Գարեգին մնացի»,–ասում է պապն ու ցույց տալիս իր տան հյուրասենյակի պատի հերոսների նկարները. «Թաթուլ Կրպեյանն է, Մոնթեն, սա էլ իմ հերոս ընկերն է` հայտնի Ջիվան Աբրահամյանը, Շահումյանի մարտերում միասին ենք եղել 1990-ականներին։ Տղաներիցս մեկի անունը ընկերոջս հիշատակին Ջիվան եմ դրել։ Ցավն այն է, որ այն ժամանակ որսորդական հրացաններով ազատագրեցինք մեր տարածքները, հիմա ժամանակակից զենքով պարտվեցինք»։Գարեգին պապը հպարտությամբ է ասում` իր ընկեր Ջիվանի անվանակից որդին նույնպես մասնակցել է 44-օրյա պատերազմին` Կարմիր շուկայում է եղել, իսկ մյուս որդին` Կարոն, «երկրորդ գծում»` Գորիսում է եղել...Այժմ Գարեգին պապն իր ընտանիքով` 14 հոգով ապրում են Արարատի մարզի Նոր Կյուրին գյուղում։ Մինչև առաջին արցախյան պատերազմը Գարեգին պապն այստեղ քարաշեն մի շինություն է կառուցել, որին դժվար է տուն կոչել` այն չունի խոհանոց, կոմունալ հարմարություններ։ Դրա առջևում փոքրիկ մի տնակ են նվիրել նրա ավագ որդու ընտանիքին, որտեղ Կարոն է ապրում իր 6 անչափահաս երեխաների հետ։Կարոն նույնպես Քաշաթաղից է, նա ու Ջիվանը պայմանագրային զինվորականներ են եղել, երբ սկսվել է պատերազմը։ Կարոն ասում է` ինչքան էլ խնդրել է՝ իրեն առաջնագիծ չեն տարել` ասելով, որ իրավունք չունեն բազմազավակ հորն առաջին գիծ ուղարկել։«Զինկոմիսարիատում ասացի` եղբորս փոխարեն ինձ տարեք, ես գոնե վրաս լիքը լացող ունեմ, իսկ նա ամուսնացած էլ չի, բայց չանցավ։ Մի խոսքով, Գորիսում մնացի։ Դժվար օրեր էին, քանի որ ուշք ու միտքս տունն էր` կինս Լաչինի սուպերմարկետում էր աշխատում, և պատերազմի սկզբի օրերին գնում–գալիս էր գործի, քանի որ կամավորների շարժը շատ էր։ Օրեր անց ԱԹՍ–ն հարվածել էր սուպերմարկետի մոտ, դրանից հետո կամուրջին էր խփել, որից հետո մերոնք Հայաստան եկան»,–ասում է Կարոն ու այդքանով փակում պատերազմի թեման։Կարոն օգնություն ստացած փողով շինանյութ է գնել, որպեսզի նվեր ստացած տնակի մոտ խոհանոց սարքի` 6 երեխաների հետ առանց խոհանոց ապրելը հեշտ չի։ Սակայն ամեն ինչ այնքան է թանկացել, որ գործը կիսատ է մնացել` ցելոֆաններով փակել է տարածքը և սպասում է աշխատանք գտնի, գումար հավաքի և նոր շարունակի։ Կարոն չի նեղվում, չի բողոքում` ասելով, որ այս տարի «ուժը չպատեց», հաջորդ տարի կանի։ Կարոն նշում է` սովոր չէ օգնություն ստանալ, քանի որ Քաշաթաղում ինքն էլ, Գարեգին պապն էլ ամեն ինչ ունեին` մեծ տուն, այգի, որը մշակում էին, ինքն ու կինն աշխատում և առոք-փառոք ապրում։ Հիմա կորցրել են ամեն ինչ, այսինքն` թողել են թշնամուն։Չնայած ինչպես Կարոն, այնպես էլ կինը` Լուսինեն, ժպիտով ասում են` ամեն ինչ ունեն, սակայն իրենց ունեցածը դժվար է ամեն ինչ անվանել։ Տան միակ հարստությունը 6 երեխաներն են, որոնցից 5-ը դպրոցում էին մեր այցի ժամանակ, իսկ փոքրիկ Արմինեն ամաչում էր և մեզ հետ չշփվեց։ Այժմ Կարոն աշխատանք է փնտրում, ապրում են նպաստով, իսկ Գարեգին պապն իր մյուս երեխաների հետ` ծերության և երկու զավակների հաշմանդամության թոշակի հույսին են։«Իսկ ինչո՞վ եք տունը տաքացնելու»,–հարցնում եմ Գարեգին պապին։ Պապը ժպտում է, մորուքը շոյում ու ասում` ամեն դժվարություն մարդու համար է, առաջ Աստված` ձմռանը մի բան կանեն։Ի դեպ, ընտանիքը հազիվհազ է Գարեգին պապին համոզում, որ Արցախ չգնա, պապն ասում է` հենց ընտանիքին ապահովեց ամեն ինչով, վերադառնալու է Արցախ` իր տեղն այնտեղ է։

2021

Լուրեր

am_HY

հեղինակներ, արցախյան պատերազմ, արցախ, ադրբեջանական ագրեսիան արցախում - 2020, խաղաղապահներն արցախում