«Հետաքննության արդյունքների հիման վրա համապատասխան որոշում կկայացվի», — նման դեպքերի համար բնորոշ հայտարարություն է արել Ադրբեջանի ԱԳՆ մամուլի ծառայության ղեկավար Հիքմեթ Հաջիևը:
Հիշեցնենք, որ «սև ցուցակում» են հայտնվում բոլոր նրանք, ովքեր առանց Ադրբեջանի ԱԳՆ-ին տեղեկացնելու ու թույլտվություն ստանալու համարձակվում են այցելել Լեռնային Ղարաբաղ, չնայած անգամ մեծ ցանկության դեպքում դժվար է պատկերացնել, թե ինչպես է հնարավոր դա անել գործնականում։
Սկզբում այդ «ցուցակները» տարակուսանք էին առաջացնում, բայց դա երկար չտևեց, քանի որ ծիծաղելի դարձավ, այնուհետև` զվարճալի, հետո սկսեցինք թեթև ժպտալ, երբ շատ հայտնի մարդկանց անուններ հայտնվեցին այդ ցուցակում: Հիմա դրանց մասին հերթական հիշատակումն արդեն ձանձրույթ է պատճառում: Երևի Ադրբեջանի խելամիտ քաղաքացիները նույնիսկ ամաչում են կարդալ այս թեմայի վերաբերյալ հերթական տեղեկությունը:
Իհարկե, պաշտոնական Բաքուն Արցախ այցելելու կանոնների մասին իր տեսակետն ունի: Սակայն այս խորհրդավոր կանոնների պահպանումը «ցուցակներում» հայտնվելուց չի փրկում, հետևաբար դրանք ոչ մեկին չեն հետաքրքրում: Եվ հետո, ասենք, նրանք, ովքեր բան ու գործ չունենալու պատճառով փորձում են Բաքվին պաշտոնապես տեղեկացնել Արցախ այցելելու մասին, պատասխանը քար լռություն է լինում: Անհասկանալի է, թե ինչպես կարելի է Արցախի տարածք մուտք գործել արևելքից, երբ այնտեղ անցակետեր չկան, բայց փոխարենը կան ականապատված դաշտեր, և ադրբեջանական «ֆատերլյանդը» գրեթե ամբողջ օրը գնդակոծում է Արցախի պաշտպանության դիրքերը:
Գուցե այդ «ցուցակների» առկայությունը ինչ-որ մեկին ստիպել է հրաժարվել Արցախ այցելելու մտքից, բայց հաստատ` քչերին: Հարկ չկա այստեղ կրկնելու համաշխարհային ճանաչում ունեցող մարդկանց անունները, որոնք խոստովանել են, թե ինչ անմոռանալի ժամանակ են անցկացրել Արցախում: Նրանց անունները բոլորի շուրթերին են: Որպես օրինակ կարելի է բերել միայն ռուսաստանցի քաղաքական վերլուծաբան Սերգեյ Մարկեդոնովին, որը բոլորովին չի տխրել այն փաստից, որ հայտնվել է նույն ցուցակում Մոնսերատ Կաբալյեի, Լյուբով Կազարնովսկայայի, տիեզերագնաց Չարլզ Դյուկի և շատ ուրիշների հետ: Ավելին` Մարկեդոնովը կարծում է, որ դա շատ լավ PR է: «Հանկարծ, Աստված մի արասցե, և նրան` Կաբալյեին հետաքրքրի, թե ով է այս Մարկեդոնովը, և ինչու է նա իր հետ նույն ցուցակում ընդգրկվել», — մի անգամ ասել է նա:
Երևի թե ժամանակն է, որ Բաքվի ղեկավարությունը հասկանա` այս միջոցը չափազանց անհեռանկարային է և հաճախ հակառակ ազդեցություն է ունենում: Առայժմ Ադրբեջանը կարողացել է միակ նախադեպը ստեղծել. դեռ թարմ է բլոգեր Ալեքսանդր Լապշինի պատմության հիշողությունը: Դա էլ չէր լինի, եթե չլիներ երկու նախագահներ Ալիևի և Լուկաշենկոյի սերտ բարեկամությունը և բելառուսական ընկերների`իրենց ադրբեջանցի գործընկերոջն անհարմար վիճակի մեջ չգցելու ցանկությունը:
Բայց ինչ-որ բան հուշում է, որ այս դեպքը բացառիկ է, և քիչ հավանական է, որ Բելառուսը կրկին նման ծառայություն մատուցի, անգամ եղբայրական Թուրքիան չի շտապում ձերբակալել և Ադրբեջանին հանձնել իր 4 քաղաքացիներին, որոնք վերջերս են եղել Արցախում: Իսկ այն, որ որևէ մեկը կարող է ձերբակալել, ասենք, Մոնսերատ Կաբալյեին, Եվրախորհրդարանի և Ռուսաստանի Պետդումայի պատգամավորներին և ամերիկյան սենատորներին, արդեն ընդհանրապես ֆանտաստիկայի ժանրից է:
Ոչ, մենք չենք պատրաստվում ինչ-որ բան խորհուրդ տալ Ադրբեջանի ղեկավարությանը. մեծ մարդիկ են, իրենք են որոշում, թե ինչն է ճիշտ իրենց համար: Պարզապես կխիզախենք հիշեցնել, որ հեղինակությունը նման է նավթի. ռեսուրսը, եթե նույնիսկ վերականգնվող է, ապա վերականգնվում է տասնյակ և հարյուրավոր տարիներ անց:
Իսկ Էնթոնի Բուրդենը… Իսկ ի՞նչ Էնթոնի Բուրդենը:
Էնթոնի Բուրդենն Արցախի համեղ խորտիկների հետ համտեսեց արցախյան հոնի օղին, նկարահանեց 45 րոպե տևողությամբ ֆիլմ CNN-ի Parts Unknown հաղորդման համար և Twitter-ում շնորհակալություն հայտնեց Սերժ Թանկյանին հայաստանյան ուղևորության համար: Իսկ ճանապարհորդությունը Բուրդենն անվանեց «awesome», այսինքն` ցնցող, զարմանալի, անմոռանալի: