ԵՐԵՎԱՆ, 15 փետրվարի – Sputnik. Զինծառայողների ողբերգական միջադեպերի պատճառով հապճեպ կադրային լուծումներ տալը պարզապես անթույլատրելի է։ Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում այս կարծիքը հայտնեց ՀՀ հատուկ ծառայությունների վետերան Վլադիմիր Պողոսյանը։
Նրա խոսքով` բանակում տեղի ունեցած միջադեպերի շարքը ոչ միայն կարեկցանք, այլև հասարակության և իշխանության պրագմատիկ արձագանք է առաջացնում։
«Պաշտոնանկությունները միայն հուզական ֆոնի հետևանք կլինեն, ինչը կվատթարացնի իրավիճակը։ Պետք է սառնասրտորեն գնահատել իրադրությունը, պարզել պատճառահետևանքային կապն ու համալիր միջոցներ մշակել՝ հետագայում նման երևույթները կանխելու համար», – ասաց Պողոսյանը։
Փորձագետի կարծիքով` միջազգային փորձը հաշվի առնելով` Հայաստանում անհրաժեշտ է հիմնարար փոփոխություններ կատարել մի շարք ուղղություններով։
Հատուկ ծառայությունների բարեփոխումներ
ՀՀ հատուկ ծառայությունների վետերանը համոզված է, որ ԶՈւ–ն պետք է ուժեղացնի ռազմական հակահետախուզության դերը, որը փաստացի ընդգրկված է Ազգային անվտանգության ծառայության կազմում։ Ռազմական հակահետախուզության կառույցները պետք է սերտորեն գործակցեն գլխավոր շտաբի և պաշտպանության նախարարության հետ։
«Ռազմական հակահետախուզությունը հզոր լծակներ ունի, ահազանգեր է ստանում զինվորական ստորաբաժանումներում տիրող իրավիճակի մասին։ Տեղեկությունը պետք է անմիջականորեն հասնի երկրի ռազմական ղեկավարությանը։ Հակահետախուզության մասնակցությունն այդքանով չպետք է սահմանափակվի։ Պետք է նաև պատասխանատվություն լինի կանխարգելման և ժամանակակից կանխարգելիչ միջոցների համար», – պարզաբանեց Պողոսյանը։
Փորձագետի կարծիքով` ճիշտ կլինի, եթե ռազմական հակահետախուզությունը ժամանակի ընթացքում տեղափոխվի գլխավոր շտաբի ենթակայության տակ. այդ դեպքում երկու կառույցների գործունեությունն առավել արդյունավետ կլինի։
Մամուլի զսպվածություն
Պողոսյանը համոզված է, որ ինքնասպանություն գործելու տրամադրություններին մեծապես նպաստում է հասարակական իրարանցումը։ ԶԼՄ–ներն ու սոցցանցերը տարածում են միջադեպերի մանրամասները, ինչն ավելի է բարդացնում իրավիճակը։ Նման գործողությունները հանրային դաշտում, ըստ նրա, անթույլատրելի են, այդ պատճառով պետք է կառավարել ԶԼՄ–ների գործունեությունը նման իրադարձությունների լուսաբանման հարցում։
«Համաշխարհային փորձը վկայում է, որ երբ իրարանցում է առաջանում, ինքնասպանությունների թիվն ավելանում է, և Հայաստանը բացառություն չէ։ Շատերի դեպքում կարող է նման գործողությունների դիմելու ցանկություն լինել` որպես սեփական անձի մասին հնարավորինս բարձր հայտարարելու միջոց։ ԶԼՄ–ները պետք է շատ զգույշ մոտենան նման հարցերին», – ասաց Պողոսյանը։
Նրա խոսքով` բանակում տեղի ունեցած արտակարգ պատահարի դեպքում ԶԼՄ–ներն անմիջապես ագրեսիվ հարձակումներ են սկսում ԶՈւ–ի հասցեին։ Սակայն պետք է հասկանալ, որ բանակը սոցիումի մի մասն է։ Պատասխանատվությունը բոլորի վրա է, այդ թվում` ԶԼՄ–ների և սոցցանցերի, որոնցից ԶՈւ–ում օգտվում են նաև մարդիկ, որոնք հակված են ծայրահեղությունների։
Դառը ճշմարտություն
Ինքնասպանությունների հետ կապված իրավիճակի վրա կարող է արդյունավետ ազդեցություն ունենալ ռազմական հոգեբանների ինստիտուտի ուժեղացումը։ Փորձագետը կարծում է, որ պետք է նման մասնագետներ պատրաստելու համար պետպատվեր ունենալ։ Համաշխարհային տեխնոլոգիաները բավականին լուրջ առաջընթաց են գրանցել, դրանք ոչ միայն ուսումնասիրել ու ներդնել է պետք, այլև կատարելագործել` հաշվի առնելով հայկական մտածելակերպը։
«Ինքնասպանությունը դավաճանություն է ոչ միայն սեփական ծնողների հանդեպ, այլև հայրենիքի։ Դա զինվորական երդման խախտում է։ Գլխավորը` չվախենալ ճշմարտությունն ասելուց։ Սա պետք է ոսկե կանոն լինի բոլորի համար», – համոզված է Պողոսյանը։
Ի՞նչ են մտածում քաղաքացիները զինծառայողների մահվան դեպքերի մասին. հարցախույզ Երևանում
Փորձագետը համարում է, որ ՊՆ–ն ու Գլխավոր շտաբը պետք է ջանքերը միավորեն այդ ուղղությամբ։ Նա առաջարկում է աշխատանքային խումբ ստեղծել և դրանում ներգրավել հոգեբանների, ուժային, վերահսկող մարմինների և քաղաքացիական հասարակության ներկայացուցիչների։
Դաստիարակման ռազմավարություն
Սակայն բանակում ողբերգական միջադեպերը կանխելու հիմնավոր լուծումը Պողոսյանը համարում է երիտասարդության ռազմավարական դաստիարակության հայեցակարգի մշակումը։ Սա գլոբալ մոտեցում է ՝ ուղղված ոչ միայն զինակոչիկներին, որոնց կվստահվի զենքը, այլև ապագա սերունդների քաղաքացիական գիտակցության և անվերապահ արժեքների ձևավորմանը ։
«Այսօր հասարակության մեջ գաղափարախոսության դիֆուզիա է նկատվում։ Դա կարող է հանգեցնել մեզ համար օտար աշխարհայացքի սերմանմանը և ողբերգության վերածվել », – կարծում է Պողոսյանը։
Նրա խոսքով` ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը պատերազմ է հայտարարել քրեական մտածողությանը, և դա լավատեսություն է ներշնչում, որ երիտասարդության դաստիարակության հայեցակարգի մշակման իր առաջարկն անուշադրության չի մատնվի: Այդ նպատակով Պողոսյանը կոչ է անում իշխանության բոլոր ճյուղերի ներկայացուցիչների մասնակցությամբ խորհրդաժողով հրավիրել։
Երբ թշնամին նաև ներսից է. ինչո՞ւ է բանակում մթնոլորտը սպանող