Լաուրա Սարգսյան, Sputnik
Թբիլիսիի, Անկարայի և Բաքվի պաշտպանության նախարարների հաշվով հինգերորդ եռակողմ հանդիպման լեյտմոտիվը դարձավ փոխգործակցության ամրապնդումն`ուղղված տարածաշրջանային անվտանգության ապահովմանը։ Կողմերը համոզված են` Վրաստանի, Թուրքիայի և Ադրբեջանի մասնակցությամբ եռակողմ ռազմական միությունը անվտանգության երաշխիք կդառնա։
«Ոչ մի ռազմաքաղաքական կազմակերպություն չի կարող տարածաշրջանային անվտանգություն ապահովել առանց Հայաստանի մասնակցության։ Բացառություն չէ նաև այս եռամիությունը», — Sputnik Արմենիայի թղթակցի հետ զրույցում ասաց Հայաստանի պետական կառավարման ակադեմիայի տարածաշրջանային հետազոտությունների կենտրոնի գիտաշխատող Ջոնի Մելիքյանը։
Նրա խոսքով` այդ հարցում առաջընթացը հնարավոր է միայն տարածաշրջանային բոլոր դերակատարների մասնակցության պարագայում։ Միության անդամները, մասնավորապես, պաշտոնական Թբիլիսին, նման հայտարարություններ անելիս, պետք է հասկանան ղարաբաղյան հակամարտության ողջ դժվարությունը։
Բաթումում հանդիպումների ընթացքում ձեռք բերված պայմանավորվածությունները, անհրաժեշտ է ուսումնասիրել տարածաշրջանում դեպքերի զարգացման համատեքստում։ Վրաստանի, Ադրբեջանի և Թուրքիայի մերձեցումը ուղղված է ՆԱՏՕ-ի նկատմամբ Վրաստանի արտաքին քաղաքականության մեջ առաջընթացի բացակայությանը։
Վրաստանը` Ադրբեջանի և Թուրքիայի հետ եռակողմ համագործակցության, ինչպես նաև թույլ ընթացող վրաց-ամերիկյան համագործակցության ֆոնին փորձում է ՆԱՏՕ-ին ինտեգրվելու հարցում գոնե ինչ-որ արդյունքներ ցույց տալ։
«Չի կարելի բացառել Թուրքիայի գործոնը Վրաստանի համար, որը վերջին մի քանի տարիներին ձգտում է Հյուսիսատլանտյան դաշինք։ Անկարան այն անդամ-երկրների թվին է պատկանում, որը կանոնավոր կերպով աջակցում է մեր երկրին այդ հարցում», — Sputnik Արմենիայի թղթակցի հետ զրույցում ասաց «Արսենալի» ռազմավերլուծական ամսագրի գլխավոր խմբագիր Իրակլի Ալադաշվիլին։
Հայաստանում դրանում որևէ դրական բան չեն տեսնում, և կարծում են, որ Վրաստանին դեռ վաղ է ուրախանալ այդ աջակցությանը։ Թուրքիայի հարաբերությունները ՆԱՏՕ-ի անդամների հետ վերջին շրջանում վատթարացել են, իսկ Վրաստանի մերձեցումը Թուրքիայի հետ կարող է որոշակի դեր խաղալ Թբիլիսիի և Բրյուսելի միջև երկար և մանրակրկիտ կառուցվող հարաբերություններում։
Հանուն ՆԱՏՕ-ի հետ համագործակցության խորացման Վրաստանը շատ քայլերի է դիմել` նույնիսկ վատացրել է հարաբերությունները որոշ հարևանների հետ։
Նախօրեին երեք երկրների պաշտպանական գերատեսչությունների նախարարների արված հայտարարությունները Անկարային թույլ են տալիս Բրյուսելի առջև խաղալ տարածաշրջանում ավելի անկախ և ազդեցիկ խաղացողի դերը։
Այսպես, վերջին հինգ տարիների ընթացքում ավելի քան 1900 վրացի զինծառայող վերապատրաստում են անցել Թուրքիայում` եռամիության շրջանակներում։ Այսօր Անկարան, Բաքուն և Թբիլիսին պատրաստվում են սեպտեմբերին կայանալիք երեք երկրների հատուկ գործողությունների ուժերի մասնակցությամբ և շտաբային համակարգչային զորավարժությունների անցկացմանը։
Անկախ ակնհայտ արդյունքներից, փորձագետները չեն շտապում մեծ չափերի հասնող զարգացումներ կանխատեսել միությունում։ Եթե նույնիսկ ընդլայնում լինի, ինչը քիչ հավանական է, ապա միայն Ուկրաինայի հաշվին։
Թուրքիայի, Ադրբեջանի և Վրաստանի միջև եռակողմ համագործակցության ձևաչափն իր կառավարման տարիներին ստեղծել է անկախ Վրաստանի երրորդ նախագահ Միխայիլ Սահակաշվիլին, 2012 թվականին։
