Արման Վանեսքեհյան, Sputnik.
Վաղուց է խոսվում այն մասին, որ Արևմուտքը (նախևառաջ Միացյալ Նահանգները) պարբերաբար զենք է մատակարարում «Իսլամական պետության» զինյալներին: Հալեպի ազատագրումից հետո միջազգային ԶԼՄ-ները բազմաթիվ անգամ են ներկայացրել ինչպես «Իսլամական պետության» կամ «Ջեբհատ ան-Նուսրայի», այնպես էլ այսպես կոչված «չափավոր ընդդիմության» պահեստներում նկարահանված կադրերը: Եվ զենքերի տուփերի վրա գրված էր՝ made in USA:
Ավելի ուշ շատ բան հասկանալի դարձավ, երբ սկանդալ ծավալվեց Բուլղարայի «բրատուշկա» հաքերների շուրջ, որոնք կարողացել էին բացահայտել Արևելյան Եվրոպայից (Ռումինիայից և Բուլղարիայից) Սիրիա մատակարարվող արևմտյան զենքի տեղաշարժի տրամաբանությունը:
Պարզ դարձավ, որ Սիրիայի «չափավոր ընդդիմությունը» զենքը փոխանցում էր ԻՊ զինյալներին, որպեսզի վերջիները չնվազեցնեն Բաշար Ասադին հավատարիմ մնացած զորքի վրա հարձակման տեմպը:
Արևմուտքը պարզապես աչք էր փակում այն փաստի վրա, որ «չափավորները» զենք էին մատակարարում ահաբեկիչներին` նրանց հետ, այսպես կոչված, չհարձակման պայմանագիր կնքելով: Կարծես թե երկուսն էլ պատերազմ են մղում միայն պաշտոնական Դամասկոսի հետ:
Պարզ դարձավ նաև այն, որ Արևմուտքին նախևառաջ պետք է, որ ահաբեկչական խմբավորումները տապալեն Ասադին: Տրամաբանությունն այս էր. գլխավոր թշնամին Ասադն է, հետո նոր` միջազգային ահաբեկչությունը:
Ամերիկացինները, օգտագործելով դիվանագիտական խողովակները, ադրբեջանական Silk Way Airlines ընկերությունից վարձակալում էին բեռնափոխադրող ինքնաթիռներ, որոնց միջոցով մահացու բեռներ էին ուղարկում հակամարտության գոտի՝ տառապող Սիրիա:
Բուլղարական «բրատուշկանների» հաքերային հարձակումն ուսումնասիրող հաքերներն ու լրագրողները պարզեցին, որ միջազգային բոլոր կոնվենցիաներով արգելված սպիտակ ֆոսֆորը տոննաներով (ավելի ճիշտ` 202 տոննա) տեղափոխել է ադրբեջանական ավիաընկերությունը նույն ՆԱՏՕ-ի և ԱՄՆ-ի կառավարության պատվերով…
Հետո այդ ամբողջը ՆԱՏՕ-ի ինքնաթիռներից նետվել է սիրիական գյուղերի և քաղաքների վրա: Թվում էր, թե դաշինքը կռվում է ահաբեկիչների դեմ, իսկ իրականում պարզվում է ՝ սիրիական բանակի դեմ` սատարելով «չափավորներին» և ահաբեկիչներին:
Ինչո՞ւ այդ ամենը հիշեցին միայն հիմա: Որովհետև մատակարարվող արկղերի մեջ ամերիկյան ռազմական հրահանգիչները ոչ միայն հրաձգային զինատեսակ ու կոնվենցիաներով արգելված սպիտակ ֆոսֆոր էին դրել, այլ նաև ավելի վտանգավոր զենք: Իսկ ավելի ճիշտ՝ քիմիական:
Եվ հիմա, երբ սիրիական բանակը ահաբեկիչներին դուրս է բերում նրանց գրաված տարածքներից և պաշարում նրանց զենքի պահեստները, պարզվում է, որ ԻՊ-ն լուրջ հաղթաթուղթ է ունեցել:
Իսկ ավելի ճիշտ՝ ձեռքի նռնակներ և նռնականետների հեծաններ, որոնք հանդերձված էին CS և CN թունավոր նյութերով ու արտադրում են Federal Laboratories (ԱՄՆ) և Cherming Defence UK (Մեծ Բրիտանիա) ընկերությունները:
Եվ պարզ դարձավ` ինչու էին սիրիական Հան Շեյհունում տեղի ունեցած ողբերգությունն ուսումնասիրող փորձագետները պնդում, որ հարցերն ավելի շատ են, քան պատասխանները:
Պարզ դարձավ, որ «Սպիտակ սաղավարտների» նկարահանած քիմիական թունավորման տեսարանները բնորոշ չեն զարինի թունավորմանը, որի օգտագործման մեջ մեղադրվում էր Դամասկոսը:
…Այդ ժամանակ թույլ չտվեցին, որ սկանդալ հասունանա։ Թեման համաշխարհայինն ԶԼՄ-ներում իսկական ռումբ պետք է դառնար, բայց այդպես չեղավ, քանի որ Բուլղարիան Եվրամիության և ՆԱՏՕ-ի անդամ է, և Արևմուտքի համար դժվար չէ ճնշում գործադրել այդ երկրի ղեկավարության վրա:
Բայց չէ որ հիմա առարկայական ապացույց կա հենց Դամասկոսի ձեռքերում: ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի շրջանակում գլոբալ քննարկումներն անխուսափելի են։ Առավել ևս, որ Ռուսաստանը, Չինաստանն ու Իրանն անպայման կսատարեն Սիրիային…
Արևմտյան երկրների մատակարարած քիմիական զենքի ապացույցն ակնհայտ է: Հարց է ծագում` կլինի՞ նոր սկանդալ, թե՞ արևմուտքը հերթական անգամ կբավարարվի «մի քիչ արյուն հեղելով»։