ԵՐԵՎԱՆ, 22 մայիսի — Sputnik, Անի Լիպարիտյան. Հայաստանը` ոչ միայն Կովկասի սեյսմոակտիվ գոտում գտնվող երկիր է, այն նաև ունի հանքային հումքի պահուստներ, որոնք գտնվում են գիտնականների ուշադրության կենտրոնում։ Sputnik Արմենիային այդ մասին ասաց Նազարովի անվան երկրաֆիզիկայի և ինժեներային սեյսմաբանության ինստիտուտի տնօրեն Ջոն Կարապետյանը։
Նրա խոսքով` տարածքի գրեթե 80% ծածկված է հրաբխային հզոր հոսքերով և հրաբխային հանքատեսակներով։
«Մեր ինստիտուտը հիմնադրվել է 1961 թվականին, այս տարվանից սկսել է զբաղվել օգտակար հանածոների որոնման յուրահատուկ եղանակների, սեյսմիկ վտանգի և ռիսկի գնահատման, շենքերի և շինությունների սեյսմակայունության մեթոդների մշակմամբ, ինչպես նաև մշակված հայկական արտադրության սեյսմիկ սարքավորումների նախագծմամբ։ Դրանք մեծ պահանջարկ և ռազմավարական կարևոր նշանակություն ունեն հանրապետությունում և համաշխարհային սպառման լայն շուկա»,- ասաց Կարապետյանը։
Ինստիտուտում, ինչպես նշեց փորձագետը, չորս բաժին է գործում` երկրաֆիզիկայի, սեյսմաբանության և երկրաշարժերի կանխատեսման, ինժեներային սեյսմաբանության և սեյսմակայուն շինարարության, ինչպես նաև երկրաֆիզիկայի և սարքավորումների արտադրման բաժին։ Բացի այդ, 10 լաբորատորիա է գործում։
«Այսօր մենք բարձր ենք գնահատում հայկական կոնյակը` որպես բրենդ, սակայն շատ կարևոր է իմանալ, որ Գյումրիում տեղակայված մեր ինստիտուտում հայրենական արտադրանքի սարքավորումներ են նախագծվում և թողարկվում։ Այն կարող է կիրառվել տարածաշրջանում՝ մոնիտորինգի անցկացման նպատակով։ Ներկա պահին կոնկրետ պայմանավորվածություն ունենք մի շարք երկրներ այդ սարքավորումների արտահանման վերաբերյալ»,- ասաց ինստիտուտի տնօրենը։
Կարապետյանը նշեց, որ Հայաստանի տարածքն, ընդհանուր առմամբ, գտնվում է սեյսմակայուն գոտում, և այդ պատճառով ինստիտուտի աշխատակիցները մշտապես համապատասխան ուսումնասիրություններ են անցկացնում, հետազոտում են բավականին սեյսմակայուն տարածքներում գտնվող Երևանի արվարձանները։
«Մենք բացառիկ լաբորատորիա և կոնստրուկտորական բյուրո ունենք, որոնք ակտիվորեն զբաղվում են սարքավորումների նախագծմամբ։ Իսկ դա թույլ է տալիս զբաղվել տների «պրոֆիլակտիկայով», մասնավորապես` Երևանում։ Այսինքն, մեր մասնագետները ախտորոշում և բացահայտում են շենքերի թերությունները, որոշում, թե որ հատվածներում են դրանք առավել խոցելի»,- ասաց Կարապետյանը Sputnik Արմենիայի զրուցակցին։
Նա հավելեց, որ մասնագետները պատասխան են տալիս այդ սարքավորման համար։ Նրանք մանրակրկիտ մշակում են յուրաքանչյուր մասնիկ. ինչպես է այն աշխատելու և ապագայում կիրառվելու գործնականում։
«Վերջերս մենք գիտության կոմիտեի կողմից կիրառական մշակումների արդյունքների հիման վրա դրամաշնորհի հաղթող ճանաչվեցինք և այդ դրամաշնորհի շրջանակներում կարողացանք մշակել շենքերի սեյսմակայունության որոշման հեռակառավարվող համակարգ։ Այսուհետև ստացած տվյալները մենք կարող ենք փոխանցել Wi-Fi-ի միջոցով»,- ասաց Կարապետյանը։
Երբ մասնագետները կոնկրետ խախտումներ և խոցելի շենքեր են բացահայտում, ինստիտուտի աշխատակիցները, նրա խոսքով, տեղեկացնում են այդ մասին Գիտությունների ազգային ակադեմիային։
Բացի այդ, ինստիտուտի մասնագետները մասնակցում են տարբեր գիտաժողովների, մրցույթների։ Նազարովի անվան երկրաֆիզիկայի և ինժեներային սեյսմաբանության ինստիտուտի առջև խնդիր է դրված` բարձրացնել աշխատակիցների որակավորումը։ Ինչպես պատմեց Կարապետյանը` ընթացիկ տարվա օգոստոսին երկու աշխատակից կմեկնի Դուբնա որակավորման բարձրացման նպատակով։
