ԵՐԵՎԱՆ, 15 մարտի — Sputnik. Հայաստանի ու Ադրբեջանի ռազմականացման վերաբերյալ միջազգային զեկույցները միշտ չէ, որ արտացոլում են իրականությունն ու ուժերի իրական հաշվեկշիռը։ Այսօր Sputnik Արմենիայի մամուլի կենտրոնում կայացած ասուլիսի ժամանակ նման կարծիք հայտնեց «razm.info» կայքի վերլուծաբան, թուրքագետ, ադրբեջանագետ Տարոն Հովհաննիսյանը։
Խոսքը մասնավորապես Ստոկհոլմի խաղաղության միջազգային հետազոտությունների ինստիտուտի (SIPRI) զեկույցի մասին է, որում նշվում է, թե 2016-2017 թվականներին Հայաստանն ու Ադրբեջանը 700 միլիոն դոլարի զենք են գնել։
Փաստաթղթում նշվում է` վերջին երկու տարիների ընթացքում Հայաստանը 124 միլիոն դոլարի զենք է գնել։ Հաշվետվության համաձայն` Հայաստանին զենքի մատակարարումների 100%-ն ապահովել է Ռուսաստանը: Իսկ Ադրբեջանը 27-րդ տեղում է` երկու տարվա ընթացքում այն 551 միլիոն դոլարի զենք է գնել։
Երկու երկրների ցուցանիշների զգալի տարբերությունը, Հովհաննիսյանի կարծիքով, պայմանավորված է առաջին հերթին զեկույցի հեղինակների տեղեկացվածության ու պատրաստվածության ոչ բավարար մակարդակով։ SIPRI-ի փաստաթղթերը թերի են և ոչ ճշգրիտ մասնավորապես Հարավային Կովկասի վերաբերյալ։
«Իհարկե, կազմակերպությունն ուսումնասիրում է զենքի գլոբալ շուկայում տիրող իրավիճակը, և Հայաստանի ու Ադրբեջանի նման փոքր երկրները կարող են դուրս մնալ հետազոտության հեղինակների ուշադրությունից։ Չեմ կարծում, որ ստոկհոլմյան կենտրոնում Հայաստանի և Ադրբեջանի ուղղությամբ մասնագիտացող փորձագետներ կան։ Այդ առումով որոշակի դիլետանտությունը լրիվ հասկանալի է»,- ասաց նա։
Իրականում պետք է հաշվի առնել, որ Հայաստանն ու Ադրբեջանը տարբեր գներով են Ռուսաստանից զենք գնում։ Հայաստանը որպես ՀԱՊԿ դաշնակից զենքը ներքին ռուսական գներով է ստանում, իսկ զենքի որոշ տեսակներն էլ ընդհանրապես անվճար են տրվում։ Իսկ Ադրբեջանը զենքն ու ռազմական տեխնիկան ստանում է միջազգային գներով։ Այստեղից էլ առաջանում է թվերի տարբերությունը, պարզաբանում Տարոն Հովհաննիսյանը։
SIPRI-ի զեկույցներում բազում փաստագրական սխալներ կան։ Օրինակ` 2016 թվականի հաշվետվության մեջ Ադրբեջանին նվիրված հատվածում նշվում է, որ այդ տարի Բաքուն Իսրայելից «Երկաթե գմբեթ» հակահրթիռային համակարգեր է գնել։ Մինչդեռ 2016 թվականի դեկտեմբերին Ադրբեջանի ռազմարդյունաբերության նախարար Յավեր Ջամալովը հայտնել էր, որ «Երկաթե գմբեթի» համար բանակցությունները չեն ավարտվել։
«SIPRI-ի զեկույցներում այդպիսի բազում չճշտված ու սխալ բաներ կան», — նշեց փորձագետը։
Նրա խոսքով` պետք է նաև հաշվի առնել, որ Ադրբեջանի ծախսերի մեծ մասը բաժին է ընկնում Կասպիական նավատորմի ապահովմանը, նավերի կառուցման ու հիմնականում իսրայելական հականավային հրթիռների ձեռք բերման համար։ Ադրբեջանի ծովային ուժերը հասկանալի պատճառներով չեն մասնակցելու ղարաբաղյան հակամարտությանը, հետևաբար` ռազմածովային նավատորմի ծախսերը պետք չէ հաշվի առնել ուժերի համեմատության մեջ։
