Դարպասապահ Տիգրան Կանդիկյանը ծնվել ու մեծացել է Մակեդոնիայում, սակայն չի մոռանում իր հայկական արմատները։ Պրոֆեսիոնալ կարիերան նա արդեն ավարտել է, բայց ուշադիր հետևում է հայկական ֆուտբոլին։
Այսօրվա Հայաստան–Մակեդոնիա խաղի մասին նրա կանխատեսումները քիչ են տարբերվում մասնագետների մեծամասնության կարծիքից։ Մխիթարյանը թիմում չէ, իսկ նա թիմի ալֆան ու օմեգան է։ Իհարկե, կա Սարգիս Ադամյանը, որը լավ է հանդես գալիս Բունդեսլիգայում, կան ևս մի քանի լավ խաղացողներ, սակայն մակեդոնացիների շանսերը մի փոքր առավել են։
«Երկու տարի առաջ այդ երկրի հավաքականը լավ վիճակում չէր, սակայն մարզչին` Իգոր Անգելովսկուն, ժամանակ են տվել խաղը կառուցելու համար։ Նա խաղացողներին քիչ–քիչ վերադարձրել է վստահության զգացումը, ինչն էլ արտահայտվեց անցյալ տարվա խաղերում»,– Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում ասաց նա։
Բացի այդ, աճել է մի քանի երիտասարդ խաղացողների վարպետությունը։ Այժմ Ա սերիայում են հանդես գալիս Էլիֆ Էլմազը «Նապոլիում», Իլիյա Նեստորովսկին «Ուդինեզեում», Գորան Պանդևը «Ջենոայում»։ Պրեմիեր լիգայի «Լիդսում» խաղում է Էզգան Ալիոսկին, իսկ Բունդեսլիգայի «Քյոլնում»` Դարկո Չուրլինովը։
17-ամյա կապիտան
Կանդիկյանին հայ ֆուտբոլասերներից ոմանք լավ կհիշեն։ 2012-14 թթ–ին նա հանդես է եկել «Փյունիկում», որի հետ նվաճել է Հայաստանի գավաթը։ Ընդ որում` նրան հրավիրում էին նաև Հայաստանի հավաքական։ Միանգամից չէր համաձայնել. նա եղել է Մակեդոնիայի մինչև 17 տարեկանների հավաքականի ավագը։ Հետո նրան մի անգամ կանչել են մարզումների մինչև 19 տարիքային խմբում, բայց նոր հրավերներ չեն եղել։
«2011 թվականին ես որոշեցի ընդունել Հայաստանի հրավերը։ Երևանում խաղացի մի քանի ընկերական խաղերում, որից հետո առաջարկ ստացա «Փյունիկից»»,- պատմեց ֆուտբոլիստը։
«Փյունիկում» խաղաց 2012-14 թվականներին` այն տարիներին, երբ թիմը երեք անգամ անընդմեջ նվաճեց Հայաստանի գավաթը։ Սակայն մարզումներից մեկի ժամանակ վնասեց ծունկը, որից հետո երկար ժամանակ ստիպված էր վերականգնվել և դժվարանում էր մրցակցել հավաքականի տեղի համար։
Բայց և այնպես նա միշտ ջերմությամբ է հիշում, թե ինչպես էին իրեն ընդունում Հայաստանում թե՛ հասարակ մարդիկ, թե՛ թիմակիցները, թե՛ թիմերի ու Ֆուտբոլի ֆեդերացիայի ղեկավարությունը։
2015-16 թթ. նա մի քանի ամսով կրկին եկել էր Հայաստան` խաղալու «Ուլիսում»։ Թիմը դուրս էր թռել բարձրագույն խմբից, իսկ հետո` սնանկացել։
«Սպորտային բախտը թիմին չժպտաց, սակայն դաշտից դուրս նույն բարի ու ջերմ վերաբերմունքն էր, ինչպես միշտ»,– հիշում է Տիգրանը։
Հայաստանում նա ընկերացել է դարպասապահ Արսեն Բեգլարյանի հետ, ինչպես նաև Բարձրագույն խմբում խաղացող, նախկին Հարավսլավիայի երկրների խաղացողներին հետ` սերբ Գորան Օբրադովիչի (որը խաղացել է մի քանի հայկական թիմում), ինչպես նաև մակեդոնացի Ֆիլիպ Տիմովի հետ, որը «Բանանցի» փոխավագն էր և թիմի հետ դարձել էր երկրի գավաթակիր։
Հայերի ընդունելությունը նա հիշում է ջերմորեն, իսկ հայկական ֆուտբոլից երկակի տպավորություններ են մնացել։ Ակումբներն ամրապնդվել են, իսկ ահա հավաքականը մի քանի տարի առաջ ավելի ուժեղ էր, քան հիմա։
«Ինչ–որ բան այնպես չի գնում, իսկ ինչը` չեմ կարող հասկանալ», - տարակուսանքով ասում է Կանդիկյանը։
Դոբար դան – բարի լույս
«Հայերեն որոշ բառեր գիտեմ... «Добар дан»-ը հայերեն կլինի «բարի լույս» կամ «բարի օր»։ «Շնորհակալություն», «ո՞նց ես»` այսպիսի պարզ բաներ գիտեմ։ Բայց խոսել չեմ կարող, ցավոք։ Այստեղ փորձել եմ սովորել այբուբենն ու լեզուն։ Սակայն հեշտ չէր. հայերենը մյուս լեզուներին նման չէ», - պատմում է Տիգրանը։
Մակեդոնիա է գաղթել նրա մեծ պապը, որը ծնունդով Վանից էր, մասնագիտությամբ` դեղագործ։ Օսմանյան կայսրության ժամանակ նրան ուղարկել են աշխատելու Մակեդոնիա, որտեղ Առաջին համաշխարհայինից հետո որոշել է մնալ։ Իր պոլսահայ կնոջ հետ Մակեդոնիայով պտույտ է տվել ու վերջապես ապաստանել Տետովո քաղաքոմ։ Սերբական Կոսովոյին սահմանակից Շարա Պլանինա սարերը նրան հայրենի Վանի բնաշխարհն էին հիշեցնում։
Երեխաներին նա նախևառաջ սովորեցնում էր մակեդոներեն ու սերբերեն. ուզում էր, որ նրանք ավելի լավ ընտելանան տեղի միջավայրին։ Տիգրանի պապը, որի անունը դրել են Լյուբոմիր, հայերեն խոսում էր, բայց ոչ շատ լավ։
Տիգրան և Դիկրան
Կանդիկյանը Մակեդոնիայի միակ Տիգրանն է, ուրիշը չկա։ Թեև... Բայց սկսենք սկզբից։
«Հետաքրքիր պատմություն է… հայրս ուզում էր, որ իմ անունը դնեն Լյուբոմիր` պապիս անունով։ Բայց մայրս չէր համաձայնում։ Լավ անուն է, բայց մի քիչ հնացած, ասել է նա։ Այդ ժամանակ հայրս ասել է. «Դե լավ, բայց եթե Լյուբոմիր չի լինի, ապա կունենա այնպիսի անուն, որից երկրորդը Մակեդոնիայում չկա։ Այդպես էլ եղավ։ Ես միակն եմ», - ժպտում է Տիգրանը, ապա կարևոր վերապահում անում։
Պարզվում է, նրա հորեղբայրը նույն անունն ունի, բայց անձնագրում գրվում է արևմտահայերեն արտասանությամբ ու տառադարձությամբ` Դիկրան։ Երկու հայերենների տարբերությունը Տիգրանին ևս ծանոթ է։
«Գիտեմ, ո՞նց չգիտեմ։ Արտասանության տարբերություններ կան։ Կ–ն գ է, տ–ն` դ , ու ևս մի քանի տառ այլ ձևով են արտասանվում», - ասում է նա։
Այսօր Մակեդոնիայում ապրում է շուրջ հիսուն հայ ընտանիք։ Նրանց մի մասը արևմտահայ գաղթականների սերունդներն են։ Ամենաճանաչված ընտանիքներից մեկը Դավիդյաններն են։ Կարապետ Դավիդյանը Մակեդոնիայի ամենահայտնի ռոք խմբի` «Леб и сол»–ի թմբկահարն է։ Նրա որդու անունը ևս Կարապետ է, ու նա էլ է հոր պես երաժիշտ դարձել։
Իրական պարծանքը
Տիգրանը հպարտ է իր հայ արմատներով և նույնքան հպարտ` իր ողջ բազմազգ ընտանիքի արմատներով ու պատմությամբ։
Հոր կողմից նաև սերբական արմատներ ունի. իսկ նրա մայրը Կոսովոյի սերբ է, որի երակներում հոսում է մակեդոնական և հունական արյուն։ Տիգրանի մեծ պապը Օսմանյան կայսրության ժամանակ բանկիր էր Սալոնիկում և Աթենքում, իսկ նրա դուստրը` Տիգրանի տատը, գիտի հունարեն։ Տիգրանը ազատ շփվում է մակեդոներեն ու սերբերն և հասկանում ռուսերեն։
«Իմ ընտանիքում կան շատ ազգեր, շատ մշակույթներ։ Սա իմ հարստությունն է, դրանով ես հպարտանում եմ», - խոստովանում է նա։
Համաձայն ենք` հպարտանալու առիթ կա։
