ԵՐԵՎԱՆ, 24 փետրվարի — Sputnik, Աշոտ Սաֆարյան. Թուրքիայի` ինքնակառավարվող տանկեր արտադրելու մտադրությունը ֆանտաստիկայի ժանրից է, կարծում է ՌԴ քաղաքական և ռազմական վերլուծության ինստիտուտի փոխտնօրեն Ալեքսանդր Խրամչիխինը։
Նրա խոսքով` թուրքական ռազմարդյունաբերական համալիրը դեռ չի հասել սեփական տանկերի արտադրության մակարդակի, ու այդ ֆոնին Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի հայտարարությունը կարելի է սովորական փչոց համարել։
Ավելի վաղ Թուրքիայի առաջնորդը հայտարարել էր, որ իրենք պետք է ինքնակառավարվող տանկեր արտադրեն, ինչպես անօդաչու թռչող սարքեր են արտադրում։
«Եթե Թուրքիայի պաշտպանական արդյունաբերությունը սեփական անօդաչու թռչող սարքեր չարտադրեր, ապա սիրիական Աֆրինում կործանված յուրաքանչյուր ԱԹՍ-ն հանրապետությանը շատ վատ կացության մեջ կդներ։ Մենք հիմա այդ մասին չենք մտածում, քանի որ մենք ամեն կործանված սարքը նորով փոխարինելու հնարավորություն ունենք», —«Անադոլուն» մեջբերում է Էրդողանի խոսքերը։
Խրամչիխինը հիշեցրեց, որ Թուրքիայի սեփական Altay տանկի ստեղծման նախագիծն ի սկզբանե շատ դժվարությունների է բախվել։ Օրինակ` նախորդ տարվա հունիսին Թուրքիայի պաշտպանական արդյունաբերության գլխավոր վարչությունը չեղարկել է Otokar ընկերության հետ դեռևս 2007 թվականին ստորագրված գործարքը` կապված տանկերի մշակման ու արտադրության հետ։
Otokar-ն իր հերթին նոր տանկի նախատիպի մշակելու համար պայմանագիր է կնքել հարավկորեական Hyundai Rotem ընկերության հետ ։ Altay-ը պետք է կառուցվեր հարավկորեական K2 Black Panther-ի հիման վրա։ Մեկ տանկը պետք է արժենար 5.5 միլիոն դոլար։ Ի սկզբանե նախատեսվում էր մոտ հազար տանկ հավաքել, բայց այս պահին ընդամենը մի քանի նմուշ է արտադրվել։ Ընդ որում` Аltay տանկի առաջին նմուշը հասարակությանը ներկայացվել է 2016 թվականի մայիսի 11-ին Ստամբուլում անցկացված IDEF-2016 սպառազինության ցուցահանդեսի ժամանակ։
Altay տանկի շարժիչների արտադրության հետ կապված խնդիր է առաջացել։ Tümosan թուրքական ընկերությունը չեղարկել է ավստրիական Austria"s AVL List GmbH ընկերության հետ կնքած գործարքը, որի համաձայն` թուրքական կողմից պետք է փոխանցվեին պատրաստման տեխնոլոգիաները։ Այդ որոշումն ընդունվեց այն բանից հետո, երբ Ավստրիայի խորհրդարանը նախորդ տարի արգելեց զենք ու պաշտպանական տեխնոլոգիա մատակարարել Թուրքիա։ Շարժիչների մշակումը պետք է ավարտվեր 2019 թվականի աշնանը։ Գործարքի արժեքը 206 միլիոն դոլար է գնահատվում։
«Թուրքական իշխանության խնդիրը սրում է նաև այն հանգամանքը, որ ոչ ոք ինքնակառավարվող տանկ չունի։ Նա երևի ուզում է ցույց տալ իր հզորությունը, բայց մենք հասկանում ենք, որ դա անլուրջ է», — ասում է փորձագետը։
Թուրքական ռազմարդյունաբերական համալիրը (ՌԱՀ), փորձագետի գնահատմամբ, այսօր բավականին մեծ է ու հզոր, բայց թուրքերը դեռ չեն կարող ինքնուրույն ավելի բարդ պաշտպանական արտադրություն մշակել ու արտադրել։ Ու նրանք շատ մեծ կախվածություն ունենք արտաքին գործընկերներից` ԱՄՆ-ից, ԵՄ որոշ երկրներից, հնարավոր է` շուտով նաև Ռուսաստանից` հաշվի առնելով, որ նրանք С-400 զենիթահրթիռային համալիրներ են գնում Մոսկվայից։ Թուրքիայի սեփական մշակումները հիմնականում վերաբերում են թեթև զրահատեխնիկային, հրաձգային զենքին, ԱԹՍ-ների որոշ տեսակներին։
Թուրքական ՌԱՀ-ի զարգացումը եթե ոչ ուղղակի, ապա անուղղակի վտանգ է ներկայացնում Հայաստանի համար։
Անկարան Ադրբեջանի ռազմաքաղաքական ու ռազմատեխնիկական գործընկերն է։ Փորձը ցույց է տալիս, որ թուրքական ռազմական մշակումներից շատերը հետագայում փորձարկվում են ղարաբաղյան գոտում հայկական ուժերի դեմ։
