ԵՐԵՎԱՆ, 28 նոյեմբերի - Sputnik. Արցախյան պատերազմի ավարտից և հրադադարի հաստատումից հետո հայ հանրությունը հետզհետե սկսում է ամփոփել գլխով անցած դժվար օրերը, պատմել դժվար օրերից, վերլուծել իրավիճակը։ Եվ արդեն դրանով զբաղվում են ոչ միայն ավագ սերնդի քաղաքական ու հանրային գործիչները, այլև երիտասարդ սերնդի ակտիվ ներկայացուցիչները։
«Լավ երեկո», «Սուր Արուս», «Կինստագրամ» նախագծերից հայտնի լրագրող, դերասանուհի Արուսիկ Տիգրանյանը Youtube–ի իր ալիքում նյութերի շարք է սկսել, որոնց շրջանակում տարբեր մարդկանց հետ խոսելու է պատերազմից։ Նրա առաջին հյուրը «Կինստագրամ» սիթքոմի իր գործընկերն է` հայտնի դերասան Մկրտիչ Քեբաբչյանը, որը որպես կամավոր մեկնել էր առաջնագիծ և մի քանի օր առաջ է վերադարձել։
Մկրտիչը պատմում է, որ պատերազմից առաջ իր մոտ, ինչպես և շատերի, անգամ պատկերացում չկար, որ նման բան կարող է լինել։
«Վերջին ուրախությունը հիշում եմ` քո հարսանիքն էր (Արուսիկ Տիգրանյանի հարսանիքը տեղի է ունեցել սեպտեմբերի 19-ին – խմբ.)։ Ելնելով նրանից, թե ինչ կատակներ էինք անում` հաստատ չէինք պատկերացնում, թե մի շաբաթից ինչ կլինի։ Որքան էլ մենք պատերազմական երկրում ենք ապրում, գիտեինք, որ մեր ամենակայացած ինստիտուտը բանակն է ու հանգիստ էինք, որ ոչինչ չի լինի», – պատմում է դերասանը։
Քեբաբչյանը որպես կամավոր մեկնել է առաջնագիծ հոկտեմբերի 27-ին, վերադարձել է նոյեմբերի 11-ին։ Իր վաշտում նա տարիքով ամենափոքրն էր և միակը, որ ամուսնացած չէր և երեխաներ չուներ։ Վաշտը կռվել է Շուշիում։
«Դա իմ ցավն է։ Ես սիրահարված եմ Շուշիին, որոշել էի տուն առնել Շուշիում, եթե աղջիկ ունենայի, անունը Շուշի դնեի… Գուցե դերասանի աչքով եմ նայում, բայց անգամ այդ օրերին Արցախը շատ գեղեցիկ էր։ Սիրուն սպիտակ տներ էին մռայլ տանկերի ֆոնին, եթե անգամ արկերը չէին որոտում, օդում լարվածության ձայն կար», – պատմում է Մկրտիչը։
Պատասխանելով Արուսի` վախի մասին հարցին, դերասանն ասում է, որ երկու անգամ է վախի սուր զգացում ունեցել։ Առաջինը` երբ զորամասից զանգեցին և կանչեցին` առաջնագիծ մեկնելու։
Նրա խոսքով` իրեն և իր ծառայակիցներին չվախենալ օգնում էր ձևացնելը, որ իրենք չեն վախենում։ Պատմում է` ինչպես են մարդիկ իրար ճանաչում առաջնագծում։
«Վախը ոչ միայն քեզ է խանգարում, այլև քո ընկերներին։ Մենք խաղացինք, որ արդեն չենք վախենում և դարձանք այդպես։ Երբ մարդիկ նույն համազգեստով են, իրար կողք կանգնած, պատնեշներն ընկնում են։ Մեկի ընկերները, որ իրեն տեսել են կոստյումով, հանգիստ, նրան իր ամբողջ գունապնակով չեն ճանաչել։ Պատերազմում տեսնում ես, որ մարդը իրոք սիրելու ենթակա էակ է», – նշում է Մկրտիչը։
Արուսիկը պատմում է, որ ընկերներով այցելել են Մկրտիչին Արցախից վերադառնալուց հետո և չեն ճանաչել նրան։
«Ես շատ էի ազդվել քո այդ օրվա հոգեվիճակից։ Աչքերդ ուրիշ էին, միտքդ կտրված էր։ Մենք բոլորս շատ խոցված էինք։ Սպասում էինք Մկոյի, ում ճանապարհել էինք, բայց ուրիշ մարդ տեսանք», – ասում է Արուսը։
Մկրտիչն ի պատասխան ասում է` չի էլ հիշել, որ այդ օրը հանդիպել է ընկերների հետ։
«Ես այդ օրերից շատ բան չեմ հիշում, անգամ չեմ հիշում` ես եմ ընտրել մայրիկիս համար գնված ծաղիկները, եղբայրս, թե ուրիշ մեկը։ Երբ այնտեղ ես, մինչև վերջին պահը քեզ հետևում է մահը, անօդաչուները։ Եղել է` տասը գիշեր չենք քնել, բայց զգոնությունը չենք կորցրել, մի տեսակ երկրորդ, տասներորդ, հազարերորդ շնչառություն է բացվում։ Երբ անցանք արդեն անվտանգ գոտի, լարվածությունը անցավ, զգացի` ինչ հոգնած եմ», – պատմում է Մկրտիչը։
Պատասխանելով Արուսի հարցին` ինչ է անելու հիմա, Քեբաբչյանը խոստովանում է, որ ներկա պահին ցանկություն չունի մասնագիտությամբ զբաղվելու, թեև հասկանում է` կյանքը պետք է շարունակվի։
«Այդքան տղաներ իրենց կյանքը տվել են, որ ազգը ապրի, ժպտա, ուրախանա, ոչ թե սգա։ Եթե մեր պապերը ժամանակին ընկճվեին, հիմա մենք չէինք լինի։ Ես կարծում եմ` հիմա ազգին մաքուր օդ է պետք։ Տղերքի արյունը չպետք է վերագրենք պարտության, այն պետք է սրբի երկրում տարածվող ատելությունը։ Ով վերադարձել է, ներել է բոլորին։ Մնացած մարդիկ էլ պետք է ներեն ու սիրեն իրար։ Մենք շատ երեխաների հայրություն ունենք անելու, մայրերին` որդիություն, քույրերին` եղբայրություն։ Սիրո բացակայության դեպքում դա չի լինի», – ասում է դերասանը։
Մկրտիչը քաղաքական դիրքորոշում չունի, բայց վստահ է, որ այժմ աղմուկի և կարծիքների ժամանակը չէ, պետք է մարդիկ օգնեն, ապրումակցեն, ներեն ու սիրեն իրան։
