Sputnik, Ալեքսեյ Ստեֆանով
Մոսկվայում կայացած «Պրոէքսպո 2018» ցուցադրության ժամանակ ընկերությունները տարբեր տաղավարներով տեղաբաշխված էին 100 հազար քառակուսի մետրի վրա։ Ու միայն մի քանի երկիր իր բոլոր արտադրողներին մեկ պաստառի տակ էր հավաքել։ Դրանց շարքում էր նաև Հայաստանը։
Պահածոների, ընկուզեղենի և այլ խորտիկների արտադրողները տեղավորվել էին կաթնամթերքի, պանրեղենի, օղու ու կոնյակի արտադրողների կողքին։
«Հայկական ապրանքը էկոլոգիապես ամենամաքուրն է, բնականն, ու առանց հավելումների և ներկող նյութերի։ Մենք այլ երկրների տաղավարների համեմատ մեծ առավելություններ ունենք», – վստահեցրեց Artsakh Bio ապրանքանիշի էքսպորտային բաժնի ղեկավար Աննա Կոստանյանն ու սկսեց ներկայացնել իր ապրանքը` մուրաբաներ, կոմպոտներն ու ոչ ալկոհոլային ըմպելիքները։
Նրան նայելով` իր ապրանքը սկսեց գովազդել նաև NUT group ընկերության գործադիր տնօրեն Անդրանիկ Մամաջանյանը։ Ու թեև նա տարբեր երկրներից է հումքը գնում, նրա աշխատակիցները հենց Հայաստանում են աղ դնում ու տապակում նուշն ու գետնընկույզը։ Մամաջանյան արդեն երրորդ անգամ է Մոսկվայում այդ ցուցահանդեսին ներկա գտնվում, սակայն առաջին անգամ է որպես մասնակից ներկայանում ու հույս ունի, որ արդեն մի քանի ամիս հետո Ռուսաստանի մայրաքաղաք կվերադառնա` Ռուսաստանի խոշոր առևտրի ցանցերի հետ պայմանագրեր կնքելու։
Որպես մասնակից առաջին անգամ էր ցուցահանդեսին մասնակցում նաև «Մերձավանի կոնյակի գործարանը»։ Այդ ընկերության տարածաշրջանային բաժնի պետ Վալերի Դորոգոյը պատմեց, որ տասը տարի առաջ Արարատյան դաշտավայրում 300 հեկտար հող են գնել, հինգ տարի առաջ խաղողի առաջին բերքն են ստացել ու գինի սարքել, իսկ որոշ ժամանակ անց նաև կոնյակ են սկսել արտադրել։
«Այն, ինչ տեսնում եք, մեր առաջին արտադրանքն է, միայն այս տարի, այսինքն` տասը տարի անց, մենք սկսում ենք մեր առաջին կոնյակը վաճառել։ Կարող եմ վստահ ասել` որակի ու գնի առումով մեր արտադրանքը նմանը չունի։ Մենք պրեմիում որակի ապրանքը միջին գներով ենք վաճառում։ Հուսով եմ` հայկական կոնյակի փառքը դեռ կվերադարձնենք», – ասում է Վալերի Դորոգոյը։
Իսկ մթերքի ու կոնյակի տաղավարի հարևանությամբ առանձին տաղավարով ներկայացված էին միանգամից 13 գինեգործական ընկերություն։ Նրանք առաջին անգամ էին Ռուսաստանում, իսկ մեկ տանիքի տակ նրանց հավաքել էր երկու տարի առաջ Գյուղատնտեսության նախարարությանը կից ստեղծված Հայաստանի խաղողագործության և գինեգործության հիմնադրամը, որն իր վրա էր վերցրել «Պրոէքսպո» ցուցադրության հետ կապված ծախսերը։
Հիմնադրամի նախագահ Զարուհի Մուրադյանը պատմեց, որ հիմա աշխատում են «պաշտպանված աշխարհագարկան ցուցումներ» նախագծի վրա։ Նրանք աշխատում են խախողի այգիների կադաստրի ստեղծման վրա, նաև ռուսական ու եվրոպական շուկաներում հայկական գինու գովազդի։ Իսկ ավելի գլոբալ նախագծերում կա նաև Չինաստանը։
«Մեկ հեկտար խաղողի այգուց մենք չենք կարող շատ գինի ստանալ։ Դրա համար լավ որակի շուկաներն ենք յուրացնում։ Մեր կարգախոսն է. «արտադրել ավելի քիչ, բաց ավելի լավ», – ասում է Զարուհի Մուրադյանը։
Զարուհին ԱՄՆ–ում գինեգործություն է սովորել, Հայաստանում Գինու ակադեմիա է հիմնել, 5 հեկտար խաղողի այգի գնելով, սկսել է սեփական գինի արտադրել Zara ապրանքանիշով։
«Հայաստանի խաղողագործության և գինեգործության հիմնադրամն օգնում է միջին ու փոքր արտադրողին այսպիսի մեծ շուկա դուրս գալ, հոգում է ծախսերը։ Մենք տարեկան երեք նմանատիպ ցուադրության ենք մասնակցում` փետրվարին Ռուսաստանում, մարտին` Գերմանիայում, նոյեմբերին` Չինաստանում։ Շատ ներկորղներ հետաքրքրված են հայկական գինիների մատակարարման հարցով։ 2018 թվականին հույս ունենք, որ հայկական գինին կսկսենք Չինաստան արտահանել։ Թեև մեզ անընդհատ Վրաստանի հետ են համեմատում, երբ փորձագետները համտեսում են մեր ըմպելիքները, խոստովանում են, որ դրանք որակյալ են, եզակի ու կարող են աշխարհի շատ երկրներ գրավել», –համոզված է Զարուհի Մուրադյանը։
