ԵՐԵՎԱՆ, 5 հուլիսի - Sputnik. Որքան էլ բոլորս հասկանում ենք Սահմանադրության կարևորությունը պետության կայացման, հանրային և պետական հարաբերությունների կարգավորման գործում, բայց պետականորեն նշվող այս օրվա մեջ ինչ-որ կիսատություն կա, լիարժեքության պակաս: Նման տեսակետ է այսօր հայտնել ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը ՀՀ Սահմանադրության և պետական խորհրդանիշների օրվա առթիվ հղած շնորհավորական ուղերձում։
Վարչապետը նշել է, որ Հայաստանի Երրորդ Հանրապետության պատմության մեջ ժողովուրդը հանրաքվեով երեք անգամ Սահմանադրություն կամ սահմանադրական փոփոխություններ է ընդունել:
«Բայց այդ հանրաքվեներից ոչ մեկի արդյունքները վստահելի չեն համարվել հանրության կողմից: Հայաստանի քաղաքացիները իրենցը չեն համարել Սահմանադրություն ընդունելու կամ փոփոխելու որոշումը, իրենցը չեն համարել նաև այդ որոշումների արդյունքում ընդունված Սահմանադրությունը: Սա մեր պետական կառույցի ամենամեծ համակարգային թերությունն է, որովհետև Սահմանադրությունը, ըստ էության, քաղաքացիների պայմանավորվածություն պիտի լինի քաղաքացի-քաղաքացի, պետություն-քաղաքացի հարաբերությունների մասին: Եվ, ըստ այդմ, պետական կարգը պետք է բխի քաղաքացիների կամքից, պետական կարգի հիմքում պետք է քաղաքացիների կամարտահայտությունը դրված լինի, ինչը պետության անսասանությունը երաշխավորող գործոն պիտի դառնա, պետության ճակատագրի համար քաղաքացիների ստանձնած պատասխանատվության արգասիք, պետություն ունենալու քաղաքացիների կամքի արտահայտություն»,- Facebook–ի իր էջում գրել է վարչապետ Փաշինյանը։
Եթե Սահմանադրության նորմերը չհարգենք, քաոս կունենանք. Արա Ղազարյանը`մայր օրենքի մասին
Նա ընդգծել է, որ հատկապես վերջին շրջանի մի շարք իրադարձությունների վերլուծությունն իրեն հանգեցրել է այն մտքին, որ Հայաստանի քաղաքացիները երկրի պետական կարգը հաճախ իրենցը չեն համարում, չեն տեսնում այդ կարգի օրգանական կապը իրենց կամքի հետ: Վարչապետը շեշտում է՝ իր դիրքորոշումը եղել է այն, որ Սահմանադրության հաճախակի փոփոխությունները անհարկի սթրեսի են ենթարկում պետական համակարգը, բերում են անորոշությունների, բայց մյուս կողից էլ եկել է այն եզրակացությանը, որ մեր երկրին հարկավոր է նոր Սահմանադրություն, որը «քաղաքացիների կամքի վրա հենված, քաղաքացիների կամքից բխող պետական կարգ կհաստատի Հայաստանում»:
«Նոր Սահմանադրությունը, ըստ այդմ, պետք ստեղծվի ոչ թե կոնկրետ անձի, անձանց, քաղաքական ուժի կամ խմբի ճաշակով ու «հագով», ոչ թե որևէ իշխանության վերարտադրությունն ապահովելու նպատակ պետք է ունենա, այլ ժողովրդի իշխանությունը ամրացնելու, ժողովդրի կամքից բխող պետական կարգ ունենալու և պետություն ունենալու քաղաքացիների կամքը արտահայտելու ռազմավարական հարցը պետք է լուծի»,- հավելել է վարչապետ Փաշինյանը։
Ամփոփելով շնորհավորական իր ուղերձը՝ նա նշել է, որ գործընթացն արդեն մեկնարկել է։ Նա հույս ունի, որ նոր Սահմանադրության նախագծի ձևավորումը կանցնի հնարավորինս լայն հանրային քննարկում և 2021 թվականին կայանալիք հանրաքվեով կընդունվի ժողովրդի ազատ կամարտահայտմամբ:
Հիշեցնենք՝ ՀՀ Սահմանադրությունն ընդունվել է 1995 թվականի հուլիսի 5-ին համաժողովրդական հանրաքվեով։ Սահմանադրության ընդունումից հետո հուլիսի 5-ը դարձավ պետական տոն՝ Սահմանադրության օր։
Սահմանադրության առաջին փոփոխություններն արվել են 2005 թվականին՝ ՀՀ երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի օրոք։ Փոփոխության անհրաժեշտությունն ի հայտ եկավ այն ժամանակ, երբ 2001 թվականին Հայաստանը Եվրոպայի խորհուրդ մտավ։
Եթե 2005 թվականին տեղի ունեցածը կարելի է սահմանադրական փոփոխություններ անվանել, ապա 2015 թվականի դեկտեմբերի 6-ին` ՀՀ երրորդ նախագահ Սերժ Սարգսյանի օրոք, Հայաստանն արդեն փաստացի նոր փաստաթուղթ ընդունեց։
2015 թվականի Սահմանադրության ընդունումը նշանակում էր, որ երկիրը կիսանախագահական կառավարման ձևից անցնում է խորհրդարանականի։
Հայտնի է` երբ ուժի մեջ կմտնեն Հրայր Թովմասյանին առնչվող սահմանադրական փոփոխությունները
Իսկ այս տարի առաջին անգամ սահմանադրական փոփոխություններն արվեցին ոչ թե հանրաքվեի միջոցով (այն պաշտոնապես չեղարկվեց կորոնավիրուսի ու արտակարգ դրության պատճառով), այլ Ազգային ժողովի քվեարկությամբ։
Հունիսի 26-ի կեսգիշերին ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը Facebook–ի իր էջում ազդարարեց, որ այդ պահից սկսած Հրայր Թովմասյանն այլևս ՍԴ նախագահ չէ, իսկ Ֆելիքս Թոխյանը, Հրանտ Նազարյանը և Ալվինա Գյուլումյանը ՍԴ անդամ կամ դատավոր չեն։ Նա նաև նշեց, որ ՍԴ երեք նոր դատավորները պետք է ընտրվեն 2 ամսվա ընթացքում:
Ավելի ուշ հայտնի դարձավ, որ ՍԴ նախագահի լիազորությունները պետք է ստանձնի Աշոտ Խաչատրյանը, որը տարիքով ամենամեծն է, սակայն նա հայտարարեց, որ չի կարող ՍԴ նախագահի պարտականությունները կատարող համարվել, որովհետև ՍԴ դատավորի լիազորությունների դադարման համար անհրաժեշտ է ընդունել համապատասխան անհատական իրավական ակտեր։
ՀՀ Սահմանադրական դատարանի 7 դատավորներ հայտարարություն են տարածել
Հունիսի 30-ին Ազգային ժողովն ընդունեց «Սահմանադրական դատարանի մասին» սահմանադրական օրենքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին և «Պաշտոնատար անձանց գործունեության ապահովման, սպասարկման և սոցիալական երաշխիքների մասին» օրենքներում փոփոխություն կատարելու` ՀՀ օրենքի նախագիծը։ Նույն օրը ՀՀ նախագահ Արմեն Սարգսյանն հայտարարեց, որ Սահմանադրական դատարանին վերաբերող օրենքը չի ստորագրի։
