ԵՐԵՎԱՆ, 4 մայիսի – Sputnik, Արամ Գարեգինյան. Ինչպե՞ս Հայաստանի բնակիչները կծախսեն իրենց գումարները։ Սա հասկանալով (գոնե մոտավոր)` կարելի է կանխատեսել նաև տնտեսության ակնկալվող ակտիվությունը։ Մոտավոր պատկերը ստեղծվում է ՀՀ ԿԲ–ի գնահատականներից ելնելով։
Խնայողություններ և աշխատավարձեր
2020 թվականին ոչ առաջին անհրաժեշտության մթերքների համար բնակչության ծախսերը կտրուկ նվազել են. ծախսելու տեղ էլ չկար (տարվա մեծ մասը ռեստորաններն ու սրճարանները կամ փակ էին, կամ սահմանափակումներով էին գործում), ապա պատերազմ սկսվեց։ Նույնիսկ ինչ–որ գումար ունենալու պարագայում մարդիկ հիմնականում դրանք տնտեսում էին։ Արդյունքում, ԿԲ–ի գնահատականներով, ՀՆԱ–ում դրամական խնայողությունների մասնաբաժինն աճել է մոտավոր 15%–ից մինչև 35%։
ԿԲ–ի գնահատականներով այս տարի, անցած տարվա համեմատ, ապրանքների և ծառայությունների սպառումը ոչ պետական հատվածում կաճի մոտ 4%–ով։ Ընդ որում գնողունակությունը, ամենայն հավանականությամբ, չի ավելանա (ԿԲ–ն ենթադրում է, որ այս տարի գնաճն ավելի արագ կլինի, քան աշխատավարձերի բարձրացումը)։ Միևնույն ժամանակ, այս տարի քաղաքացիները մասամբ կիրականացնեն ծախսեր, որոնք հետաձգել էին անցած տարի, հենց անցած տարվա խնայողությունների հաշվին, կարծում են ԿԲ–ում։
Իհարկե, ծախսերը դանդաղ կվերականգնվեն, բայց որոշակի աճի հույս ամեն դեպքում կարելի է ունենալ, նշում է ԿԲ–ն։
Դոլարներ` Բայդենից և ռուբլիներ` «խոպանչիներից»
Հայաստանում ընտանիքների եկամուտները կաճեն նաև արտասահմանից փոխանցումների հաշվին։ Այս տարի պարզ պատճառներով Ռուսաստան և այլ երկրներ սեզոնային աշխատանքի կարողացան մեկնել ՀՀ ավելի շատ բնակիչներ։ Հետևաբար, հունվար–մարտի արդյունքներով Հայաստան մասնավոր փոխանցումներն աճեցին շուրջ 50%–ով` կազմելով մոտ 130 մլն դոլար։
Եթե դիտարկենք միայն մարտի տվյալները, աճն ավելի տպավորիչ է` 145%, կամ 2.5 անգամ։
Ամեն պատգամավոր ամսական լրացուցիչ 50 000 դրամ է ստանում. ի՞նչ է առաջակում Ուրիխանյանը
Զարմանալի չէ, եթե հիշենք, որ անցած գարնանը արտասահմանի բոլոր ճանապարհները փակ էին (հունվար–մարտի տվյալները դեռ չեն հրապարակվել, աղբյուրը ԿԲ մակրոտնտեսական դեպարտամենտի ղեկավար Արմեն Նուրբեկյանի բանավոր հաղորդումն է)։
Արդեն իսկ հրապարակված հունվար–փետրվար ամսվա տվյալներով` ԱՄՆ–ից դրամական փոխանցումներն աճել են գրեթե կրկնակի` 22–ի փոխարեն՝ 42 մլն դոլար։
Մասամբ դա կարող է կապված լինել դրամական աջակցության ծրագրերի հետ, որոնք իրականացնում էր Թրամփի վարչակազմն ու շարունակում է Բայդենինը։ ԱՄՆ–ում բնակվող ու այդ օգնությունից օգտվող հայերից շատերը գումարի մի մասն ուղարկում են Հայաստանում գտնվող հարազատներին։ Բնականաբար, Լատինական Ամերիկայի երկրների դեպքում այդ հոսքերն ավելի մեծ են, սակայն փոքր մասը նաև Հայաստան է գալիս։
Հիշեցնենք, որ 2021 թվականի մարտին ԱՄՆ բնակիչներն արդեն երրորդ անգամ ֆինանսական աջակցություն ստացան 1400 դոլարի չափով (մեկ մարդու հաշվարկով)։ Մեծ վստահությամբ կարելի է ենթադրել, որ ԱՄՆ–ում բնակվող հայերը գոնե 100-200–ական դոլար տուն կուղարկեն։
Եվ պետական աջակցությունը
Դրա հետ մեկտեղ ծախսերի աճին կօգնի նաև պետական աջակցությունը։ Առնվազն մինչև 2021 թվականի վերջ կառավարությունը կպահպանի տնտեսության աջակցման միջոցները (հատկապես գյուղատնտեսության համար)։ Արտոնյալ վարկերը (իսկ առանձին դեպքերում` նույնիսկ ծախսերի մասնակի փոխհատուցումը) կօգնեն գյուղացիներին գյուղատնտեսական տեխնիկա, անասուն և սերմ ձեռք բերել։
