ԵՐԵՎԱՆ, 18 մայիսի — Sputnik, Նելլի Դանիելյան. Զվարթ Բուդաղյանը ժամանակին Ողջաբերդում երկհարկանի, 5–սենյականոց տուն ուներ, բակում` հացատուն, հավաբույն ու գոմ։ Այսօր այդ ամենից մնացել է միայն տունը` թեքված, կիսաքանդ ու ճաքած պատերով։ Տիկին Զվարթն էլ երբեմնի մեծ տան մեկ սենյակում է ապրում. մնացած սենյակներն անվտանգ չեն։
«Որ անձրևը, օձն ու կարիճը տուն չլցվեն, ճաքերի մեջ լաթեր եմ մտցրել։ Հատակի ճեղքերն էլ քարերով լցրել, փակել եմ։ Բայց պատերն ամեն րոպե կարող են շուռ գալ։ Տղաս կատակով ասում է` մեր տան առաջին զոհը մայրս է լինելու»,– կիսավեր տունը ցույց տալով` պատմում է նա։
Տանը, որտեղ ժամանակին 11 հոգանոց մեծ ընտանիք էր ապրում, տիկին Զվարթն այսօր մենակ է։ Որդիներն ընտանիքներով հեռացել են Ռուսաստան` աշխատանք ու ապրուստ գտնելու։ Ինքը մնացել է` հուսալով, որ մի օր կստանա 2 տասնամյակ առաջ խոստացած ու առ այսօր չվճարված փոխհատուցումն ու որդիների համար գոնե մի բնակարան կգնի, որ հայրենիքում տուն ունենան։
Գյուղում փոխհատուցում չստացածների կողքին նաև չստացողներն են շարունակում ապրել կիսավեր տներում, թեև համագյուղացիները նշում են, որ բոլորն էլ այդ գումարով ժամանակին տուն են գնել։
«Որ ասում են` չեն առել, սուտ են ասում։ Բոլորը, ովքեր փող են ստացել, տուն առել են, բա հո չէին մնալու փլված տների մեջ։ Մեկը` Ջրվեժ, մեկը` Մասիվ, մեկը` Աբովյան, ամենքն էլ իրենց չափով առել են»,– ասաց տիկին Զվարթը։
Ողջաբերդ գյուղի այն տունը, որտեղ տիկին Ժանետը տարիներ առաջ հարս էր եկել, այսօր քարերի կույտի է վերածվել։ 1990-ական թվականների սկզբին Ողջաբերդում տեղի ունեցած առաջին մեծածավալ սողանքից հետո գյուղի այլ տասնյակ գյուղերի թվում վթարային էր դարձել նաև Բուդաղյանների տունը։
Փոխհատուցում ստացողների ցանկում է նաև տիկին Ժանետը, թեև, ինչպես պարզվեց, նա այդ գումարը չի էլ տեսել։
Տիկին Ժանետը պատմում է, որ 1997թ–ին Հայաստանի այն ժամանակվա կառավարությունը գյուղում ուսումնասիրություններ կատարեց ու վթարված տների բնակիչներին փոխհատուցումներ տրամադրեց` նոր բնակարաններ գնելու համար։
«Մեզ փողը հատկացրել են, բայց մենք էն ժամանակ սկեսուրիս հետ էինք ապրում։ Գումարը տվեցին իմ սկեսուրիս։ Նա էլ մեծ կին էր, կեսը պարտքերը փակեց, մնացածը որդիներին բաժանեց»,– հիշում է տիկին Ժանետը։
Մինչ բնակարանային խնդիրը լուծելը կառավարությունը Բուդաղյանների ընտանիքին նաև վագոն տնակ էր տրամադրել։ Այդ վագոն տնակում այսօր արդեն տիկին Ժանետը որդու ընտանիքի հետ է ապրում ու թոռնիկներին մեծացնում։ Բայց վտանգավոր գյուղից հեռանալ չեն պատրաստվում։ Տուրիստական երթուղու վրա գտնվող գյուղում քիչ թե շատ կայուն եկամուտ կա։ Հոսող հողը հարուստ բերք է տալիս, որը վաճառում են Գառնի տանող ճանապարհով երթևեկողներին ու այդ եկամուտով ապրում` սողանքի մշտական վախը սրտում։
Վերջին սողանքը Ողջաբերդում 1 շաբաթ առաջ է գրանցվել։ Փլվել է գյուղացիներից մեկի բակում կառուցված առանձին շինությունը` հացատունը։
Գյուղում որպիսություն հարցնողներին ամենատարածված պատասխանն է` դեռ լավ ենք, ինչը նշանակում է` տունը դեռ չի քանդվել։
Ողջաբերդի խնդրի ուսումնասիրությունը ցույց է տվել, որ գյուղի 106 ընտանիք փոխհատուցման ենթակա են։ Այս մասին Sputnik Արմենիային հայտնեց Կոտայքի մարզպետ Ռոմանոս Պետրոսյանը` միաժամանակ, սակայն, փաստելով, որ պետական բյուջեով փոխհատուցման գումար նախատեսված չէ, հաշվարկներ էլ արված չեն։
«Անհրաժեշտություն կա այդ գործընթացը զրոյից մեկնարկելու, նախ` միջգերատեսչական հանձնաժողով կազմավորելու, ապա` տեղում ուսումնասիրություններ իրականացնելու, որպեսզի շահառուների թիվը հստակեցվի, հատկապես, որ մի քանի աստիճանի վթարայնության մասին է խոսքը, որոնցից 20-25-ը 4-րդ աստիճանի վթարայնություն ունեն։ Դրանից հետո արդեն պետությունը կարող է քննության առնել իր բյուջեից կամ պահուստային ֆոնդերից այդ ծրագիրը ֆինանսավորելու հարցը»,– ասաց մարզպետը։
Կառավարությունում քննարկումներից հետո մարզպետը խոստանում է արդեն հստակ առաջարկներով հանդիպել ողջաբերդցիների հետ ու նրանց հետ քննարկել հնարավոր լուծումները։
Կառավարության քննարկումները, մարզպետի կանխատեսումներով, կավարտվեն հունիսի կեսին։
