ԵՐԵՎԱՆ, մարտի 12 — Sputnik, Աշոտ Սաֆարյան. Թուրքիայում ապրող և մահմեդականություն ընդունած հայերը ցանկացած պատեհ պահի կարող են մեծ գերտերությունների տարատեսակ աշխարհաքաղաքական նախագծերի ու հավակնությունների համար կարևոր գործոն դառնալ, սակայն բուն հայերի շահերի տեսակետից նման հնարավորությունը չափազանց կասկածելի է։
Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում այսպիսի կարծիք հայտնեց «Արևմտահայոց ազգային համագումար» կազմակերպության ազգային խորհրդի հիմնադիր անդամ Արագած Ախոյանը։ Քաղաքական գործիչը նշեց, որ տարբեր տվյալների համաձայն` Թուրքիայում բնակվող ծպտյալ հայերի քանակը տատանվում է 3-4 միլիոնի սահմաններում։
Մի քանի շաբաթ առաջ Թուրքիայի հանրային ծառայությունների կայքում նոր հարթակ է գործարկվել, որի միջոցով երկրի քաղաքացիները կարող են գտնել իրենց տոհմածառը` համակարգում գրանցելով սեփական անունը, ազգանունն ու ծննդյան տարեթիվը։ Թուրքիայում մեծ իրարանցում էր առաջացրել, քանի որ նոր հարթակի շնորհիվ թուրքերից շատերը պարզել էին, որ իրենք հայկական ծագում ունեն։ Որոշ հասարակական գործիչներ ու լրագրողներ դեմ էին ցուցակները բացելուն` մտավախություն ունենալով, որ դա կարող է անկանխատեսելի հասարակական հետևանքներ ունենալ։
Նման կարծիք ունի նաև Ախոյանը։ Ըստ նրա` Թուրքիայում հայկական գործոնը հսկայական քաղաքական նշանկություն ունի։
«Սակայն ես կարծում եմ, որ Թուրքիայի հայերը չպետք է մեծ գերտերությունների ձեռքում մանրադրամ դառնան։ Մենք արդեն մեկ անգամ տեսել ենք` ինչով է դա ավարտվում», —ասաց նա։
Քաղաքական գործիչը համոզված է` Թուրքիայի համար ամեն վատ բան Հայաստանի ու հայերի համար լավ չէ, որքան էլ դա պարադոքսալ հնչի` չի կարելի միանշանակ պնդել, թե Թուրքիայի հիպոթետիկ փլուզումը Հայաստանին աշխարհաքաղաքական կամ տնտեսական դիվիդենտներ կապահովի։
«Ենթադրենք, թե վաղը Թուրքիան փլուզվում է։ Արդյո՞ք հայկական պետությունը պատրաստ է այդպիսի աղետի տնտեսական, մարդասիրական և քաղաքական հետևանքներին։ Մենք ուզու՞մ ենք, որ մեր կողքին անկայունության ու մշտական հակամարտությունների նոր օջախ ստեղծվի։ Կասկածում եմ, որ դա հիմա պետք է մեզ», — ասում է Ախոյանը։
«Արևմտահայոց ազգային համագումար» կազմակերպության ազգային խորհրդի հիմնադիր անդամն աշխատանքի բերումով պարբերաբար շփվում է Թուրքիայի տարբեր քաղաքական շրջանակների, այդ թվում` «Ժողովուրդների դեմոկրատիա» քրդամետ կուսակցության ու ընդդիմադիր Ժողովրդահանրապետական կուսակցության ներկայացուցիչների հետ։
«Փակ սահմանները թույլ չեն տալիս մեզ ընկալել իրական Թուրքիան։ Հայաստանի նկատմամբ պաշտոնական Անկարայի քաղաքակնությունը հաճախ արմատորեն տարբերվում է թուրք հասարակության ու քաղաքական ուժերի ընկալումից», — ասաց նա։
Ախոյանի կարծիքով` թուրք հասարակությունը չի ուզում պատերազմել Հայաստանի հետ, այն հետըզհետե հասկանում է, որ վաղ թե ուշ պետք է վերջ տալ պատմական վիրավորանքներին ու հարաբերությունները նոր էջից սկսել։
Ախոյանը ճիշտ է համարում Թուրքիայի հետ դիվանագիտական հարաբերությունների հաստատմանն ուղղված արձանագրությունների չեղարկման մասին ՀՀ նախագահի որոշումը։ Մեր զրուցակիցը կարծում է, որ չի կարելի նստել ու անվերջ սպասել Անկարայի «բարի կամքի դրսևորմանը»։ Սակայն պաշտոնական դիվանագիտական հարաբերությունների բացակայությունը չի անտեսում ժողովրդական դիվանագիտության նշանակությունն ու արդիականությունը։
