ԵՐԵՎԱՆ, 19 սեպտեմբերի– Sputnik Արմենիա. «Հին Երևան» ճարտարապետական նախագծի Արամի և Բյուզանդի փողոցների հատվածն առաջիկայում կբացվի։ Տեղեկությունը Sputnik Արմենիային հայտնեց նախագծի հեղինակ Լևոն Վարդանյանը։
«Արամի և Բյուզանդի փողոցների կառուցապատման աշխատանքներն այս տարի կավարտվեն։ Այն հատվածներում, որտեղ շինարարությունն ընթանում էր, մնացել է միայն կենտրոնական ծածկը, և բակի կողմից կան փայտե պատշգամբներ, որոնց վրա դեռ աշխատանք կա անելու։ Դեռ ավարտին չեն հասցրել նաև հետիոտնային տարածքների, մայթերի աշխատանքները։ Բայց դրանք այս տարի կավարտենք»,– ասաց Վարդանյանը։
Օրինակ` Միրզոյան եղբայրների պատմական շենքն այս տարի կբացվի, բայց դալանը, որով հետիոտները կկարողանան մտնել երևանյան փոքրիկ բակը, դեռ փակ կմնա։
Ինչ վերաբերում է նախագծի մնացած հատվածներին, այստեղ, Լևոն Վարդանյանի խոսքով, աշխատանքներն իրացման լուրջ խնդրին են բախվել ու դեռ հայտնի չէ, թե այդ հարցը երբ կլուծվի։
Հին Երևանը՝ միայն առաջին հարկում. 2800 տարվա կորսված պատմությունը
«Մեր ժողովրդին գիտեք, էլի, նենց թվեր են ասում։ Վերջիվերջո, ամեն մի ապրանք իր գինն ունի։ Բայց նրանք ֆանտաստիկ գներ են ասում 1քմ–ի համար»,– ասաց Վարդանյանը։
Վարդանյանի հաշվարկով` եթե ամեն բան հարթ ընթանա, ապա 2 տարի անց կբացվի նաև Աբովյան– Քոչինյան հատվածը։ Իրացման տեսակետից` ամենաբարդը Քոչինյանից Կողբացի հատվածի հարցն է։
Բնակիչների հետ բանակցությունները նրանց տարածքների իրացման շուրջ` շարունակվում են, բայց ճարտարապետը հույս ունի, որ հաջորդ տարի շինարարությունը կմեկնարկի նաև այդ տարածքներում։
«Մոտ 60 տոկոսն է մինչև էսօր իրացված, կա իրացվելիք 30 տոկոս, որտեղ բարդություններ կան։ Բնակիչների հետ աշխատանքներ են սկսվել, որոնք դեռ չգիտենք` ինչով կավարտվեն։ Մենք սպասում ենք, որ գոնե մի ինչ–որ տարածք մաքուր լինի, որ կարողանանք շինարարական աշխատանքներ սկսել»,– ասաց Վարդանյանը։
Չիրացվածության հետևանքով, ըստ ճարտարապետի, առաջանում է նաև երկրորդ խնդիրը` կապված կառուցվող ու վերակառուցվող շենքերի ֆունկցիոնալ նշանակության հետ։ Տարիներով ձգձգումներն անորոշություններ են առաջացնում նաև հենց ներդրումային ծրագրերում։
«Եթե պատվիրատուն մի քանի տարի սպասում է, որ իրացման աշխատանքները վերջանան, ինքը սկսի շինարարությունը, ինքն ինչպե՞ս կարող է այդպիսի անորոշ ժամանակահատվածում որևէ կոնկրետ ֆունկցիայի մասին խոսել։ Այնտեղ կոնկրետ կտոր կա նախկին Աստաֆյան ֆողոցում (ներկայում` Աբովյան,–խմբ.), որ հստակ գիտենք` հյուրանոց է լինեու։ Բայց, օրինակ, եկամտաբեր տները, որոնք, գիտեք` վերևը բնակելի են, ներքևը` հասարակական նշանակության, փորձում ենք իրենց նախկին ֆունկցիային համապատասխան հոթել-ապարտամենտ սկզբունքով տուրիստներին վարձակալության տալու համար տարածքներ կառուցել։ Թեև կոնկրետ ֆունկցիաներ դեռևս գոյություն չունեն»,– ասաց Վարդանյանը։
«Հին Երևան» նախագծի հեղինակ Լևոն Վարդանյանը նշում է, որ կառուցապատման ենթակա ամբողջ տարածքում 3 տեսակի հուշարձաններ կան` տեղում պահպանվող, տեղափոխվող և վերաստեղծվող։
Ռուսերեն ու գերմաներեն հայհոյող և հայերեն խոսող «գուշակ» թութակը. կյանքը հին Երևանում
Տեղափոխվող հուշարձաններն ամենավատ վիճակում են։ Վարդանյանը պատմում է, որ երբ ինքը սկսեց զբաղվել ծրագրով, տեղափոխման նպատակով քանդված հուշարձանների համարակալված քարերի մի մասն արդեն ավերված էր։
«Քանդված բոլոր շենքերի քարերի տեղերը գիտեմ, թե որտեղ են։ Բայց մինչև այդ քարերը չբերենք, չփռենք, նորից չսկսենք վերստեղծել այդ շենքերը, քարերի վիճակի մասին չենք կարող վերջնական բան ասել, որովհետև տեղեր կան, որ ուղղակի կույտերով «սամասվալ արած» է»,– ասաց նա` հավելելով, որ կորած ու ավերված քարերի փոխարեն հետագայում` շենքի վերաստեղծման ժամանակ, ստիպված են լինելու նոր քարեր բերել ու լրացնել։
Վարդանյանը նշում է, որ այն պահից, ինչ ինքն է ղեկավարում ծրագիրը, ապամոնտաժվել է միայն մեկ հուշարձան` Պուշկինի փողոցում գտնվող Աֆրիկյանների եկամտաբեր տան շենքը։
«Ես, հասկանալով, թե ինչ պետք է լինի, գնացել, կանգնել եմ Աֆրիկյանների տան աշխատանքների գլխին, բերել եմ ապամոնտաժողներին, նրանք ապամոնտաժել են։ Այնտեղ մենք ունենք Աֆրիկյանների շենքի ճակատային մասին բոլոր քարերը` 100 տոկոսով, առանց վնասելու»,– ասում է նա։
Երևանի կենտրոնում «Հին Երևան» պատմաճարտարապետական միջավայր ստեղծելու մասին առաջին անգամ սկսեցին խոսել 2005թ–ին։ Հենց այդ տարիներին էլ Երևանի կենտրոնական թաղամասերը` Փավստոս Բյուզանդի, Եզնիկ Կողբացու, Արամի փողոցների շենքերն ու տները հանրային գերակա շահ հռչակվեցին։
Նախագիծը նախատեսված է իրականացնել շուրջ 2.2 հեկտարի վրա։
