ԵՐԵՎԱՆ, 7 մարտի — Sputnik, Աշոտ Սաֆարյան. Թուրք հասարակությունում լուրջ դժգոհություն կա` կապված Արևմուտքի, ԱՄՆ-ի և ՆԱՏՕ-ի քաղաքականության հետ. վերջին տարիների սոցհարցումները ցույց են տալիս, որ ՆԱՏՕ-ի նկատմամբ վստահության մակարդակը թուրք քաղաքացիների կողմից անշեղորեն նվազում է։ Այդ մասին Sputnik Արմենիային ասաց ռազմական փորձագետ Դավիթ Հարությունովը։ Նրա խոսքով` խնդիրն այն է, թե որքանով է թուրքական պետությունը պատրաստ հրաժարվել ՆԱՏՕ-ից և կյանքի կոչել հակաամերիկյան և հականատօական հռետորությունը։
Ավելի վաղ Թուրքիայի ՌՕՈՒ պաշտոնաթող գեներալ-մայոր, քաղաքական գործիչ Բեյազիտ Քարատաշը Sputnik Թուրքիային ասել է, որ Անկարան միջուկային պաշտպանության և ՆԱՏՕ-ի համակարգը զսպելու կարիք չունի։
Քարատաշը մեջբերել է ՌԴ Պետդումայի պաշտպանության հարցերի հանձնաժողովի ղեկավարի առաջին տեղակալ Ալեքսանդր Շերինի ասածը, ըստ որի`ՀԱՊԿ երկրները, Սիրիան, Իրանը, Հյուսիսային Կորեան, Չինաստանը և Թուրքիան Ռուսաստանի գործընկերներն են, որոնց Մոսկվան պատրաստ է «պաշտպանել միջուկային հարձակման դեպքում»։
Թուրք քաղաքական գործչի կարծիքով` ռուսական իշխանությունների արտահայտությունները ցույց են տալիս, որ Թուրքիան սեփական անվտանգության ապահովման համար ՆԱՏՕ-ի միջուկային զսպման համակարգի կարիքը չունի։ Մոսկվան ընդգծում է, որ Թուրքիան լիովին հանգիստ կարող է դուրս գալ ՆԱՏՕ-ից, և այդ իրավիճակում Անկարան երաշխիքներ կունենա, որ չի բախվի ինչ-որ սպառնալիքի ազգային անվտանգության ապահովման հարցում։
Ինչպես նշեց Հարությունովը, վերջին շրջանում բազմաթիվ հակասություններ են կուտակվել Անկարայի ու Վաշինգտոնի և Անկարայի ու Բրյուսելի միջև։ Հիմնականում դրանք վերաբերում են Մերձավոր Արևելքում տիրող իրավիճակին։ Բացի դրանից, Թուրքիան տարբեր ոլորտներում բավական ակտիվ համագործակցում է Ռուսաստանի հետ` սկսած սիրիական կարգավորումից և վերջացրած «Տրիումֆ» C-400 ռուսական հրթիռային համալիրներով։
Սակայն փորձագետը հոռետեսորեն է տրամադրված ՆԱՏՕ-ի հետ հարաբերությունները խզելու Անկարայի պատրաստակամության հարցում։ Նա վստահ է, որ թուրքական կողմը դուրս չի գա հռետորության շրջանակից։
«Թուրքիան պարբերական ճգնաժամերն օգտագործում է ԱՄՆ-ի կողմից որոշակի զիջումներ ստանալու համար, բայց տարաձայնությունները չի հասցնում ինչ-որ համակարգային տեղաշարժի։ Ոչ միանշանակ են նաև Ռուսաստանի հետ հարաբերությունները։ Չնայած իրավիճակային մերձեցմանը և ռազմատեխնիկական գործընկերությանը` Մոսկվան և Անկարան շարունակում են մրցակիցներ մնալ միջազգային և տարածաշրջանային օրակարգի առանցքային հարցերում», — ասաց նա։
Թեև այսօր ԽՍՀՄ-ն այլևս չկա, և Թուրքիան կորցրել է Արևելքում ՆԱՏՕ-ի առաջատարի իր կարգավիճակը «խորհրդային սպառնալիքի» համատեքստում, այնուամենայնիվ, երկիրը կարևոր հարթակ է Հյուսիսատլանտյան դաշինքի համար` Մերձավոր Արևելքում և Հյուսիսային Աֆրիկայում ուժերի ցուցադրության տեսանկյունից։
Հարությունովի խոսքով` չպետք է մոռանալ թուրքական բանակի հետագա զարգացման և արդիականացման համար ՆԱՏՕ-ի նշանակության մասին։ Չնայած Թուրքիայի և Ռուսաստանի միջև ռազմական կապերին` թուրքական բանակի զինանոցի հիմնական միջուկն արևմտյան արտադրության տեխնիկան է։ Թուրքիայի ռազմատեխնիկական ծրագրերի մի շարք հեռանկարային ծրագրեր` ավիացիայի, զրահատեխնիկայի, ռազմածովային նավատորմի ոլորտում, հենց ՆԱՏՕ-ի հետ կոոպերացիա են պահանջում և կախված են արևմտյան տեխնոլոգիաներից։
«Եթե Թուրքիան հարաբերությունները խզի արևմտյան գործընկերների հետ, ապա տևական ժամանակով կարգելակի բանակի վերազինման գործընթացը։ Թուրքերը ստիպված կլինեն արմատապես վերանայել իրենց զինված ուժերի զարգացման հեռանկարները», — ավելացրեց փորձագետը։
Նա վստահ է, որ թուրքերը բացարձակ պատրաստ չեն նման սցենարի։ Եվ Ռուսաստանի հետ տեղային համագործակցությունը չի կարող այլընտրանք դառնալ ռազմական հարաբերությունների այն համալիրին, որոնք Անկարան զարգացնում է Արևմուտքի հետ։
