Լաուրա Սարգսյան, Sputnik.
Առաջին հայացքից անմեղ խաղալիքի մասին համացանցում տարածված տեսանյութերը վախեցրել են հայ մայրերին: Սպիններ խաղալիքը դարձել է իսկական հիվանդություն մեր երեխաների համար: Այդ խաղալիքն ամենուր է՝ մանկապարտեզներում, դպրոցներում և խաղահրապարակներում:
«Ամեն երկրորդն է դպրոց գալիս իր սպիններով: Դա իսկական հիվանդություն է: Ես արգելում եմ իմ երեխաներին ունենալ այդ խաղալիքից, բայց հնարավոր չէ ամեն ինչ հսկողության տակ պահել», — Sputnik Հայաստանի հետ զրույցում ասել է երևանաբնակ Նարինեն:
Այսօր ոչ մեկ չի կարող ասել՝ որտեղից այդ խաղալիքը հայտնվեց և ինչու այդքան հայտնի դարձավ: Համացանցում տարածված տեղեկության համաձայն`սպինները դեռ 1993 թվականին հորինել է ֆլորիդացի գյուտարար Քեթրին Խետտինգերը: Նա չէր կարողանում իր դստեր հետ ակտիվ խաղեր խաղալ մկանների հիվանդության պատճառով: Սպինները օգնում էին նրան զբաղեցնել երեխային:
Նա անգամ չէր կարող պատկերացնել, որ աշխարհում կսկսվի սպինների հանդեպ մոլի սեր, իսկ Forbes-ը այն 2017–-ի գրասենյակային պարտադիր խաղալիք կանվանի:
Փորձագետների մի մասը համոզված է, որ սպինները բավականին դրական խաղալիքներ են, որը օգնում է ազատվել սթրեսից: Նա օգնում է կենտրոնանալ և նվազեցնել անհանգստությունը և դյուրագրգռությունը: Որոշները` հակառակ, համոզված են, որ պետք է վերջ դնել այդ մոլագարությանը:
Դեռահասները այնքան են տարվել սպիններներով, որ ԱՄՆ որոշ դպրոցներում այդ խաղալիքն արգելել են: Նշվում է, որ խաղալիքը կախվածություն է առաջացնում և խանգարում է երեխաներին սովորել դասերը:
կախվածությունը պայմանավորված է ոչ միայն արտաքին գործոններով: Առողջ մթնոլորտում մեծացող երեխայի մոտ չի կարող սպիններից կախվածություն առաջանալ՚, — Sputnik Արմենիայի հետ զրուցում ասել է հոգեբան Արմինե Փաշայանը:
Երեխա թե մեծահասակ կարող է կախվածության մեջ ընկնել այն ամենից, ինչը թույլ է տալիս մոռանալ իրականության մասին: Սպիններին կփոխարինի նոր խաղալիք կամ համակարգչային ծրագիր:
Հոգեբանը խորհուրդ է տալիս առաջին հերթին հասկանալ կախվածության պատճառները և օգնել լուծել խնդիրը:
Խաղալիքները` մահվան պատճառ
Անգամ ամենաանմեղ խաղալիքը կարող է դառնալ երեխայի մահվան պատճառ: Նման դեպքերը շատ են: Դրանք կարող են պարունակել ներկանյութեր և տարբեր քիմիկատներ, որոնք բացասական ազդեցություն են ունենում երեխաների օրգանիզմի վրա, դառնում են ալերգիկ ռեակցիայի և թունավորման պատճառ:
2011 թվականին հայտնվեցին մագնիսական փոքր գնդակները: Հարյուրից ավելի երեխա ամբողջ աշխարհում հայտնվեց հիվանդանոցներում. որոշներին փրկել չհաջողվեց: Երեխաններն այդ փոքր գնդակները կոնֆետների տեղ էին դնում և կուլ էին տալիս:
ՙԵրեխաների հետ մաքսիմալ զգույշ պետք է լինել. պետք չէ գնել փոքր խաղալիքներ, ստուգել գնած խաղալիքը որակը: Խաղալիքը կարող է կոտրվել ու վնաս պատճառել երեխային, երեխան կարող է այն տանել բերանը կամ կուլ տալ՚, — Sputnik Արմենայի հետ զրուցում ասաց մանկաբույժ Մարի Դարակչյանը:
Վտանգավոր կարող են լինել նաև խաղահրապարակները: Շոգին դրսի սղարանները կարող են շատ տաքանալ:Դարակչյանը խորհուրդ է տալիս երեխաններին խաղահրապարակ տանել երեկոյան ժամերին, քանի որ տաքացված պլաստմասը կարող է վնաս պատճառել նրանց:
Ինչպիսի խաղալիքներ պետք է գնել
Փորձագետները խորհուրդ են տալիս գնել միայն սերտիֆիկատ ստացած խաղալիքներ: Այսօր խաղալիքների շուկան վերահսկող պետական տեսչությունն աշխատում է ոչ էֆեկտիվ: Ճշգրիտ համակարգի բացակայության պայմաններում դժվար է վերահսկել շուկան և խաղալիքների որակը, կարծում է Սպառողների ասոցիացիայի նախագահ Արմեն Պողոսյանը:
«Ես իշխանության կողմից հետաքրքրություն չեմ տեսնում, չեմ նկատում նաև, որ իրենց մոր ցանկություն լինի կարգավորել այս դաշտը, իսկ ամեն մի խնդիր առաջարկում են դատարանի միջոցով լուծել», — Sputnik Արմենիայի հետ զրուցում ասեց Արմեն Պողոսյանը:
Պետական տեսչության կողմից հայտնաբերված խախտումները վերաբերում են սերտիֆիկատների բացակայությանը, ապրանքների պիտակները հայերեն լեզվով չգրված լինելուն, ապրանքի ոչ բավարար վիճակին: Խոսք է վերաբերվում է Չինաստանից եկող, ինչպես նաև պլաստմասե խաղալիքներին: Բայց տեսչությունը դեռևս երեխաների կյանքին սպառնացող խախտումներ չի հայտնաբերել:
Նշենք նաև, որ մանկական խաղալիքների ներմուծման, ինչպես նաև սերտիֆիկատի վերահսկումը Հայաստանում դեռևս կարգավորված չէ:
