ԵՐԵՎԱՆ, 23 փետրվարի — Sputnik. 2008 թվականին Երևանում զանգվածային հրաձգության մասին փաստահավաքը շատ կարևոր պահի դադարեցրին։ Խորհրդարանական լսումների ժամանակ 2008 թվականի մարտի 1-2-ի իրադարձությունների մասին խոսելիս նման կարծիք հայտնեց Հայ ազգային կոնգրեսի ներկայացուցիչ, ՀՀ պաշտպանության նախկին փոխնախարար Անդրանիկ Քոչարյանը։
Այն ժամանակ ներքին զորքերը ցրեցին Երևանում Օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոնի շենքի դիմաց ընդդիմադիրների վրանային ճամբարը ։ Հավաքվածները` ՀՀ առաջին նախագահ Լեևոն Տեր-Պետրոսյանի կողմնակիցներն, այդկերպ իրենց բողոքն էին հայտնում նախագահական ընտրությունների արդյունքների վերաբերյալ Կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովի հրապարակած տվյալների դեմ։
Փաստահավաք խմբում ընդգրկված էին հիմնական քաղաքական ուժերի ներկայացուցիչները։ Սակայն հետո իշխանական կոալիցիայի (ՀՀԿ, «Բարգավաճ Հայաստան», ՀՅԴ, «Օրինաց երկիր») ներկայացուցիչները «մեկնեցին արձակուրդ» և այլևս չվերադարձան իրենց գործին։ Իսկ իշխանությունների ներկայացուցիչներն ամեն կերպ հետաձգում էին փաստերի մասին հաշվետվության հրապարակումը։
Քննությունը հրաժարվեց ակտիվիստների մոտ զենքի ու մետաղաձողերի առկայության մասին վկայող ներքին նամակագրությունը հրապարակել։ Հենց դրանով են իշանությունները հիմնավորել ներքին զորքերն ընդդիմադիրենրի վրանային ճամբար ուղարկելու մասին իրենց որոշումը ։ Սակայն փաստահավաք խմբին այդ որոշման հիմնավորման մասին ապացույցներ այդպես էլ չտրամադրեցին։
Այնուամենայնիվ, բալիստիկական փորձաքննության տվյալների շնորհիվ խումբը գրեթե բացահայտել էր, թե ցուցարարների ուղղությամբ որտեղի՞ց են կրակել, այն էլ հատուկ փամփուշտներով` մասնավորապես «Չերյոմուխա-7» գազային նռնակներով։
Գրեթե հայտնաբերվել էին նաև այն տների տանիքները, որտեղից կրակ էր արձակվել։ Բայց հենց այդ ժամանակ` հունիսի սկզբին, նախագահի հրամանով խումբը դադարեցրեց աշխատանքները։
Քոչարյանը հիշատակել է նաև զինված ուժերին գործողություններին ներգրավելու մասին այսպես կոչված 0038 գաղտնի հրամանի մասին։ Հասկանալի պատճառներով` որպես գաղտնի հրաման, դրա մասին պաշտոնապես չի հիշատակվում։
«Սակայն դրա հիման վրա հարցաքննվել է Միքայել Հարությունյանը, որը այն պահին պաշտպանության նախարարի պաշտոնն էր զբաղեցնում։ Ձայնագրություն կա, որում Հարությունյանը պնդում է, որ անձնակազմի փոխադրման համար պաշտպանության նախարարության տրանսպորտն է օգտագործվել», — հայտնեց Քոչարյանը։
Հարցական է նաև զինվորական հագուստով անձնաց առկայությունը։ Այն մասին, թե ո՞ւմ և երբ են այդ հագուստը հայտնի զորամասի հագուստի պահուստից տրամադրել, պետք է գրանցված լիներ պահեստի գրանցման մատյանում։
«Ես ասել եմ հանձնաժողովի ղեկավար Վահե Ստեփանյանին, որ պետք է ստուգել այդ մատյանը», — հայտնեց Քոչարյանը։
Նախկին գլխավոր դատախազ, ՀՀԿ-ի պատգամավոր Գևորգ Կոստանյանը պատասխանեց, որ գաղտնի հրամանը հենց դրա համար է գաղտնի, որ չպետք է հրապարակվի։ Իսկ փաստահավաք խումբը ավարտելէ իր լիազորությունը, երբ հավաքել է բոլոր փաստերն ու խորհրդարանին փոխանցել։
«Ւնչ վերաբերում է քննության մանրամասներին` ապա հարց է, թե ինչպե՞ս է պետք դրանք հրապարակել։ Իրավագիտությունից թեկուզ մի քիչ հասկացող մարդը գիտի, որ քննության գաղտնիքը հրապարակելու համար պատիժ է հասնում», — հայտնեց Կոստանյանը։
ՀՀ գլխավոր դատախազության առանձնապես կարևոր գործերով քննության վարչության պետի տեղակալ Կարեն Բիշարյանի ներկայացրած Գլխավոր դատախազության պաշտոնական վարկածի համաձայն` «Չերյոմուխա-7»-ի նռնակներից, որոնցից երեք ցուցարար էր մահացել, հնարավոր չէ զենքը նույնականացնել։ Հայտնի էր, որ կրակել են КС-23 կարաբինից, սակայն այդպես էլ չհաջողվեց պարզել, թե այն ում է պատկանել։
Սակայն առնվազն հինգ մարդ մահացել են հրազենայն վնասվածքներից։ Մնացածն, ըստ քննության վարկածի` մահացել են բութ առարկայով հարվածներից։ Տվյալ դեպքում քննիչները չեն կարողացել նույնականացնել հրացանները։
Նա հերթական անգամ վստահեցրեց, որ իշանությունն անում է ամեն բան` արդարության հասնելու համար։ Այն, որ տասը տարվա ընթացքում մեղադրանքներն այդպես էլ պատրաստ չեն, նա պարզաբանել է «տվյալների հսկա ծավալով ու դրանց հետ աշխատելու անհրաժեշտությամբ»։
