Բաքվին բանակցությունները չեն հետաքրքրում. պատերազմի մասին խոսակցություններ են պետք

Հայաստանի ամբողջ տարածքը «պատմական Ադրբեջան» հայտարարելով՝ Բաքուն, ըստ էության, հայտնվեց մի իրավիճակում, որից դուրս գալու ճանապարհ չի երևում։ Անհնար է ավելի շատ բան պահանջել, քան ամբողջ Հայաստանը, ու Բաքուն արդեն ասել է դրա մասին, այնպես որ ախորժակը զսպելը կնշանակի որոշ իմաստով համբավ կորցնել։ Իհարկե, խոսքը ներքին սպառման շուկայի մասին է, քանի որ արտաքին շուկայում ոչ ոք այլևս չի արձագանքում այդօրինակ հայտարարություններին։ Սակայն տեղական նշանակության իմիջային կորուստներն էլ է պետք հաշվի առնել։

Դրանից հետո մնում է միայն մշտապես սպառնալ պատերազմով ու այդ սպառնալիքը հնչեցնելու համար օգտագործել յուրաքանչյուր քիչ թե շատ հարմար հարթակ։ Իսկ Ադրբեջանի պաշտպանության նախարարի ու երկրի ԶՈՒ ղեկավար կազմի ժողովն ամենահարմար վայրն է այդպիսի խոսքերի համար․ «Ղարաբաղյան խնդրի լուծման ձգձգումը տանում է նրան, որ այն վերսկսվի ավելի լայն ծավալով։ Հակամարտությունն առաջիկայում պետք է արդար լուծում գտնի միջազգային նորմերի ու սկզբունքների շրջանակում։ Հակառակ դեպքում հակառակորդը կզգա ադրբեջանցի ժողովրդի կամքն ու հայրենասիրությունը, նաև մեր բանակի զենքի ուժը»։

Ոչ մի նոր բան, իհարկե, ամեն ինչ ասվում է այնպիսի տոնով, ասես այդ «հակառակորդը» ո՛չ կամք ունի, ո՛չ հայրենասիրություն, ո՛չ էլ բանակ։

Հետո էլ, պարոն Հասանովը չի կարող չհասկանալ, որ ադրբեջանական պահանջների նշաձողն այնքան է բարձրացել, որ ըստ էության, եթե դրանք լուրջ ընկալեն, ապա «արդար լուծման» տանող բանակցություններն անիմաստ են դառնում։ Եթե դու ամեն ինչ ես ուզում, եթե չի լինելու ոչ մի փոխզիջում, ներառյալ Երևանի ու Սյունիքի պատկանելության հարցը, ապա ինչի՞ մասին կարելի է բանակցել։ Այն, որ ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը շարունակում է ջանքեր գործադրել բանակցությունները կառուցողական հուն մտցնելու ուղղությամբ, կարող է միայն մեկ բան նշանակել․ համանախագահները պարզապես լուրջ չեն վերաբերվում այդ բզբզոցին։

Միաժամանակ ադրբեջանական կողմը պնդում է, որ օրուգիշեր միայն «առարկայական», ինչպես ինքն է կոչում, բանակցությունների մասին է մտածում։

Միաժամանակ ՀՀ նախագահը կարծում է, ու Երևանը պետք է պահանջի առավելագույնը, իսկ երկրի ԱԳՆ-ն հայտարարում է, որ Ստեփանակերտն անպայման պետք է մասնակցի բանակցություններին, ու դրան այլընտրանք չկա։

Այս ամենը ևս մեկ անգամ հաստատում է տարածված կարծիքն այն մասին, որ Բաքվին բանակցություններ պետք չեն․ այն փաստը, որ դրանք անցկացվում են (կամ անցկացվելու են) օգտագործում են միայն ներքին լսարանի մոտ արդարանալու համար, թե ինչու սուր ճոճող Բաքուն ոչ մի կերպ չի սկսում հաղթական պատերազմը։ Այնտեղ նաև լավ են հասկանում, որ երկրի այսօրվա ղեկավարության` իշխանական ղեկին մնալը ուղղակիորեն կախված է Արցախի խնդրից, ու ինչքան ավելի երկար այդ խնդիրը անորոշ վիճակում մնա, այնքան ավելի երկար կգոյատևի Ադրբեջանի գործող իշխանությունը։

Բաքվին ոչինչ չի մնում անելու, քան մշտապես պատերազմի մասին խոսել։ Սակայն բանն այն է, որ Բաքուն չի կարող պատերազմ սկսել. լայնածավալ պատերազմը երկու երկրների համար էլ աղետալի կլինի, իսկ կանխատեսելի արդյունքներով «կառավարելի» պատերազմի համար պետք են արտաքին խաղացողների վստահելի երաշխիքները։ Անկարայից բացի Բաքվին ոչ ոք այդպիսի երաշխիք չի տալիս ու չի էլ տա, իսկ Թուրքիայի իրավասությունները, նույնիսկ հաշվի առնելով նրա տարածքային հավակնոտությունը, այդքան լայն չեն։

Ադրբեջանական միանման հայտարարություններին ի պատասխան` հայկական կողմը այս անգամ նշեց, որ պատրաստ է իրադարձությունների ցանկացած զարգացման, իսկ Բաքի վիճակը լավ չի լինի, եթե այնտեղ համարձակվեն կրկնել 2016-ի ապրիլը։ Արդյո՞ք այդ խոսքերը նշանակում են, որ նոր ագրեսիայի դեպքում Հայաստանն իրեն բոլոր պարտականություններից ազատ կհամարի։ Դժվար թե։ Հենց նույն արտաքին խաղացողները Երևանի վրա պակաս ազդեցություն չունեն, քան Բաքվի․ միայն թե Երևանի համար ավելի հեշտ է այն առումով, որ Անկարայի կարծիքը հաշվի առնելու անհրաժեշտություն չկա։

Իսկ Նախիջևանի հետ կապված խոսակցությունները` դիրքերի առաջխաղացման ու սեփական հողերի տասնյակ հեկտարներ «ազատագրելու» հետ կապված, նույն նպատակին է ծառայում ՝ հայրենակիցներին կերակրել քարոզչությամբ։ Հայաստանը, բնականաբար, չի ենթարկվում այդ սադրանքներին, Բաքուն էլ հասկանում է, որ Նախիջևանի կողմից ագրեսիայի դեպքում գործ կունենա ՀԱՊԿ-ի հետ, ընդ որում՝ կազմակերպության միջամտությունը ուղղակիորեն կբխի մասնակիցների միջև եղած պայմանավորվածություններից։

Ֆուտբոլի առաջնությունից հետո՝ օգոստոսին, Ադրբեջանի նախագահ Ալիևը Մոսկվա է մեկնելու։ Բնականաբար, Արցախի թեման էլ կշոշափվի, ու ադրբեջանական կողմը պետք է աշխատի պահել դեմքը։ Դժվար կլինի։ Դա հնարավոր կարող է դառնալ միայն այն դեպքում, եթե պաշտոնական Բաքուն անտեսի սեփական ներքին լսարանին։