Եկեք անկեղծ լինենք։ Աշխարհն այնքան էլ մեծ ուշադրություն չդարձրեց Հայաստանի արևելյան սահմանին կատարվող իրադարձություններին ոչ միայն այն պատճառով, որ օտարի համար խոսքն ընդամենը մի լճի մասին է, որի տեղը, խոստովանենք` մինչև վերջերս իսկի հայերից շատերը չգիտեին։ Ուղղակի Ադրբեջանի տասնյակ զինվորների ներխուժումը Հայաստանի տարածք համընկավ Իսրայելում տեղի ունեցող վտանգավոր իրադարձությունների հետ։ Ոչ մեկիս համար գաղտնիք չէ, որ միջազգային հանրությունը սկսում է արձագանքել հիմնականում այդ դեպքում, երբ որևէ հակատարտության ժամանակ առնվազն տասնյակ զոհեր են լինում։ Այնինչ, հայաստանցի պաշտոնյաներն այս օրերին ամեն առիթով կրկնում էին, իրենց կարծիքով, հանգստացնող տեղեկատվությունը՝ ճիշտ է, ադրբեջանցիները մտել են Սյունիք, բայց չի եղել ո՛չ մի կրակոց, ո՛չ մի զոհ, ո՛չ մի վիրավոր։
Մերձավոր Արևելքում զոհեր կան։ Արդեն ուղիղ մեկ շաբաթ շարունակվող փոխադարձ ռմբակոծությունների հետևանքով պաղեստինցիները կորցրել են ավելի քան 180 մարդ, իսրայելցիները՝ մոտ 10 մարդ։ Իհարկե, հրեաները տարիների, նույնիսկ տասնամյակների ընթացքում այնքան են սովորել Գազայի կողմից հարվածներին, որ վաղուց արդեն ստեղծել են հրթիռները չեզոքացնող շատ արդյունավետ համակարգ՝ «Երկաթե գմբեթ»։ Եվ այս նոր բախման ժամանակ էլ կարողանում են խոցել պաղեստինցիների արձակած հրթիռների 90 տոկոսը։ Եթե դրան ավելացնենք այն հանգամանքը, որ Գազայից արձակված մոտ 2000 հրթիռներից 200-ը տեղ չի հասել և ընկել է հենց Գազայի տարածքում, կարելի է փաստել, որ հիմնականում ինքնաշեն հրթիռները, որոնց զգալի մասը պատրաստվում է տեղի արհեստանոցներում, այնուամենայնիվ սարսափելի վտանգ չեն ներկայացնում Իսրայելի համար։ Վտանգն ուրիշ տեղ է։
Դպրոցական քարտեզից էլ գիտենք, որ Իսրայելը պայմանականորեն երեք մասից է բաղկացած՝ բուն Իսրայել և երկու տարածք, որտեղ բնակվում են պաղեստինցիները՝ Հորդանան գետի արևմտյան ափ ու Գազայի հատված։ Սակայն չմոռանանք, որ բուն Իսրայելում, եթե կարելի է այդպես ասել՝ հրեական Իսրայելում էլ են արաբներ ապրում, որոնց այդպես էլ անվանում են՝ Իսրայելի արաբներ։ Նրանք բավական շատ են՝ գրեթե 2 միլիոն։ Հիմա եթե ձեզ հարցնեն՝ ո՞րն է արաբների կրոնը, երևի առանց վարանելու կպատասխանեք՝ իհարկե, մահմեդականությունը։ Այնինչ, այդ երկու միլիոն արաբների համարյա 10 տոկոսը կաթոլիկ քրիստոնյա է։
Իսրայելն ավիահարվածներ է հասցրել Ռաֆախի և Գազայի հատվածում գտնվող շենքերին. տեսանյութ
Իսրայելի արաբները, բնականաբար, ունեն Իսրայելի քաղաքացիություն և օգտվում են պետության սոցիալական ու առողջապահական բոլոր ծրագրերից։ Ավելին, նրանք հարկային արտոնություններ ունեն, այսինքն` պետությունը, միլիարդավոր դոլարներ ծախսելով, ամեն ինչ անում է նրանց ինտեգրելու համար։ Ոմանք ասում են՝ է, եթե իրենք Իսրայելի լիիրավ քաղաքացիներ են, մի բան էլ ավելի, թող գնան իսրայելական բանակում ծառայելու։ Սակայն արաբները չեն ուզում ծառայել՝ բերելով շատ պարզ փաստարկ՝ մենք այս պետությանը ոչինչ պարտք չենք, որովհետեւ միշտ ապրել ենք այս մեր պապենական հողերում, որտեղ հրեաները որոշել են ստեղծել իրենց պետությունը։ Ճիշտն ասած, արաբներին զինվորական կամ գոնե այլընտրանքային ծառայությունում ընդգրկելու մի քանի անհաջող փորձից հետո կառավարությունը արաբներին հանգիստ է թողել։
Բայց այժմ առանց այն էլ լարված իրավիճակը պարզապես պայթյունավտանգ է դարձել. Իսրայելի արաբներն ընդվզել են ու անկարգություններ սկսել՝ տարբեր բնակավայրերում, հենց փողոցում դանակահարում են հրեաներին, այրում նրանց պատկանող ավտոմեքենաները և խանութները։ Հրեաների արձագանքը միանգամայն կանխատեսելի էր. ինչպե՞ս թե՝ դարերով մեզ հետապնդել, հալածել ու սպանել են աշխարհի տարբեր երկրներում, հիմա էլ մե՞ր սեփական պետությունում են ուզում նույնն անել։
Երբ մի քանի օր առաջ հրեաների ամբոխը կանգնեցրեց տաքսի մեքենան, դուրս քաշեց արաբ-վարորդին, սկսեց անողոքաբար ծեծել նրան, և այդ ամենն իր եթերում ցույց տվեց հեռուստաընկերություններից մեկը, չդիմացավ նույնիսկ վարչապետ Բենյամին Նեթանյահուն. «Հետո՞ ինչ, որ ձեր արյունը եռում է, որքան ուզում է՝ թող եռա, բայց դուք իրավունք չունեք ձեր ձեռքը վերցնելու օրենքը։ Դուք իրավունք չունեք Լինչի դատաստանի ենթարկելու արաբներին, ինչպես որ նաև նրանք իրավունք չունեն նույնկերպ վարվելու հրեաների հետ»։
Քաղաքական գործիչները զգուշացնում են՝ սա քաղաքացիական պատերազմի սկիզբն է, իսկ քաղաքացիական պատերազմը Իսրայելի ներսում հազար անգամ ավելի վտանգավոր կարող է լինել, քան փոխադարձ հրետակոծությունները։
