ԵՐԵՎԱՆ, 28 նոյեմբերի — Sputnik. Իլհամ Ալիևի հայտարարությունն այն մասին, որ ադրբեջանական գազը կփոխի Եվրոպայի էներգետիկ քարտեզը, դեմարշ էր Ռուսաստանի դեմ, Sputnik Արմենիային ասաց քաղտեխնոլոգ Վիգեն Հակոբյանը։
Ադրբեջանի նախագահը, ելույթ ունենալով «Արևելյան գործընկերության» գագաթնաժողովում, հայտնեց, որ ադրբեջանական հանքերից արդյունահանվող գազը Եվրոպայի համար բնական գազի միակ նոր աղբյուրը կդառնա ու, անկասկած, զգալիորեն կփոխի Եվրոպական մայրցամաքի էներգետիկ քարտեզը։
«Կարծում եմ, որ դա քաղաքական լուրջ հայտարարություն է, որի օգնությամբ Ադրբեջանը մի կողմից փորձում էր հետաքրքրել արևմտյան երկրներին` հանդես գալով որպես այլընտրանք Ռուսաստանին, մյուս կողմից ուզում էր ուշադրություն գրավել», — ասաց Հակոբյանը։
Նրա խոսքով` ոչ մի քաղաքական ձևաչափերի մեջ չմտնելով` նա փորձում էր ինչ-որ նոր թեմա բացել, այս դեպքում` տնտեսական։
Միաժամանակ, Եվրոպայի համար «գազի միակ նոր աղբյուրի» մասին հայտարարությունը, Հակոբյանի խոսքով, դեմարշ է Ռուսաստանի դեմ։
«Ադրբեջանը դժգոհ է Արցախի հարցի վերաբերյալ ռուսական դիրքորոշումից, նա կփորձի դեմարշ անցկացնել, որպեսզի նոր առևտուր սկսի ՌԴ-ի հետ», — նշեց Հակոբյանը։
Քաղտեխնոլոգի խոսքով` այդ խիստ քայլը պետք է ցույց տա Ադրբեջանի կարևորությունն ինչպես Ռուսաստանին, այնպես էլ Եվրոպային։ Բաքուն փորձում է շահ քաղել նրանց հակասություններից։
Խոսքը մեծ ներդրումների մասին է, այդ պատճառով էլ Ադրբեջանի հայտարարությունները` պոտենցիալ շահագրգռված երկրների մասին, նույնպես քաղաքական են։ Այդ երկրներից ոչ մեկը դրանց որպես բացառապես տնտեսական հայտարարությունների չի վերաբերվելու։
Քաղաքագետ Երվանդ Բոզոյանը նույնպես քաղաքական է համարում Ալիևի հայտարարությունները։ Նրա կարծիքով` նման ծրագրերն իրականացնելը շատ դժվար է։ Ադրբեջանն այն երկիրը չէ, որ կարող է նման հարցեր լուծել։
«Եվրոպայում գազի պահանջը տարեցտարի աճում է։ Բայց կարծում եմ` «Թուրքական հոսանքը», որ կառուցում է Ռուսաստանը, լիովին բավարարում է Եվրոպայի պահանջները։ Իսկ ադրբեջանական գազատարը կարող է միայն ռուսական գազի լրացում դառնալ, բայց ոչ այլընտրանք», — ասաց Բոզոյանը։
Նա նշեց, որ ինքնուրույն մատակարարում իրականացնելու համար Ադրբեջանի հզորությունը բավարար չէ, իսկ Ալիևի հայտարարությունը կոչված է ցույց տալ Եվրոպային իր «այլընտրանքայնությունը»` այսպիսով սեփական քաղաքական կշիռը բարձրացնելով։
Բացի այդ, Հայաստանը, լինելով ԵԱՏՄ-ի կազմում, ԵՄ-ի հետ համաձայնագիր է կնքել` փորձելով կամուրջ դառնալ երկու ինտեգրացիոն միավորումների միջև։ Իսկ Ադրբեջանը դուրս է մնացել բոլոր ինտեգրացիոն գործընթացներից, չի կարողանում ընդհանուր լեզու գտնել Եվրոպայի հետ, ժողովրդավարության ու մարդու իրավունքների հետ կապված խնդիրներ ունի։
«Ադրբեջանն այս պայմաններում հանդես է գալիս տարատեսակ «ֆանտոմներով», որպեսզի ցույց տա, թե քաղաքական կշիռ ունի», —ասաց Բոզոյանը։
Նրա խոսքով` Ադրբեջանը կարող է Ռուսաստանի ու Իրանի միջև միջանցքի դեր խաղալ, բայց միաժամանակ չի կարող դուրս գալ սեփական հնարավորությունների սահմաններից։
Հայտնի է, որ Վրաստանը մասամբ գազային կախվածությունից կազատվի միայն 2019 թվականին, եթե մշակվի ադրբեջանական «Շահ Դենիզ» հանքավայրի նախագծի երկրորդ փուլը, նաև «Tanap» ու ՏԱՐ նախագծերը, որոնցում այն առանցքային դեր է կատարում։ Այս նախագծերը կարևոր են «Հարավային գազային միջանցքի» իրագործման համար, որը նախատեսում է, որ «Շահ-Դենիզ 2» ադրբեջանական գազը կտեղափոխվի Եվրոպա։ «Tanap»-ը կանցնի Թուրքիայի արևելյան սահմանից մինչև արևմտյանը ու կմիանա ՏԱՐ-ին, որը գնում է Հունաստան, Ալբանիա ու Իտալիայի հարավ։
