Կարինէ Յարութիւնեան, Sputnik
Գորգագործ–նկարիչի կրթութիւն, յետոյ աշխատանք կարի արհեստանոցի մէջ, որուն ալ յաջորդած է մանկաբարձութիւն սորվիլը: Տիկին Լիլիթի ստացած կրթութիւնն ու աշխատանքը տարաբնոյթ եղած են` մէկը միւսէն ծայրայեղ տարբեր, ինչպէս անոր կեանքը դասաւորուած է:
Լիլիթ Աւագեան ծնած է Երեւան, մեծ գերդաստանի մէջ. Լիլիթի հայրը 6 քոյր եւ 5 եղբայր ունի, որոնք ալ արդէն իրենց երեխաներն ունին: Տիկին Լիլիթի մանկութիւնը հեքիաթի պէս անցած է` մեծ գերդաստան, աշխոյժ հաւաքներ, որոնց ժամանակ երգն ու պարն անպակաս եղած են: Իւրաքանչիւր տօն` Վարդավառ, Խաղողօրհնէք, ընտանիքով նշելու ու բոլորն իրար գլխու հաւաքուելու առիթ եղած է:
«Ընտանեկան աղմուկ-աղաղակը հաճելի երեւոյթ էր մեզի համար. հիմա ափսոսանքով կը յիշեմ այդ տարիները: Ինչքան մեծ էր մեր ազգութիւնը, այնքան համախմբուած էինք. իրար հետ անցուցած ենք հնարաւոր բոլոր տօները: Հաւատացէք, որ անգամ չէինք ալ մտածեր ընկերային պայմաններու մասին, կարեւորը` բոլորս միասին էինք»,–կ’ըսէ տիկին Լիլիթը:
Ան մանկութեան տարիներուն չէ ալ իմացած` ընկերային խնդիրն ինչ բան է, արդեօ՞ք իրենք ունին ֆինանսական խնդիրներ, քանի որ հայրը երբեք ցոյց չէ տուած, թէ ինչպէս գումար կը վաստակէ: Հայրն ամէն ինչ ըրած է, որ չորս երեխաներն ալ կրթութիւն ստանան:
Լիլիթ Աւագեան նախ յաճախած է Թերլեմեզեանի անուան գեղարուեստի ուսումնարանը, աւարտելէ ետք պարապ չմնալու համար կարի արհեստանոցի մէջ աշխատած է: Աշխատանքի ժամանակ թերթերէն մէկուն մէջ յայտարարութիւն տեսած է, որ Բժշկական ուսումնարանին մէջ ընդունելութիւն կայ, եւ 10 օրուան մէջ anatomy պարապելով` ընդունուած է ուսումնարանի մանկաբարձութեան բաժինը: Համալսարանը աւարտելէ ետք ստացած է գերազանցութեան վկայականն ու... ամուսնացած:
«Դասախօսներէս մէկը հիւանդանոցի մէջ կ’աշխատէր ու ինծի կը համոզէր, որ աշխատիմ իմ մասնագիտութեամբ: Ծննդատան մէջ փորձնական աշխատանքի ժամանակ ուսանողներ կային, որ ծննդաբերութեան գործընթացը տեսնելուն կը խուսափէին, իսկ ես կը վայելէի այնտեղ անցուցած ժամերս: Կը մտածէի, թէ մայրերը ինչպէս նոր կեանք կու տան, նորածինը տեսնելու անոնց բերկրանքը կը զգայի: Ուղղակի անբացատրելի զգացողութիւններ էին»,– կը պատմէ տիկին Լիլիթը:
Քաղաքի, գերդաստանի աշխոյժ կեանքէն ետք տիկին Լիլիթ կ’ամուսնանայ ու կ’երթայ Սիսիանի Գորայք գիւղ: Ան ամուսնուն` Գրիգոր Միքայէլեանի հետ ընտանիք կազմած է իրենց հարեւաններէն մէկուն միջնորդութեամբ: Ամուսնանալէ ետք տիկին Լիլիթ դժուարութեամբ, բայց արագ մտած է գիւղական կեանք ու մերուած տեղի առօրեային հետ` անասուն պահած, կով կթած, պանիր պատրաստած... Հէնց գիւղին մէջ ալ պէտք եկած է անոր ստացած երկու կրթութիւնը` տիկին Լիլիթը գիւղի «շտապօգնութիւն»-ն ու ձեւաւորողը եղած է:
«ճիշդ է` ունէինք բժիշկ, բայց ան Սիսիանէն կու գար` շաբաթը անգամ մը: Գիւղի առաջին բուժօգնութիւնն էի, աւելին` ով կ’երթար բժիշկի հետազօտման, անպայման պէտք է յետոյ իրենց թուղթերը բերէին ինծի, որ կարդայի ու իմ կարծիքս ըսէի: Զուգահեռ գիւղի դպրոցին կ’օգնէի` պաստառներ կը սարքէի, գունազարդէի: Բացի այդ, եթէ ինչ–որ մէկուն տունը առիթ ըլլար, կարկանդակի ձեւաւորումը նոյնպէս ես կ’ընէի»,–կ’ըսէ տիկին Լիլիթը:
Երկու տղայ ունենալէն ու անոնց մեծցնելէն յետոյ, սակայն, ընտանիքով կը տեղափոխուին Արմաւիրի Ոսկեհատ գիւղ, որպէսզի տղաները կարենան բարձրագոյն կրթութիւն ստանալ: Աւանդոյթները չեն փոխուիր` Ոսկեհատի մէջ ալ մինչեւ չարաբաստիկ ապրիլեան պատերազմը տիկին Լիլիթը գիւղի առաջին բուժօգնութեան դերին մէջ էր : Ապրիլեան պատերազմն ընտանիքի առօրեան տակնուվրայ ըրաւ...
Այժմ տիկին Լիլիթը գիւղի դպրոցին մէջ կ’աշխատի` որպէս բուժքոյր: Կ’ըսէ` աշակերտներուն հետ շատ լաւ լեզու գտած է. երեխաներուն հետ շփման քանի մը ժամերը կ’օգնեն, որ «կեանք վերադառնայ»: «Այն դասերէն, որ կը խուսափին, պատճառ կը բռնեն, որ լաւ չեն զգար ու կու գան բուժկէտ: Մարտ 8–ին իրենց ձեռքով պատրաստած բացիկներ նուիրած ինծի, որ ամենէն թանկարժէք նուէրէն ալ թանկ է ինծի համար»,–կ’ըսէ տիկին Լիլիթը:
Մինչ այս` 2 տարի ան նաեւ «Արհեստագիտութիւն» դասաւանդած է. կը խոստովանի, որ առարկան տարած է քանդակագործ տղուն` Արամայիսին գործի ուղղութեամբ: Աշակերտները, ինչ խօսք, սիրով փորագրութեամբ զբաղուած են, աւելին` կարճ ժամանակ անց երկու ցուցադրութիւն կազմակերպած են, որոնցմէ մէկը յուլիս 21–ին` Արամայիսի ծննդեան օրուան նուիրուած:
Երջանկութեան մասին խօսելուն` տիկին Լիլիթ կը նայի Արամայիսին նկարներուն: «Երջանկութեան իմաստն իրականութեան մէջ հասկցայ, երբ մայրացայ, երբ Արամայիսս լոյս աշխարհ եկաւ: Հիմա ուրիշ է, հիմա երջանկութեան իմաստը չեմ հասկնար: Կոտրած են բոլոր ցանկութիւններս: Գուցէ փոքր տղուս` Արսէնին կ’ամուսնացնեմ, տունս լեցուի, ապրելու ցանկութիւնը վերադառնայ... Մօտ երկու կերպար խառնուած է` որդեկորոյս մօր եւ մօր, որ պէտք է ապրեցնէ իր երկրորդ տղուն»,–կ’ըսէ տիկին Լիլիթը:
Այժմ տիկին Լիլիթ մէկ ցանկութիւն ունի` ապրիլեան քառօրեային մասնակցած բոլոր տղաներուն համար յուշ–անկիւն ստեղծել: Անոր խօսքով` այն կրնայ ըլլալ նաեւ Եռաբլուրի մէջ կամ ուրիշ վայրի մը մէջ, բայց պէ՛տք է կեանքի կոչել.տղաները մոռնալ չի կարելի:
... Արամայիս Միքայէլեան զոհուած է 2016 թուականի ապրիլ 4-ին թշնամին ետ մղելու ընթացքին: Այդ տարուան յուլիս 21-ին ան կը դառնար 20 տարեկան:
