Արամ Գարեգինյան, Sputnik
Եվրասիական ֆոնդային բորսաների ֆեդերացիայի (FEAS) գլխամասային գրասենյակը Ստամբուլից Երևան տեղափոխվեց 2017 թվականի մայիսին, ինչից հետո Բաքվի ֆոնդային բորսան անհապաղ լքեց կազմակերպությունը։ Իսկ ֆեդերացիայի առաջին նիստը Երևանում անտեսեցին նաև Ստամբուլի բորսայի ներկայացուցիչները։ Ոչ թե խանդից, այլ «տնական» քաղաքական պատճառներով։
Հարթակի նոր տերերը չկենտրոնացան այդ մանրամասների վրա։ Նաև չգովազդեցին Հայաստանը որպես ներդրումային դրախտ։ Միայն աշխատանքային հարցեր քննարկեցին, որոնք ընդհանուր էին բոլորի համար։ Հնարավոր է` հենց այդպիսի գործնական մոտեցման համար էլ նրանց ընտրեցին։
Գովազդելու բան առայժմ չկա։ Կապիտալի տեղական շուկան սահմանափակվում է բանկերով։ Ոչ ֆինանսական ընկերություններ գրեթե չկան, բանկային վարկերը նրանց համար ավելի ձեռնտու են, քան լիստինգը բորսայում։
Բայց դե անկախ մեծությունից միշտ էլ կարելի է մտածել արտասահմանյան ներդրումների մասին։
Մեծ հաճույքով դրան պատասխանում է Ֆադի Խալաֆը՝ Արաբական ֆոնդային բորսաների ֆեդերացիայի նախագահը։
«Տանը` Լիբանանում, բազմաթիվ հայ ընկերներ ունեմ, նրանցից շատերը հաջողակ գործարարներ են և՛ արաբական աշխարհում, և՛ երկրագնդի այլ մասերում։ Հնարավոր է` նրանք ցանկանան, որ իրենց բաժնետոմսերը հնարավոր լինի ձեզ մոտ գնել։ Այդ դեպքում մենք հայ գործընկերների հետ կարող ենք նրանց կրոսս-լիստինգի (միաժամանակ շրջանառություն) հնարավորություն տալ հայկական ու արաբական բորսաներում։ Իսկ հայաստանցի թրեյդերներին կարող ենք էլեկտրոնային վաճառքի թույլտվություն տալ», — պարզաբանել է Խալաֆը։
Երևանում հյուրեր կային նաև Թեհրանի ֆոնդային բորսայից։
Ռիսկի համար բարձր պարգևների հաշվին կորպորատիվ բաժնետոմսերի եկամտաբերությունն այնտեղ հասնում է մինչև 20% (2-3 անգամ ավելի շատ, քան Հայաստանում է)։ Ճիշտ է` արտասահմանյան վաճառքների համար իրանական ֆոնդային բորսան փակ է։ Արժեթղթեր ունեցող անձի անվանական հաշվի (երբ իրական հաշիվը բացում են սեփական երկրում, իսկ «հայելայինը»՝ մեխանիկորեն այլ երկրում) համաշխարհային փորձն այստեղ չի գործում։ Իրանում պետք է աշխատել կամ տեղական հաշվից կամ տեղացի բրոքերի միջոցով, պարզաբանում է FEAS-ի գլխավոր քարտուղար Կոնստանտին Սարոյանը։
Արժութային գործարքների (հատկապես դոլարային) ու արժույթի արտահանման հետ կապված ոչ բոլոր հարցերն են լուծված։ Այդ պատճառով էլ արտասահմանյան ներդրողները Իրան չեն շտապում։
Սակայն ոչ ոք չի խանգարում իրանական ընկերություններին այստեղ ներդրումներ անել։ Բայց պետք է համոզել նրանց։ Ինչպես նաև արաբներին ու նույնիսկ արաբահայերին։ Չէ որ միայն գլխամասային գրասենյակի համար ոչ ոք գումար չի տա։
