Լաուրա Սարգսեան, Sputnik Արմենիա
Երեխաներու եւ մեծահասակներու սիրած քաղցրաւենիքը` քաղցր բամբակը, մօտ ապագային կրնայ վերանալ Երեւանի փողոցներէն: Արտադրողներուն համար սա շահութաբեր գործ է, երեխաներուն համար` սիրելի աղանդեր, իսկ Երեւանի քաղաքապետարանին համար` ապօրինի վաճառք եւ առողջութեան համար վնասակար քաղցրաւենիք:
Օրեր առաջ Երեւանի քաղաքապետարանը Facebook ընկերային ցանցի իր պաշտօնական էջին վրայ քաղցր բամբակին նուիրուած տեղեկագրութիւն մը հրապարակած էր՝ նշելով, որ բամբակը կ’արտադրուի առողջապահական չափանիշներու խախտումներով: Աւելին` ՀՀ գիւղատնտեսութեան նախարարութեան սննդամթերքի անվտանգութեան պետական ծառայութեան գլխաւոր մասնագէտ, տեսուչ Արմէն Գալստեան խորհուրդ կու տայ ծնողներուն, որ կտրականապէս հրաժարին քաղցր բամբակ գնելէն, քանի որ անով կը վտանգեն իրենց երեխաներուն առողջութիւնը:
«Գուցէ վաճառողը կամ արտադրողը հիւանդ են հիւծախտով: Մի՛ գնէք այն յանուն երեխաներու անվտանգութեան», – կը յորդորէ Գալստեան:
Քաղաքապետարանը մտադիր է օրէնսդրական նախաձեռնութեամբ հանդէս գալ, որպէսզի կանխէ փողոցային ապօրինի առեւտուրը եւ թոյլ չտայ մայրաքաղաքն արեւելեան շուկայի վերածելու:
Միեւնոյն ժամանակ քաղցր բամբակ արտադրողներն ու վաճառողները համաձայն չեն քաղաքապետարանի դիրքորոշման հետ: Sputnik Արմենիայի թղթակիցին հետ զրոյցին անոնք բացատրեցին, թէ ինչու:
Վիճայարոյց բամբակը
Քաղցր բամբակը կը վաճառուի քաղաքի կեդրոնի տարբեր հատուածներու մէջ: Այդ գործով կը զբաղի նաեւ Գրիգոր Խաչատրեան:
Խաչատրեանի աշխատանքային օրը կը սկսի երեկոյեան ժամը 18:00–ին եւ կ’աւարտի 22:00–ին: Հանրապետութեան հրապարակին վրայ Գրիգորը փոքրիկ բեռնատարի մէջ կը բանայ իր սեղանիկը, ուր ալ կը պատրաստէ քաղցր բամբակը: Այս գործով կը զբաղի վերջին տարիներուն, եւ սա անոր եկամուտի միակ աղբիւրն է:
«Քաղաքապետարանէն եկան, ըսին` փակէք: Ես անոնց կը յարգեմ, կը փակեմ եւ տուն կ’երթամ, յետոյ կրկին կու գամ: Իսկ ի՞նչ ընեմ: Չապրի՞մ: Ինծի կ’ըսեն, որ բամբակը վաճառել չի կարելի, փողոցը փոշոտ է, բեռնատարը չի համապատասխաներ առողջապահական չափանիշներուն: Եթէ այդպէս է, ուրեմն խանութի մէջ ալ հաց գնել չի կարելի, չէ՞ որ այնտեղ եւս փոշոտ է», – ըսաւ Խաչատրեան Sputnik Արմենիայի թղթակիցին հետ զրոյցին:
Ան կը հասկնայ քաղաքապետարանի աշխատակիցներու դիրքորոշումը. անոնք իրենց աշխատանքը կը կատարեն: Բայց չի հասկնար` ինչպէս կրնայ յաճախորդին աչքին առջեւ պատրաստուած բամբակը կեղտոտ ըլլալ: Այլ հարց է, եթէ այն փաթեթաւորուած չէ եւ երկար ժամանակ բաց վիճակի մէջ մնացած է:
Զրոյցը կ’ընդհատեն յաճախորդները: Երեխաները կը սպասեն, որ Գրիգորը քաղցր բամբակ պատրաստէ:
«Ասիկա` քեզի, այս ալ` քեզի, – կ’ըսէ Գրիգորը, կը բաժնէ փայտիկով բամբակը եւ կը շարունակէ,– կը տեսնէ՞ք, ի՞նչ կ’ըսէի»:
Ան կը խոստովանի, որ գործը շահութաբեր է, աշխատանքային օրերուն մինչեւ 10 հազար դրամ կը վաստակէ, տօն օրերուն` աւելի շատ:
Գրիգորի հետ համակարծիք են նաեւ Երեւանի կեդրոնական փողոցներէն մէկուն մէջ տեղակայուած բեռնատարին մէջ աշխատող վաճառողները:
«Շաքարի հատիկները կրակի հզօր հոսքի եւ տարայի արագ պտոյտներու ժամանակ երկար թելիկներու կը վերածուին, որոնք կը փաթթուին փայտիկի վրայ: Եթէ տարան աղտոտ ըլլայ, ապա դուք անմիջապէս բամբակին վրայ կեղտ կը տեսնէք», – Sputnik Արմենիայի հետ զրոյցին կը բացատրէ վաճառող Էրիկը (անունը փոխուած է):
Ան կը նշէ, որ իր բեռնատարին մէջ պահպանուած են բոլոր առողջապահական չափանիշները: Ինչ կը վերաբերի գոյնին եւ համին, ապա շաքարին սննդային ներկանիւթ կ’աւելցնեն, որ հրուշակագործները կ’օգտագործեն աղանդեր պատրաստելու համար:
Փոփոխութիւններ կը պահանջեն
Այս գործին մէջ ներգրաւուած միւս քաղաքացիները կը կարծեն, որ քաղաքապետարանը պէտք է փոփոխութիւններ նախաձեռնէ, բայց այնպիսի փոփոխութիւններ, որոնք թոյլ կու տան մարդոց աշխատելու:
«Դուք կրնաք պաղպաղակ կամ հոթ–տոկ գնել եւ ուտել փողոցին մէջ: Ի դէպ` ձեր ուտելու ընթացքին կրնայ քամի բարձրանալ եւ փոշոտել մթերքը: Իսկ ի՞նչ պէտք է ընել այդ պարագային», – կը հարցնէ վաճառող Հայկը (անունը փոխուած է):
Հայկը կը կարծէ, որ քաղցր բամբակը երեխաներու սիրած քաղցրեղէններէն ամենաանվտանգն է: Աւարտին կ’աւելցնէ` յամենայնդէպս բամբակին մէջ քաղցրի պարունակութիւնն աւելի քիչ է, քան քոնֆետներու եւ աղանդերու մէջ:
