Պավել Ավետիսյանի դիտարկմամբ` աշխարհի բոլոր երկրներում գանձագողություն երևույթը կա, Հայաստանը բացառություն չէ, և այդ երևությն այսօր էլ գլխացավանք է հուշարձանների պահպանությամբ զբաղվող մարմինների համար և պարզապես ծաղկում է ապրում։
«Մեր բոլոր մարզերում հսկայական քանակությամբ հուշարձաններ վնասվում են ու խեղվում գանձագողության հետևանքով։ Սա միայն հուշարձանների պահպանությամբ զբաղվողների խնդիրը չէ։ Նրանց թվաքանակը քիչ է, և չեն կարող այդ երևույթի դեմն առնել, եթե չլինի հասարակական վերաբերմունք։ Հանրությունն ինքը պետք է պահպանի իր հուշարձանները, ազգային արժեքները։ Եթե նման բան չլինի, ապա գանձագողության երևույթները կլինեն շարունակական»,– Sputnik Արմենիային ասաց ԳԱԱ հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտի տնօրենը։
Օձի պորտ. 40 միլիոն տարեկան հսկա վիշապը և ժամանակի հողմերից ծակծկված, բայց կանգուն հավատքը
Ավետիսյանի կարծիքով` ժամանակն է, որ տեղական ինքնակառավարման մարմինների վրա դրվի կամ նրանցից պահանջվի, որ իրենք հուշարձանների պահպանության գործով շատ ավելի թիրախավորված վերաբերմունք ունենան։
«Ես չեմ հավատում, որ որևէ գյուղի հարևանությամբ գտնվող հուշարձանն ավերողների, դամբարաններ պղծողների կամ գանձ որոնողների մասին հատկապես այդ գյուղի բնակիչներն ու համայնքի ղեկավարը տեղեկություն չունենան։ Ուղղակի բանի տեղ չեն դնում կամ չեն կարևորում»,– շեշտեց նա։
Ավետիսյանն ուշադրություն է հրավիրում այն հանգամանքի վրա, որ գանձագողերը երբեմն գալիս են համապատասխան տեխնիկայով, որովհետև տարածքում կան քարաբեկորներ, սալաքարեր, որոնք պետք է շարժել, ուստի ինչպե՞ս կարող է պատահել, որ տեղի բնակչությունը դա չտեսնի։
Ինստիտուտի տնօրենի համոզմամբ`հենց բնակիչները պետք է իրականացնեն կանխարգելիչ գործողություններ մինչև իրավապահների ժամանումը, նրանք պետք է կարևորեն, որ դա պահպանման ենթակա տարածք է, հասկանան, որ գանձագողությունը խելագարություն է, դրանով տուն չես պահի, ոմանք ուղղակի հուշարձաններն են ավերում` տառապելով անհեթեթ մարմաջներով։
Վանդալիզմի վերջին դեպքն օրեր առաջ գրանցվել է Գեղարքունիքի մարզում, մասնավորապես Մարտունու տարածաշրջանի Ձորագյուղ համայնքի վարչական սահմաններում, հնագույն «Սանգառ» ամրոցի տարածքում գտնվող դամբարանադաշտում, որը թվագրվում է մ.թ.ա. 2-1 հազարամյակով, անհայտ անձինք գանձագողության նպատակով քանդել և թալանել են երեք դամբարան։
Քոբայրի տարածքում չի կարելի քեֆ կազմակերպել. համացանցում հրապարակված լուսանկարի արձագանքը
