Արամ Գարեգինյան, Sputnik Արմենիա
Ի՞նչ են ակնկալում Հայաստանում տներ գնելիս ու վաճառելիս։ Հեղափոխությունից հետո արդեն երկրորդ տարին է տների գներն աճում են։ Ընդ որում՝ պահանջարկը գալիս է ոչ թե օտարերկրացիներից, այլ տեղացիներից, նույնիսկ թանկ տների դեպքում։
«Գնալով ավելի շատ մարդիկ ուզում են ոչ միայն տոներին գալ այստեղ, այլ ապրել Հայաստանում։ Հաճախորդների հետ զրուցելիս տեսնում ենք, որ նրանք բնակարաններ են գնում և՛ իրենց, և՛ երեխաների համար», - Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում ասում է «Ա.Գ. ԲՈՐՍԱ» ռիելթորական ընկերության ղեկավար Արտյոմ Պրիբիլսկին։
Նրա խոսքով՝ մարդիկ մշտական ապրելու համար են տներ գնում, ոչ թե որպես «ամառային նստավայր»։ Ընդ որում՝ տների ու բնակարանների գներն աճելով հանդերձ ավելի արագ են վաճառվում։ Դա նշանակում է, որ բնակարանների պահանջարկը պահպանվում է նույնիսկ ավելի թանկ գնի պարագայում։
Ինչ վերաբերում է օտարերկրացիներին՝ նրանք ավելի շատ վաճառում, քան գնում են բնակարաններ։ Դեռ 2018 թվականից այդպես էր․2019-ին էլ այդ տենդենցը շարունակվել։ Օրինակ` Ռուսաստանի քաղաքացիները գնել են 251 բնակարան, իսկ վաճառել են 670։ Ընդհանուր առմամբ արտասահմանցիները գնել են անշարժ գույքի մոտ 930 միավոր, իսկ վաճառել են՝ 1 830։ Տարբերությունն ակնհայտ է։
Արտասահմանցիները, հատկապես՝ Ռուսաստանի և Ուկրաինայի քաղաքացիները, այդ բնակարանները վաճառում են 2014-15 թվականների ցնցումներից (Ռուսաստանում՝ տնտեսական, Ուկրաինայում և՛ քաղաքական, և՛ տնտեսական) հետո։ Իսկ տեղացիները գնում են ոչ միայն էլիտար, այլև սովորական բնակարաններ։
10 տարվա մերժումից հետո. ինչպես կլուծեն Ադրբեջանից եկած փախստականների բնակարանային խնդիրը
«Այսինքն՝ հեղափոխության արդյունքները կարևոր են նախևառաջ տեղացիների համար։ Նրանք տեսնում են, որ կոռուպցիան պակասել է ու շարունակում են ավելին սպասել։ Այլ հարց է՝ որքանով է հեղափոխությունն անցել տնտեսականի, որի մասին խոսում է մեր իշխանությունը», - ընդգծեց Պրիբիլսկին։
Հեղափոխության հիմքը
Տուն ունենալը քիչ է, պետք է այնտեղից գործի գնալ։ Իսկ որտե՞ղ աշխատել։ Դա բոլորի կողմից սպասված տնտեսական հեղափոխության կարևորագույն հարցերից է։ Արտադրական շինությունների առք ու վաճառքի վիճակագրությունը դեռ միանշանակ չի պատասխանում՝ կայացել է արդյո՞ք տնտեսական հեղափոխությունը։
2018 թվականին նման շինությունների առք ու վաճառքի գործարքներն իսկապես ավելացել են 14%-ով (ընդհանուր՝ 609)։ 2019 թվականին գործարքների քանակը 3%-ով պակասել է։ Թե ինչ ցուցանիշ կունենանք տարին ամփոփելուց հետո, դեռ անհայտ է։
Եթե խոսենք այլ երկրների քաղաքացիների մասին, ապա նրանց հետաքրքրությունը նման օբյեկտների հանդեպ փոքր է․ նրանք 5 արտադրական շինություն են գնել ու 7-ը՝ վաճառել։
«Իհարկե, կարելի է նայել հասարակական շենքերի (խանութներ ու առևտրի կենտրոններ) վիճակագրությանը։ Սակայն տնտեսական հեղափոխությունը նախ արդյունաբերության հեղափոխությունն է։ Դա հանրահայտ փաստ է», - վստահ է Պրիբիլսկին։
Ճիշտ է՝ մասնագետի կարծիքով, պետք է նաև հաշվի առնել, որ գործարանները, հատկապես՝ արտասահմանցի, սովորական քաղաքացիների պես արագ որոշում չեն կայացնում։
Մարդը սիրում է իր համար լրացուցիչ դժվարություններ ստեղծել
«Զգուշացիր ավտոմեքենայից» ֆիլմի այս մեջբերումը շատ համապատասխան է 2019 թվականին Հայաստանում եղած ավտոմոբիլային բումին։ Հազարավոր մարդիկ մեքենաներ են գնում՝ ցածր մաքսատուրքերից օգտվելու համար։ Շատերն ավտոդիլերներ են դարձել, տները գրավ են դրել ու մի քանի մեքենա են բերել Հայաստան։
Ապօրինի ձեռք բերված գույքը կբռնագանձվի առանց դատարանի որոշման. կառավարությունն ընդունեց
Արդյո՞ք նրանց գործերը լավ կգնան 2020 թվականին, եթե Հայաստանում արդեն ամեն քայլափոխին ավտոմեքենա կա։ Դեռ պարզ չէ, բայց գրավ դրած բնակարանների թիվն աճում է։ 2018 թվականին, 2017 թվականի համեմատ, գրավ դրած բնակարանների թիվն աճել է 11%-ով (գրեթե 14 հազար), իսկ 2019 թվականի առաջին կիսամյակում՝ 18%-ով։
«Բնակարանը գրավ դնողներից շատերն իրենց նպատակների մասին չեն խոսում։ Բայց մեքենաներն իսկապես շատանում են, այնպես որ այդ ենթադրությունը հիմքեր ունի», - նշեց Պրիբիլսկին։
Հարկայն փոփոխություններ
Կադաստրի պետական կոմիտեն հաստատել է անշարժ գույքի նոր տուրքերի չափը։ Եթե Հայաստանի ֆինանսների նախարարությունը համապատասխան կերպով փոխի հարկերը, ապա քաղաքի կենտրոնի սեփականատերերը ստիպված կլինեն մի քանի անգամ ավելի շատ վճարել իրենց անշարժ գույքի դիմաց։
Քաղաքացիները դեռ չեն պատկերացնում՝ ում համար ու որքանով կփոխվեն հարկերը։ Սակայն ռիելթորը նշեց, որ եթե հարկերը զգալիորեն աճեն, դա կարող է լավ իջեցնել անշարժ գույքի գները։
Հայազգի ութ գործարար ընդգրկվել են Forbes-ի` Ռուսաստանի ամենահարուստ մարդկանց ցանկում
Ամփոփելով՝ կարելի է նշել, որ գներն աճել են ակնկալիքների հիման վրա, բայց ակնկալիքները զգայուն բան են։ Եթե դրանք սկսեն տատանվել, դրանից հետ կսկսեն տատանվել նաև գները։ Իսկ եթե շարունակեն արդարացնել իրենց, ապա շուկային ոչինչ չի սպառնա։
