Սկզբում հայրը, ավելի ուշ որդին, ցույց տալով իլյուզիոնիզմի հրաշքները, նվաճում էին հանդիսատեսի սրտերն աշխարհի ամենահայտնի դահլիճներում։ Ավագ Հակոբյանը մահացավ 2005 թվականին։ Հակոբյան Կրտսերն էլ` «Առավոտյան փոստի», «Զարթուցիչի», «Բարի գիշեր, փոքրիկների» մոգը, վաղուց արդեն չի «փչում», և հրաշք տեղի չի ունենում։
Հետաքրքիր զուգադիպություն. Հմայակ Հակոբյանը ծնվել է նույն տարում (1956-ին), ինչ ամերիկացի հայտնի իլյուզիոնիստ Դևիդ Կոպերֆիլդը։ Միայն թե ամերիկացու հայրը զբաղվում էր հագուստի վաճառքով, իսկ Հարություն Հակոբյանը՝ աճպարարությամբ։
Բայց եկեք, այնուամենայնիվ, սկզբում խոսենք հոր, իսկ հետո՝ որդու մասին։
Հայրը Խորհրդային Միությունում միակ աճպարարն էր, որն արժանացավ ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստի կոչման։
Իմ անձնական հուշերից։ Հակոբյանին աշխատանքի մեջ տեսնելը մի բան է, արձակուրդում տեսնելը` բոլորովին այլ բան։ 60-ականների սկզբին հայտնի իլյուզիոնիստն արձակուրդն անցկացնում էր Գագրայի «Լեռնային Հայաստան» առողջարանում, որտեղ նույն օրերին հանգստանում էր վիրաբույժ-վնասվածքաբանը` նույնպես իր գործի վարպետ ու առաջին մեծության հայտնի մարդ։ Առողջարանը բարձրագույն կարգի էր, ուներ իր առանձին լողափը, առանձին բուժկետը, մի քանի առանձին հյուրասենյակներ, ուր ինձ` այն ժամանակ ուսանողիս, մի քանի օրով տեղավորեցին։ Այնտեղ էր նաև բարետես ու բոլորի սիրելի Արմանը, որը փրկարար էր։
Մի օր Արմանը ծովափին հայտնվեց կաղալով և վիրակապված ոտքով։
«Վազեցի մեր վիրաբույժից օգնություն խնդրելու համար, կարծում եմ՝ չի մերժի», – գործի անցավ բարձրաստիճան կուսակցական պետի կինը:
Բոլորը գիտեին՝ նման տիկնոջը դժվար կլինի մերժել։
«Ես այստեղ հանգստանում եմ, եթե տղան քայլում է, ուրեմն կարող է բուժկետ հասնել»։
Արմանի վերքը լավացավ, վիրաբույժի խոսքերը տհաճ նստվածք թողեցին:
Ամառը շարունակվում էր։
«Հանգստացողները շատ են խնդրում պատմել աճպարարության մասին ու, եթե համաձայն եք, մի քանի ֆոկուս ցույց տալ։ Հնարավո՞ր է», - առողջարանի գլխավոր բժիշկը դիմեց Հարություն Հակոբյանին։
«Ամեն ինչ հնարավոր է, եթե ուզում ես, և ոչինչ հնարավոր չէ, եթե չես ուզում», – պատասխանեց արտիստը:
Նա ամբողջ երեկո ցույց տվեց ու պատմեց։ Հանդիսատեսը հիացած էր։ Երկար հիշեցինք։
... Հիմա որդու մասին:
«Երկրի ամենասիրված իլյուզիոնիստը, երեխաների կուռքը, աշխարհի լավագույն բեղերն ունեցող Հմայակ Հակոբյանը վաթսուն տարեկան դարձավ», - գրեցին թերթերը 2016 թվականին:
Ոչ բոլորը գիտեին, որ հայտնի աճպարարի որդին սկսել է բեմ դուրս գալ դեռ հինգ տարեկանում, բայց վաթսունից հետո հանդիսատեսը չի տեսնում նրան։ Հմայակ Հակոբյանը տեսնում է՝ ինչ է շուրջը կատարվում, բայց ամեն ինչ չէ, որ նրա սրտով է։
Իսկ ի՞նչ է կատարվում։ «Վրացիներն ասում են՝ Ռուսաստանը մեր թշնամին է։ Ադրբեջանցիներն ասում են՝ իրենց թշնամիները հայերն են։ Որքան դժվար է դա լսել ինձ՝ խորհրդային մարդուն, որին ծափահարել են, չեմ վախենա ասել, Մուամար Քադաֆին, Մայքլ Ջեքսոնը։.. Իսկ հիմա ինձ, ինչպես և շատ այլ արտիստների, կանչում են սկանդալային շոուների», - ասում էր Հմայակ Հակոբյանը լրագրողներին։
Եթե մեզ հետաքրքրում են ոչ միայն նրա ֆիրմային «իմ-սալաբիմն» ու «ախալայ-մահալայը», ապա.
«Կինոյում ես ավելի քան երեսունհինգ ֆիլմում եմ նկարահանվել։ Այն, ինչ ինձ այսօր առաջարկում են, շատ թույլ, ստվարաթղթե ժապավեններ են։ Իսկ վատ ֆիլմում նկարահանվելը, ինչպես ասում էր Ֆաինա Ռանևսկայան, նույնն է, թե թքես հավերժության մեջ։ Ֆիլմերը, որոնք ինձ առաջարկում են, լավագույն դեպքում կարելի է դիտել բանտերում ու ինքնաթիռներում, էն էլ այն պատճառով, որ այնտեղից հնարավոր չէ փախչել»։
Հիշենք, թե քանի հայ արտիստներ են այսօր նկարահանվում միջակ ֆիլմերում և մասնակցում ապաշնորհ հեռուստատեսային շոուների՝ չզգալով, որ «թքում են հավերժության մեջ»։ Հասկանալի է, որ մեծ գումարներ են, բայց…
«Աշխատելով խորհրդային և արտասահմանյան էստրադայում՝ ճամպրուկներով արտարժույթ էի բերում և ամբողջը հանձնում հայրենիքին։ Ինձ ասում էին. «Շնորհակալություն, շարունակիր կատարել պարտքդ՝ փողը կգնա հայրենիքի ամբարներ»: Որտե՞ղ են այդ ամբարները, մինչ օրս խորհրդային դերասաններից, ռեժիսորներից, գիտնականներից, մարզիկներից շատերը չգիտեն։ Մեզ շատ քիչ տոկոս էր մնում հոնորարներից, բայց հերիքում էր, որ ոչ աղքատ ապրեինք Խորհրդային Միությունում», – հիշում է Հմայակ Հակոբյանը։
Լուրջ ծաղրածու Հրաչիկ Քեշչյանը․ հանճարեղ արտիստ, որն այդպես էլ Ենգիբարյան չդարձավ
Հենց համավարակն ավարտվի, աճպարարը խոստացել է վերադառնալ ու անվճար ելույթ ունենալ հիվանդանոցներում գտնվող երեխաների համար։ Իր կոլեկտիվը լուծարել է. պահելու գումար այլևս չկար։ Պատրաստվում էր կախարդանքի թատրոն ստեղծել։ Նախագծի համար գումար էր պետք, դա էլ չկա։ Ո՞վ կարող էր ձեռք մեկնել։ Ինչպես կարելի է հեշտությամբ գուշակել՝ Իոսիֆ Դավիդովիչ Կոբզոնը։
«Նրա մահից առաջ մենք պետք է գնայինք այն մարդկանց մոտ, որոնք մեզ կօգնեին այդ հարցում, բայց չհասցրինք։ Սեպտեմբերի 11-ին վերջին անգամ գնացել էի մոտը, միշտ շնորհավորել եմ նրան ծննդյան օրվա առթիվ, ոչ մի բան չհիշեցրի։ Նա հեռացավ, և նորմալ, խելամիտ մարդիկ, որոնք շրջապատում էին նրան, ցրվեցին, ինչպես ցրվեց ժամանակների կապը», – խոստովանել է նա։
Որպեսզի հրաշք լինի, հիշո՞ւմ եք, պարտադիր պետք է փչել, քանի որ հակառակ դեպքում հրաշք չի լինի, խորհուրդ էր տալիս Հմայակ Հակոբյանը:
Չի փչում, հրաշք չի լինում, շատ ափսոս…
