ԵՐԵՎԱՆ, 22 հուլիսի – Sputnik, Դավիթ Գալստյան. Հայաստանի ազգային վիճակագրական ծառայության տվյալները չեն արտացոլում Հայաստանի տնտեսության իրական վիճակը, Sputnik Արմենիային ասաց տնտեսագետ Վիլեն Խաչատրյանը։
Հայաստանի ազգային վիճակագրական ծառայությունը ներկայացրել է Հայաստանի զարգացման հիմնական ցուցանիշները 2017 թվականի առաջին կիսամյակի կտրվածքով։ Տնտեսական ակտիվությունն անցած տարվա համեմատ ավելացել է 6,1%–ով։ Աճը գրանցվել է, առաջին հերթին, ապրանքի շրջանառության (12,6%), ծառայությունների (10,9%) և արդյունաբերական արտադրանքի (12,4%) շնորհիվ։ Ավելացել է արտահանումը (21%) և ներմուծումը (25,8%)։
«Ընդհանուր առմամբ, ցուցանիշները դրական են, սակայն մի քանի բացառություն կա` գյուղատնտեսությունն ու շինարարությունը։ Ավելացել է արտահանումը, սակայն այն, ամենայն հավանականությամբ, հիմնված է հումքի վաճառքի վրա։
Այսինքն` տնտեսական ակտիվությունը հիմնվում է սահմանափակ քանակությամբ ոլորտների վրա, բայց չի տարածվում ամբողջ տնտեսության վրա։ Դրանում է Հայաստանի տնտեսության հիմնական խնդիրը»,– ասաց Վիլեն խաչատրյանը։
Նրա խոսքով` երկրի բնակչության մեծ մասն իր վրա չի զգում տնտեսական աճը։ Դիվերսիֆիկացիայի անհրաժեշտություն կա։
Տնտեսագետի համար անհասկանալի է. եթե Հայաստանի շուկան չի մեծանում (ավելին, մարդկանց նվազման հետ փոքրանում է), ինչո՞վ է պայմանավորված ՀՆԱ–ի աճը։
«Հանքարդյունաբերության ոլորտում մոտ 20 հազար մարդ է զբաղված, և անհասկանալի է, թե ինչ դրական բան պետք է ստանան մնացած մեկ միլիոն աշխատող մարդիկ»,– ասաց Խաչատրյանը։
Նրա համար զարմանալի է, որ գյուղատնտեսությունը բացասական արդյունք է ցույց տվել (1,4%) բերքառատ տարում։ Տնտեսագետի խոսքով` ազգային վիճակագրական կենտրոնի թվերը «նկարած էին» կամ գյուղատնտեսության մեջ անկում կա, որին հետևում է բնակչության զբաղվածության պակասը։
«Ըստ ներկայացրած թվերի՝ ստացվում է, որ աճում է առևտուրը արդյունաբերական ոլորտում։ Այստեղ «ձախ» տարրեր կան։ Իսկ առևտրի աճը կարելի է կապել արտահանման աճի հետ»,– ասաց փորձագետը։
Խաչատրյանի գնահատմամբ՝ ներմուծումը շատ ավելի արագ է աճում, քան արտահանումը։ Տնտեսագետը չի վստահում առևտրի շրջանառության աճի և սպառողական գների ցուցանիշների հարաբերակցությանը։
«Առևտրի աճը կազմել է 12,6%, սակայն սպառողական գներն աճել են միայն 0,5%–ով։ Դա նշանակում է, որ հարկայինը լավ է աշխատել և հանել է առևտուրը «ստվերից»։ Հակառակ դեպում գները նույնպես կաճեին գնողականության աճի պատճառով (ինչպես արդյունաբերական արտադրանքի ծավալի մեծացման դեպքում է)», – ասաց Խաչատրյանը։
Ինչ վերաբերում է աշխատավարձերին, Խաչատուրյանի խոսքով, այն մեռյալ կետում է. ընդամենը 1-2% աճ (մասնավոր ոլորտում), իսկ հաշվի առնելով արժեքազրկումը` այն չնչին է։
Ընդհանրացնելով տվյալները և համեմատելով դրանք անցյալ տարվա ցուցանիշների հետ` Խաչատրյանը հույս ունի, որ տարեվերջին տեղի կունենա գոնե կառավարության հայտարարած պետական բյուջեի 3,2%–ի աճը։
