Նուբա լեռներում դաժանությունը չէր, որ պետք է զարմացներ նրանց։ Հայ բժիշկներն այնտեղ խորապես հասկացել էին, թե ինչ է մարդասիրությունը։
Մայոր Հայկ Հովհաննիսյանը վերադարձել է կյանքի բնականոն հունին, բայց չի մոռանում Սուդանում անցկացրած օրերը՝ լի իրարամերժ զգացողություններով: Այսօրվա պես հիշում է՝ Նուբա լեռներում մեկնելու առաջարկը եղավ անսպասելի, իսկ պատասխանը չուշացավ: Օգնել՝ մարդասիրական գաղափարներով ոգեշնչված, դա էր առանց երկմտելու անծանոթ ու վտանգավոր երկիր մեկնելու շարժառիթը:
Մի սպառնալիք էլ հիվանդությունների փունջն էր, որ տիրում էր Նուբա լեռներում: Հիվանդություններ, որոնց մասին միայն լսել ենք Հայաստանում: Բորոտների, մալարիայով հիվանդների հետ շփումը չվախեցրեց վիրաբույժ Հայկ Հովհաննիսյանին:
Սուդանի լեռնեցիները դժվարությամբ ճանապարհեցին հայ բժիշկներին։ Հայկ Հովհաննիսյանը գաղտնիք ասաց՝ խոստացել են հաջորդ տարի վերադառնալ Նուբա լեռներ, եթե համապատասխան թույլտվություն լինի:
Ի դեպ, Հայկ Հովհաննիսյանին հերոսին վայել դիմավորեցին նաև գործընկերները: Մեր բարի ու մարդասեր բժիշկն է, միաբերան ասացին:
Նուբա լեռներ մեկնել անմիջապես համաձայնեց նաև թոքաբան Գևորգ Ոսկանյանը: Այնտեղ մեկ ամիս աշխատեց ու միայն այդ ժամանակ իրապես հասկացավ Թոմ Քաթինայի սրբակենցաղ լինելը:
Գնդապետ Ոսկանյանը վստահ է՝ ամենամեծ առաքելությունը մարդասիրությունն է, դա մեր կյանքի նպատակն է, այլ բան է, որ մարդիկ հեռացել են իրենց բուն առաքելությունից: Բժշկի համար մտահոգիչ էր Նուբա լեռներում մարդկանց ծայրահեղ աղքատությունն ու սովը:
Ոսկանյանի համար ամենասրտառուչ տեսարանն այն փոքրիկներն էին, որոնք սովի պատճառով ունեին բարակ ոտքեր ու փքված որովայն:
Սուդանի Նուբա լեռներում ծնունդներ ընդունել է Արմինե Բարխուդարյանը: Ինչքան երեխա է ծնվել Ձեր օգնությամբ հարցին ավելի վաղ պատասխանել է՝ շատ-շատ:
Նուբա լեռներում ընդունված է բազմակնությունը: Կանայք այնտեղ շատ վաղ են ամուսնանում՝ 14-15 տարեկանում, դրա համար էլ հասցնում են միջինը 12 երեխա ունենալ:
Սուդանի կառավարական ուժերն այս տարիներին արդեն տասնմեկ անգամ ռմբակոծել են «Գթության մայր» հիվանդանոցի տարածքը։ Բժիշկ Թոմ Քաթինան, որին փոխարինելու էին գնացել հայ բժիշկները, հենց այդ հիվանդանոցում է աշխատում: Նա միակ վիրաբույժն է 750 հազար բնակիչ ունեցող մի տարածաշրջանում, որն իր չափերով հավասար է Ավստրիային։
