ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը չպետք է հեգնական արտահայտություններ աներ Արցախում ծառայող զինվորների համար երկտեղանի մահճակալների մասին։ Ծնողներն այդ կատակը չընդունեցին, և վարչապետը ստիպված եղավ ներողություն խնդրել։
Մարտում զոհված ամերիկացի զինվորի մասին Դոնալդ Թրամփն ասել է․ «Նա գիտեր, թե ինչի է գնում, բայց դա, միևնույնն է, երևի ցավոտ է»։ Ավելի ուշ ԱՄՆ նախագահը ստիպված եղավ ներողություն խնդրել զոհված զինվորի մորից։ Բանն այն է, որ հավերժական «լեզվի կտրածը չի լավանա»-ն բոլորին է վերաբերում։
Զինվորը բանակի հրամանատարների համար զինվոր է, իսկ ծնողի համար՝ զավակ, որին Հայաստանում կկարողանան տեսնել դեկտեմբերին, երբ Արցախում ծառայող ժամկետայիններին արձակուրդ կտրամադրեն։ Ծնողները չեն ուզում սպասել, վրդովված գնում են պաշտպանության նախարարի մոտ ու հետ գալիս, խոստանում են շրջափակել Փաշինյանի նստավայրը, պահանջում են շտապ լուծել այդ հարցը։
Ինչո՞ւ են շտապում։ Վախենում են, որ կփակվի Լաչինի միջանցքով անցնող ճանապարհը, և այդ դեպքում որդիները կարող են գերի մնալ Ադրբեջանում, իսկ թե ինչպես են նրանց այնտեղից դուրս բերում, բոլորն են տեսնում։
Իշխանությունը՝ ի դեմս Փաշինյանի, խոստացավ զայրացած մայրերին պատասխանել երկու օրից, նրանք հաշվեցին օրերը, և ստացվեց, որ հենց դեկտեմբերի մեկին վարչապետը մեկնում է Մոսկվա, և արդեն չի ստացվի նրա մոտ գալ և լրացուցիչ բացատրություններ պահանջել։
«Նորից ստում է»,-իրավիճակը մեկնաբանեց Փաշինյանի հրաժարականը պահանջող ընդդիմությունը։
«Վարչապետը Մոսկվա է մեկնում պետական գործերով, նա չի կարող իր աշխատանքային գրաֆիկը հարմարեցնել քաղաքացիների ընդունելության հետ»,-հակադարձեցին նրա կողմնակիցները։
Իշխանության խոսքի հանդեպ վստահությունը կտրուկ նվազեց արցախյան պատերազմից հետո, որովհետև պաշտոնական խոսափողները հավատացնում էին, որ հաղթանակը համարյա մեր գրպանում է, բայց պարզվեց, որ այդ գրպանը բնավ էլ հայկական չէ։
Ինչո՞ւ են զինվորների մայրերը բոլոր դռները ծեծում, որպեսզի իրենց խնդիրը լուծվի։ Որովհետև տեսել են համացանցում պտտվող տեսանյութը, որում զինվորները քնած են գետնին ու հաստատ ելակ չեն ուտում։ Հրամանատարներ չեն երևում, հնարավոր է՝ նրանք էլ են գետնին, բայց նրանք էլ են ինչ-որ մեկի զավակները։ Բոլորը հյուծված տեսք ունեն, վիրավորներ ու հիվանդներ կան։
ՀՀ պաշտպանության նախարար Վաղարշակ Հարությունը հավանաբար իրավիճակի մասին բոլորից լավ է տեղեկացված․ նա վստահեցրել է, որ մարտական հերթապահություն իրականացնող զինծառայողների սոցիալ-կենցաղային արժանապատիվ պայմանների ապահովման, զինվորների ծնողների բարձրացրած հարցերի լուծման ուղղությամբ կարվի հնարավոր ամեն բան:
Նրան չեն հավատում, պահանջում են՝ թող մեր որդիներին Հայաստան վերադարձնեն, թող այստեղ ծառայեն, մենք հո դեմ չենք առհասարակ ծառայելուն։
Թե որտեղ է զինվորը ծառայելու, որոշում է Գլխավոր շտաբը, բայց երբ կռվող Ստեփանակերտի շտաբի ապաստարանում հանկարծ հայտնվեց վարչապետի տիկին Աննա Հակոբյանը, որի որդին՝ Աշոտը, նույն պատերազմող բանակի շարքերում էր, զինվորների մայրերի գլխում փոխվեց կանոնավոր բանակի կյանքում առանց ուսադիրների կանանց դերի պատկերացումը։ Եթե նրան կարելի է, ինչո՞ւ մեզ չի կարելի։
Ի՞նչ կլինի հետո։
Ամենայն հավանականությամբ զինվորների մայրերի հանրույթը կվերաձևավորվի՝ դառնալով առավել արդյունավետ կառույց։ Առաջին անգամ չէ, որ հայ զինվորների մայրերը գալիս են բարձրագույն կաբինետներ․ ոչ մարտական իրավիճակներում զինվորների զոհվելու թեմայով նրանք բազմաթիվ անգամ են հանդիպել են նաև վարչապետ Փաշինյանի հետ, սակայն չի կարելի ասել, թե հասել են իրենց նպատակին։
Ընդհանրացնենք դժգոհության պատճառները` վարչապետն ավելի շատ խոսում է, քան լսում։
․․․ Մայրերը շատ ավելին են տեսնում, բայց ոչ միշտ են կարողանում ասել. արցունքները խեղդում են։ Երևանի փողոցներով անցնելիս կարելի է տեսնել սև երկար ժապավեններ՝ անուններով և ծննդյան ամսաթվերով։ Այդ սգո ժապավենները կախում են Արցախում զոհված զինվորի կամ կամավորի տան մոտ (Երևանի հնաբնակները լավ գիտեն, թե այդպիսի ժապավենները որքան շատ էին Արցախյան առաջին պատերազմի ժամանակ)։
Այդպիսի ժապավեններից մեկի վրա գրված է` «Տիգրան-24», մյուսի վրա՝ «Դավիթ-19», երրորդինը՝ «Ռուբո-20»․․․ Զինվորների մայրերը կարդում են դրանք, ու այն մտքից, որ նմանատիպ ժապավենների վրա կարող են հայտնվել իրենց զավակների անունները, նրանց սիրտը կանգնում է։
Վիետնամի պատերազմից հետո (կրկին նոյեմբերին, բայց 1988թ-ի) նախագահ Ռեյգանն այցելեց զոհերի հուշարձան ու ասաց․ «Գուցե հիմա, երբ արդեն չափազանց ուշ է, մենք պետք է մի դաս հիշենք․ մենք չպետք է երիտասարդ ամերիկացիներին ուղարկենք պատերազմ, որտեղ նրանք կարող են զոհվել, քանի դեռ մենք պատրաստ չենք թույլ տալ, որ նրանք հաղթանակի հասնեն»։
Մենք, չգիտես ինչու, դասեր չենք քաղում ուրիշի սխալներից։
