ԵՐԵՎԱՆ, 20 նոյեմբերի — Sputnik. 2026 թվականին Հայաստանի պետական պարտքը կրկին կնվազի ՀՆԱ–ի 60%-ից ։ Այս մասին նշում է Արժույթի միջազգային հիմնադրամի (ԱՄՀ) առաքելությունը, որը հերթական անգամ Հայաստան էր այցելել վարկային համաձայնագրի մոնիթորինգի համար։
2019 թվականին Հայաստանը ԱՄՀ-ի հետ պայմանավորվածություն է ձեռք բերել անհրաժեշտության դեպքում պետբյուջեի կարիքների համար վարկ ստանալու մասին։ Համաձայնագիրը կնքվել է ճգնաժամային իրավիճակներից ապահովագրվելու համար։ Կորոնավիրուսային համավարակի ժամանակ այդ համաձայնագիրը որոշվեց գործարկել։ Վարկային գծի ծավալը կազմում է 248 միլիոն դոլար՝ մինչև 420 միլիոն դոլար ավելացնելու հնարավորությամբ։
Հերթական մոնիթորինգային առաքելության արդյունքում Հայաստանը 36,7 միլիոն դոլար տրանշ կստանա։
Կորոնավիրուսի համավարակի ու Ղարաբաղում ռազմական գործողությունների հետևանքով առաջացած տնտեսական խնդիրների պատճառով կրճատվել է եկամուտը զբոսաշրջությունից, դրամական փոխանցումները արտասահմանում ապրող հայրենակիցներից։ 2019 թվականին փոխանցումները (առավելապես Ռուսաստանից) կազմել են մոտ 1 140 միլիոն դոլար, իսկ 2020 թվականի արդյունքում սպասվում է 920 դոլարից մի փոքր շատ։ Արտահանումը կրճատվել է 1,3 միլիարդ դոլարով (մոտ 5,6 –ից 4,3 միլիարդի է հասել)։
Ռազմական դրությունն իր ազդեցությունն է ունեցել տնտեսության վրա. Մհեր Գրիգորյան
Արդյունքում ԱՄՀ-ի վերջին գնահատականներով՝ Հայաստանի ՀՆԱ-ն կկրճատվի մոտ 7%-ով։ 2021 թվականին տնտեսության աստիճանական վերականգնում է ակնկալվում։
Ռիսկերի թվում նշվում են ոչ բարենպաստ արտաքին գործընթացները, քաղաքական ու տնտեսական անկայունությունը, տարածաշրջանում լարվածության պահպանումը, համավարակի շարունակական լինելը։ Դրա հետևանքով բյուջեի եկամուտները կկրճատվեն, իսկ առողջապահական ու սոցիալ-տնտեսական աջակցության ծախսերը կաճեն։
Նշենք, որ ԱՄՀ-ն ավելի բարձր է գնահատել բյուջեի պակասուրդը, քան ՀՀ Ֆինանսների նախարարությունը (մասամբ` նաև այն պատճառով, որ ֆիննախի կանխատեսումն արվել են նախքան ռազմական գործողությունները)։ 2020թ.–ի արդյունքներով` պետբյուջեի պակասուրդը կկազմի 384 միլիարդ դրամ, իսկ 2021-ին՝ 274 միլիարդ դրամ։
Կորոնավիրուսը, Հայաստանի տնտեսությունն ու պոպուլիզմը. ի՞նչ սպասել ապագայում
ԱՄՀ-ի գնահատականի համաձայն՝ 2020 թվականի արդյունքներով բյուջեի պակասուրդը կաճի մինչև 430 միլիարդ դրամ, կամ ՀՆԱ-ի 7%–ը, իսկ 2021 թվականին կկրճատվի մինչև 355 միլիարդ (ՀՆԱ-ի 5½%)։
Հետագայում բյուջեի պակասուրդի աճը կանխելու համար իշխանությունը կուժեղացնի եկամուտների հավաքագրումը։
Արդյունքում 2021 թվականին պետական պարտքը աճի մինչև ՀՆԱ-ի 69%, իսկ 2026 թվականին կկրճատվի` հասնելով 60%-ից ցածր, այսինքն՝ նախաճգնաժամային մակարդակին։
