00:00
01:00
02:00
03:00
04:00
05:00
06:00
07:00
08:00
09:00
10:00
11:00
12:00
13:00
14:00
15:00
16:00
17:00
18:00
19:00
20:00
21:00
22:00
23:00
00:00
01:00
02:00
03:00
04:00
05:00
06:00
07:00
08:00
09:00
10:00
11:00
12:00
13:00
14:00
15:00
16:00
17:00
18:00
19:00
20:00
21:00
22:00
23:00
Ուղիղ եթեր
Լուրեր
09:33
46 ր
Ուղիղ եթեր
Լուրեր
10:00
46 ր
Ուղիղ եթեր
Ուրիշ նորություններ
10:47
5 ր
Ուղիղ եթեր
Լուրեր
11:00
46 ր
Ուղիղ եթեր
Լուրեր
13:00
46 ր
Ուղիղ եթեր
Լուրեր
14:00
46 ր
Ուղիղ եթեր
Լուրեր
17:00
46 ր
Ուղիղ եթեր
Լուրեր
18:00
46 ր
Ուղիղ եթեր
Լուրեր
19:00
46 ր
ԵրեկԱյսօր
Եթեր
ք. Երևան106.0
ք. Երևան106.0
ք. Գյումրի90.1

Հայկական հիվանդության մեծ գաղտնիքը, կամ ինչու է Ադրբեջանը թաքցնում իր հիվանդներին

© Sputnik / Григорий Сысоев / Անցնել մեդիապահոցДоктор клинической больницы
Доктор клинической больницы - Sputnik Արմենիա
Բաժանորդագրվել
Ադրբեջանում որոշակի իմաստով արգելված է հիվանդանալ հայկական (երևանյան) կամ պարբերական կոչվող հիվանդությամբ. հիվանդներին նման ախտորոշում չեն տալիս և բուժում են ամեն հիվանդության դեմ, բայց միայն ոչ այդ հիվանդության, իսկ հիվանդների վիճակագրությունը հետևողականորեն թաքցնում են... Հենց նման հետևության է հանգել երևանցի բժիշկը, որն ավելի քան 10 տարի ուսումնասիրում է այս թեման:

Լիլիթ Հարությունյան, Sputnik Արմենիա

Հայկական հիվանդությունը, որ սովորաբար անվանում ենք երևանյան հիվանդություն, միշտ պարուրված է եղել առեղծվածով։ Այս հիվանդության խորհրդավորության հիմքում դրա էթնիկ ծագումն է:

Երևանցի բժիշկ Հայկ Մանասյանը, որը մասնագիտացած է այս ոլորտում, սեփական հետաքննությունն է անցկացրել և Sputnik Արմենիայի թղթակցին ներկայացրել ստացված արդյունքները։

Ինչի՞ մասին է լռում Ադրբեջանը

Հայկ Մանասյանը հետազոտությունների արդյունքները ցույց են տվել, որ հայկական հիվանդությունն ավելի շատ առեղծվածներ ունի, քան ենթադրվում էր։

Траурное шествие в Ереване 8 марта 1988 года в память о жертвах Сумгаитского погрома - Sputnik Արմենիա
Բաքվում առաջ են մղում դեպքերի ամենաանհեթեթ վարկածը. փորձագետը` Սումգայիթի ջարդերի մասին

«Երբ PubMed–ի բազայում տվյալներ էի որոնում Ադրբեջանում  հիվանդության տարածվածության մասին, պարզվեց, որ այնտեղ ոչ մի հրապարակում չկա. ո՛չ հետազոտություն, ո՛չ գիտական աշխատանք։ Համեմատության համար ասեմ`  Արցախի բնակիչների շարքում պարբերական հիվանդության մասին երկու հրապարակում կա, կան հոդվածներ Վրաստանից, որոնցում, ի դեպ, նշվում է, որ իրենց երկրում պարբերական հիվանդությամբ հիվանդանում են բացառապես հայերը։ Մի խոսքով` տպավորություն է ստեղծվում, որ Ադրբեջանում այդ հիվանդության մասին տվյալները պետական գաղտնիք են»,- ասում է բժիշկը:

Տեղեկություններ որոնելիս ադրբեջանական ֆորումներից մեկում հանդիպեցի նման վերնագրի` «Պարբերական հիվանդություն... ինչ–որ մեկը բուժո՞ւմ է»։  Կայքում մի քանի ադրբեջանցիների միջև քննարկում է ընթացել 2012-ին: Բանավեճից մի քանի մեջբերում ներկայացնենք։

«Ինչ-որ մեկը գիտի՞` որտե՞ղ են Բաքվում անալիզ վերցնում»: «Մի տանջվեք, Բաքվում անալիզ չեն վերցնում»:

«Ո՞վ է ախտորոշում: Ո՞վ է բուժում այս հիվանդությունը»։

«Կարծում էի, որ միայն ինձ մոտ է ՊՀ (պարբերական հիվանդություն): Երեք տարեկանից հիվանդ եմ։ Հետազոտել եմ ամեն ինչ: Ոչ ոք չի խոսել ՊՀ մասին, ոչ ոք նույնիսկ չգիտեր: Անթիվ ախտորոշումներ են արել` բրուցելյոզից մինչև դիսկինեզիա: Նույնիսկ կույր աղիքս են հեռացրել: Ես ինքս ախտորոշեցի հիվանդությունն արդեն հասուն տարիքում, երբ սկսեցի օգտվել համացանցից։ Կոլցիխինը (ՊՀ–ից բուժվելու դեղ` խմբ.) դուրս է գրում մի բժիշկ Բաքվի փորձառական կլինիկայից»։

Իսկապես, տպավորություն է ստեղծվում, որ այդ երկրում այս հիվանդությունն օրենքից դուրս է: Այլ կերպ ասած` Ադրբեջանի քաղաքացիներին «արգելված» է հիվանդանալ հայկական հիվանդությամբ։

© Photo : Screenshot / Youtube / Diagnose. TVՀատված Հայկ Մանասյանի ֆիլմից
Հայկական հիվանդության մեծ գաղտնիքը, կամ ինչու է Ադրբեջանը թաքցնում իր հիվանդներին - Sputnik Արմենիա
Հատված Հայկ Մանասյանի ֆիլմից

«Այսպիսով, ակնհայտ է, որ Ադրբեջանում կան նման հիվանդությամբ տառապող մարդիկ: Սակայն նրանք անտեսված են: Նրանցից շատերը փորձում են տեղեկություններ գտնել համացանցում, որպեսզի հետազոտություն անցնեն և բուժվեն իրենց երկրից դուրս։ Առողջապահական մարմինները, կարծես, ոչինչ չգիտեն և չեն ուզում իմանալ այդ հիվանդության մասին», - ասում է Մանասյանը։

Բժիշկը վերջում պատմում է 2015թ.-ին Գերմանիայում տեղի ունեցած 8-րդ միջազգային համագումարում իր դիտարկումների մասին՝ նվիրված պարբերական հիվանդությանը և ուրիշ այլ պաթոլոգիաների:

«Պաստառներից մեկի վրա հետաքրքիր վերնագիր կար». «FMF գենային մուտացիայի տարածվածությունը Ադրբեջանում»: Ավելի մեծ հետաքրքրություն են առաջացրել հետազոտության հեղինակները՝ Բերդելի, Մուխտարովա, Օզ, Մուսաև: Բացի վերջինից, բոլորը թուրք գիտնականներ են, որոնք ներկայացնում են Իզմիր քաղաքի Էգեյան համալսարանը: Հատկանշական է, որ գիտնականներն իրենց տվյալներում թուրքական Իզմիր քաղաքի կողքին գրել են Ադրբեջան, իբր նրանք ներկայացնում են հենց այդ երկիրը: Ամենայն հավանականությամբ, հեղինակները մտածել են, որ ոչ ոք ուշադրություն չի դարձնի այդ կեղծիքին», – ասում է բժիշկը:

© Photo : Screenshot / Youtube / Diagnose. TVՀայկ Մանասյան
Հայկական հիվանդության մեծ գաղտնիքը, կամ ինչու է Ադրբեջանը թաքցնում իր հիվանդներին - Sputnik Արմենիա
Հայկ Մանասյան

Նրա խոսքով` նրանց ներկայացրած ուսումնասիրության մեջ խոսվել է 268 հիվանդների մասին: Դա նշանակում է, որ Ադրբեջանում կան հարյուրավոր մարդիկ, որոնք տառապում են հայկական հիվանդությամբ։ Այնուամենայնիվ, նրանց գեները հետազոտվում են։ Մեկ այլ բան է, որ այդ մասին գիտեն սահմանափակ թվով բժիշկներ, և այդ հիվանդների մասին տեղեկատվությունը փակ է։ Միաժամանակ, Ադրբեջանում հայկական հիվանդության հետ կապված իրավիճակը գտնվում է թուրք գիտնականների սևեռուն ուշադրության տակ:

Գեների գերդոզավորում

«Հազարավոր տարիներ առաջ, երբ չեն եղել պատվաստանյութեր, հակաբիոտիկներ, մարդիկ անզոր են եղել մահացու համաճարակների առաջ։ Եվ մարդկանց որոշակի խմբի մոտ հայտնվել է գենի մուտացիա, որը հանգեցրել է իմունային համակարգի հիպերակտիվության: Դրա շնորհիվ նրանց հաջողվել է փրկվել», – պատմում է բժիշկը:

Մասնագետի խոսքով` այդ շեղումը մարդու օրգանիզմում գործարկում է ակտիվ բորբոքային գործընթաց, որի ընթացքում վարակները կորցնում են ուժը:

«Մուտացիայի ենթարկված գենը հետագայում փոխանցվում է սերնդեսերունդ` ձևավորելով պոպուլյացիա, որի գենոֆոնդում այսօր էլ կարելի է գտնել այն», – ասում է Մանասյանը։

Российско-израильский блогер Александр Лапшин перед началом пресс-конференции (22 января 2019). Еревaн - Sputnik Արմենիա
Լապշինի «Բաքվի ճեպընթացը». բլոգերը գիրք է գրելու իր անհաջողությունների մասին

Բժիշկը բացատրում է, որ պարբերական հիվանդության էությունը նման գեների գերդոզավորումն է: Այսինքն, եթե մարդը ժառանգում է բորբոքային ակտիվության բարձր մակարդակով գենը միայն հորից կամ մորից, ապա նա, որպես կանոն, բարձր դիմադրողականությամբ բացարձակ առողջ մարդ է, եթե մուտացիայի ենթարկված գենը փոխանցվում է երկու ծնողներից, ապա արդեն ակնհայտ է լուրջ հիվանդություն: Համեմատության համար պետք է նշել, որ յուրաքանչյուր երրորդ հայի մոտ կա այդ գենը, իսկ հիվանդությամբ տառապում է 100-150–ից մեկը:

Ինչո՞ւ «հայկական»

Այն, որ հիվանդությունն ազգային պատկանելություն ունի, պարզ է դառնում արդեն 20-րդ դարի 50-ական թվականներին:

Ամերիկացի բժիշկ, պրոֆեսոր Հոբարտ Ա. Ռեյմանը, որը հետազոտություններ է անցկացրել Լիբանանում, 1954թ.-ին գրում է. «Լիբանանն անսովոր հնարավորություններ է տրամադրում այս հիվանդությունն ուսումնասիրելու համար։ Արաբ բնակչության շարքում, որոնք կազմում են 1,3 միլիոն մարդ, ապրում են մոտավորապես հարյուր հազար հայեր։ Հինգ տարվա ընթացքում արձանագրվել է պարբերական պերիտոնիտով հիվանդանալու 72 դեպք։ Հիվանդների շարքում 49 հայ կա և 23 արաբ։ Այստեղ հիվանդությունն անվանում են «հայկական»»:

Թեև շատ աղբյուրներում նշում են, որ հայերից բացի պարբերական հիվանդությունը տարածված է նաև հրեաների, արաբների և թուրքերի շարքում, դա այդքան էլ չի համապատասխանում իրականությանը. հիվանդությունը չի հանդիպում Արաբական թերակղզու արաբների, աշքենազի հրեաների մոտ, որոնք կազմում են աշխարհի հրեաների մոտ 80 տոկոսը։ Ինչ վերաբերում է Թուրքիային, ապա այս դեպքը յուրահատուկ է: Բանն այն է, որ հիվանդությունը տարածված է Թուրքիայի հենց արևելյան շրջաններում, այսինքն` պատմական Արևմտյան Հայաստանում, որտեղ օսմանյան կայսրությունը Ցեղասպանություն է իրագործել` հայ ժողովրդին բնաջնջելու համար:

© Photo : Screenshot / Youtube / Diagnose. TVՀատված Հայկ Մանասյանի ֆիլմից
Հայկական հիվանդության մեծ գաղտնիքը, կամ ինչու է Ադրբեջանը թաքցնում իր հիվանդներին - Sputnik Արմենիա
Հատված Հայկ Մանասյանի ֆիլմից

Ավելի ուշ գիտնական Հարի Գելերը որոշում է հիվանդությունն անվանել «ընտանեկան միջերկրածովյան տենդը» (FMF), քանի որ այն հանդիպում է միջերկրածովյան շրջանի հրեաների ու արաբների մոտ։ Անվանումը լայն տարածում է գտել, սակայն բժիշկ Մանասյանը համաձայն չէ դրա հետ։

«Հայտնի է, որ Միջերկրական ծովի շատ ժողովուրդների, օրինակ` իտալացիների, իսպանացիների, հույների մոտ հիվանդության կենտրոնացումը չափազանց ցածր է: Ֆրանսիայում գրեթե բոլոր հիվանդներն ունեն հայկական արմատներ», – ասում է նա:

Բժիշկը համոզված է, որ նման բնորոշում տրվել է միայն նրա համար, որպեսզի ջնջվեն հիվանդության ազգային սահմանները: Ինչ վերաբերում է Միջերկրական ծովի շրջանում ապրող հրեաներին ու արաբներին, ապա, նրա կարծիքով, բորբոքային ակտիվության բարձր մակարդակով գենը նրանք ժառանգել են փյունիկցիներից, որոնք դարեր շարունակ բնակվել են Միջերկրական ծովի արևելյան և հարավային ափերին:

Լրահոս
0